Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2011, Blaðsíða 44

XV VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
FYLGIRIT 66
Ályktanir: Þessi rannsókn bendir til að þó tannáta tengist úrkölkun
tannvefs vegna sýrumyndandi baktería sé orsökin aðallega vegna
breytinga í samsetningu tannsýklunar vegna vistfræðilegra þátta frekar
en fjölgun sérstakra bakteríutegunda eða að erfðafræðilegur munur sé á
S. mutans. Nokkur innlend rannsóknarverkefni hafa fylgt þessari þróun
á kenningum um tannsýklu og tannátu, frá sérhæfðu kenningunni yfir í
vistfræðilegu kenninguna sem almennt er viðurkennd í dag.
E 83 Þróun míkrókorna sem innihalda fríar fitusýrur einangraðar
úr þorskalýsi og áhrif þeirra á hjúpaðar veirur og gram+ og gram-
bakteríur
Fífa Konráðsdóttir1, Þorsteinn Loftsson1, Hilmar Hilmarsson2, Halldór Þormar2,
Martha Á. Hjálmarsdóttir2, Arnar Halldórsson3
‘Lyfjafræðideild, 2lífeindafræði læknadeild HÍ, 3Lýsi hf.
fifa@hi.is
Inngangur: Markmið verkefnis var að koma fríum fitusýrum, einangruðum
úr þorskalýsi á vatnsleysanlegt form og kanna hvort slík lausn, sem inniheldur
fitusýrublöndu af svipaðri samsetningu og eru I lýsinu á formi þríglýseríða, hafi
veiru- eða bakteríuhamlandi áhrif. Sýklódextrín (CD), sykrur sem geta aukið
leysni fitusækinna sameinda með fléttun, voru valin til að koma fituefnunum í
lausn til frostþurrkunar.
Efniviður og aðferðir: Mismunandi samsehiingum frírra fitusýra,
þorskalýsis og sýklódextrína blandað saman við vatn, hrist 1 fjóra til
fimm daga undir N2 og dreifur frostþurrkaðar. Míkrókorn skoðuð í ljós-,
rafeinda-, og confocal smásjám. Herpes Simplex vírusar 1 og 2 (HSV-
1 og HSV-2) meðhöndlaðir með dreifunum og sáð á Vero frumulínu,
ræktað í fimm daga (37°C, 5%C02). Staðalstofnum baktería, Pseudomonas
aeruginosa ATCC-27853, Stapltylococcus aureus ATCC-25932, Escherichia
coli ATCC-25922 og Enterococcus faecalis ATCC-29212 sáð á agarskálar.
Göt gerð á agar fyrir dreifurnar sem aðsogast í agarinn, ræktað (18-24
klst. 37°C).
Niðurstöður: Algengasta kornastærð var frá 10-20 pm. Míkrókorn í
lausn höfðu fitusækna miðju og vatnssækið ytra yfirborð. Þorskalýsi
og míkrókom sem innihéldu þorskalýsi höfðu engin áhrif á veirutíter
HSV-1 og HSV-2 en fríar fitusýrur og fríar fitusýrur í míkrókornum
höfðu veiruhamlandi áhrif. Míkrókorn sem innihéldu fríar fitusýrur
höfðu bakteríuhamlandi áhrif á gram+ bakteríurnar S.aureus og E faecalis
og gram- bakteríuna E.coli en engin áhrif á fjölónæmu gram- bakteríuna
P. aeruginosa.
Ályktanir: Líklegt er að sýklódextrín raðist í kringum fituefnin og
myndi þannig míkrókorn sem síðan er hægt að frostþurrka. Míkrókorn
sem innihalda fríar fitusýrur og sýklódextrín geta losað fríar fitusýrur út
í vatnslausnir sem hafa bæði veiru- og bakteríuhindrandi verkun.
E 84 Týmól við miðeyrnabólgu - irt vivo maelingar í rottum
Hákon Hrafn Sigurðsson1, Elísabet Jónsdóttir1, Hannes Petersen2
‘Lyfjafræðideild og læknadeild HÍ
hhs@hl.ls
Inngangur: Miðeyrnabólga er algengasta sýkingin í börnum af
völdum baktería og er helsta ástæða sýklalyfjanotkunar barna á
íslandi. Ofnotkun sýklalyfja er vaxandi áhyggjuefni vegna aukinnar
tíðni á sýklalyfjaónæmum bakteríum. Er því mikilvægt að minnka
sýklalyfjanotkun eða finna önnur meðferðarúrræði. Mörg innihaldsefni
ilmkjarnaolía hafa þekkta bakteríudrepandi eiginleika, þar á meðal
týmól. Sýnt hefur verið fram á að týmól, gefið sem útvortis meðferð,
44 LÆKNAblaðið 2011/97
hefur virkni gegn bakteríusýkingu í miðeyra in vivo og hefur því
skapast grundvöllur fyrir því að skoða nánar hvort týmól gæti verið ný
lyfjameðferð við eyrnabólgu. Markmið rannsóknarinnar var að kanna
hvort hægt væri að koma týmóli á gufuformi úr einföldu lyfjaformi í
gegnum hljóðhimu í rottu og hvort mismunandi leysar hefðu áhrif á
uppgufunarhraða týmóls.
Efniviður og aðferðir: Gerð var athugun á uppgufunarhraða týmóls í
mismunandi leysum. Einnig voru frásogshvetjandi áhrif þess á homlag
húðar in vitro könnuð sem liður í að meta skaðsemi týmóls. Einnig var
gerð rannsókn á því hvort að týmól úr völdum lyfjaformum kæmist yfir
hljóðhimnu í rottum in vivo.
Niðurstöður: Rannsóknin sýndi að rokfimir leysar koma týmóli
auðveldlega yfir á gufuform. Staðfest var að 4% týmól í etanóli hefur
marktækt meiri frásogshvetjandi áhrif á hornlag húðar en etanól eitt og
sér. í in vivo prófunum reyndust 1% og 4% týmól í etanóli skila lyfi best
yfir hljóðhimnu, þar á eftir skilaði 1% týmóllausn í sýklódextrínum lyfi
næstbest yfir hljóðhimnu en ekki var hægt að greina mælanlegan styrk
af týmóli í miðeyra úr 4% lausn af týmóli gefið á gufuformi.
Ályktanir: Þessar niðurstöður renna stoðum undir fyrri rannsóknir
að týmól gæti verið möguleg lyfjameðferð við miðeyrnabólgu. Frekari
rannsókna er þó þörf með tilliti til öryggis og hentugs lyfjaforms.
E 85 Skyldleiki streptókokka stofna af flokki B sem sýkja menn og
kýr á íslandi
Erla Soffía Björnsdóttir, Gunnsteinn Haraldsson, Helga Erlendsdóttir, Karl G.
Kristinsson
Sýklafræðideild Landspítala, læknadeild HÍ
erlasoff@landspitali.is
Inngangur: Streptókokkum af flokki B (Streptococcus agnlactiae,
group B streptococcus, GBS) var fyrst lýst í kringum 1900 sem
sýkingarvaldi í júgurbólgu hjá kúm. Um 1970 var GBS orðinn einn
aðalsýkingavaldurinn í ífarandi sýkingum hjá nýburum og síðustu ár
hefur tíðni ífarandi sýkinga hjá fullorðnum aukist. Hægt er að flokka
GBS í 10 mismunandi hjúpgerðir eftir gerð fjölsykra í hjúp (Ia,Ib, II - IX).
Markmið rannsóknarinnar var að bera saman GBS stofna úr ífarandi
sýkingum við stofna sem ræktast hafa úr kúamjólk á íslandi.
Efniviður og aðferðir: Upplýsingar um allar ífarandi sýkingar á
landinu frá árinu 1975 til 2009, 238 tilvik, voru unnar úr gögnum
sýklafræðideildar Landspítalans, tiltækir stofnar voru 196. Öllum
GBS stofnum sem ræktuðust úr mjólkurtönkum á tímabilinum apríl
2008 til apríl 2009 var safnað á Rannsóknastofu mjólkuriðnaðarins, 24
stofnar. Allir stofnar voru hjúpgreindir með latex kekkjunarprófi og
stofngreindir með pulsed-field gel electrophoresis (PFGE).
Niðurstöður: Hjúpgerð III var algengust í ífarandi sýkingum hjá
nýburum, en hjá fullorðnum var dreifingin á milli hjúpgerða Ia, III og V
nokkuð jöfn, eða um 20%. Algengasta hjúpgerðin úr kúamjók var V, en
hjúpgerð III og Ib voru einnig til staðar. Stofngreining sýndi 72 klóna í
mannastofnum og 16 klóna í stofnum frá kúamjólk. Af þeim 24 stofnum
sem ræktuðust úr kúamjólk tilheyrðu 13 klónum sem einnig fundust í
ífarandi sýkingum. Einsleitni innan hjúpgerðar V var mikil og algengasti
klónninn innan hjúpgerðarinnar hefur ekki breyst síðust 16 árin. Sá
klónn fannst einnig í kúamjólk.
Ályktanir: Niðurstöður stofngreiningar benda til að sömu GBS stofnar
sýki menn og kýr á íslandi þar sem að um helmingur stofna sem
ræktuðust frá kúamjólk tilheyrðu klónum sem valda ífarandi sýkingum
hjá mönnum.
J