Íslenzk tunga - 01.01.1963, Page 122

120
BJARNI EINARSSON
honum fyrir öllu? Ekki væri ólíklegt að hann hefði flutt sögu sína
klausturbræðrum sem Ólafs saga helga hefði verið flestum bókum
kunnari og kærari og hefðu þegið fegins hendi — og án hótfyndni
-— söguna af skáldi og kappa hins helga konungs. Þeir hefðu metið
meira skemmtun og sálubót en smásmugula heimildagagnrýni og
samanburð.
Varla ætti að vera efamál að hvað svo sem höfundur Fósthræðra
sögu þekkti af rituðum frásögnum og munnmælum af Þormóði
skáldi hafi hann talið sér heimilt hvort sem var að hafna þeim eða
auka við og endurbæta, — að hann hafi notað sér fyrirmyndir til
að setja saman söguatriði eða bæta um gömul. Þegar kom að hinzta
degi söguhetjunnar -— kappa hins helga Ólafs konungs -— átti við að
leita hinnar veglegustu fyrirmyndar — þeirrar sömu sem frásagn-
irnar af lífláti Ólafs konungs höfðu mótazt eftir frá upphafi: sög-
unnar af því er sjálfur skaparinn fór af veröldinni.
Vélskólanum í Reykjavík.
SUMMARY
This article deals with some questions conceming the different sagas of S.
Ólafr and their relationship to the Fóstbræðra Saga (:= Fbr.). The present au-
thor maintains that the author of Fbr. must have been very well acquainted with
the contents of some saga of S. Ólafr and that it must have been clear to him
that the traditions concerning the last day of S. Ólafr had been greatly in-
fluenced by the gospel narratives of the Passion of Christ. Two cpisodes in the
last chapter of the Fbr., relating the death of King Ólafr and of Þormóðr, the
poet, are obviously influenced by episodes in the Passion. First, there is the
conversation between Þormóðr and the king on the day of their death, when
Þormóðr asks the king to promise him tliat they will hoth go to the same night
quarters. King Ólafr answers that if it is in his power “you will go there to-
night where I go” (see ref. in n. 9). Clearly, Þormóðr is likc the evil-doer
hanging on the cross by the side of Christ spcaking about life and death, and
the king’s reply is comparahle to that of Christ (see ref. in n. 10). Second,
there is the conversation of Þormóðr and the woman by the fire in the barn
after the battle. The woman asks whether he belongs to the king’s men or to the