Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2011, Blaðsíða 50

XV VISINDARAÐSTEFNA H
FYLGIRIT 66
í
hvarf ef kalsíum var fjarlægt úr utanfrumuvökva, en var enn meiri ef
magnesíum var tekið úr utanfrumuvökva. ATP hamlararnir Brilliant
Blue G, A438079 og KN-62 hömluðu áhrif BzATP á kalsíumstyrk.
Styrkur IL-6 í utanfrumuvökva, mældur með ELISA, jókst sjöfallt við
örvun P2X7 viðtaka með BzATP og sást ef mælt eftir 1,15 og 60 mínútur
eftir örvun með BzATP og því losun hröð. Losun IL-6 var hindruð með
pannexin hamlaranum carbenoxolone (10 pM)
Alyktanir: A litþekjufrumum augans eru P2X7 viðtakar sem sýna
svörun. Orvun þeirra veldur losun IL-6, en er háð starfsemi pannexin
jónaganga. Enn er ekki ljóst hvort losun IL-6 við örvun P2X7 viðtaka
örvar nýæðamyndun.
E 102 Ósamhverfa í viðbragðstíma stökkhreyfinga augna eftir
sjónsviðum
Ómar Ingi Jóhannesson1, Árni Kristjánsson1'2
Sálfræóideild HÍ, 2Institute of Cognitive Neuroscience, University College, London
ak@hi.is
Inngangur: Taugabrautir úr sjónbotni að efri hólum (superior colliculi)
eru sterkari fyrir neflægan hluta sjónbotns en gagn(auga)lægan
(temporal) hluta sjónbotns. Efri hólar skipta miklu máli við stjóm
augnhreyfinga og athygli. Til dæmis benda rannsóknarniðurstöður
til þess að áreiti fangi fyrr athygli ef þau birtast í gagnlægum hluta
sjónsviðs (og varpast því á neflægan hluta sjónbotns), heldur en ef þau
varpast á gagnlægan hluta sjónbotns. Hins vegar hefur verið deilt um
hvort stökkhreyfingar (saccades) augna séu hraðari í átt að gagnlægum
áreitum. Nýlegar rannsóknir hafa bent til þess að svo sé ekki.
Efniviður og aðferðir: Við mældum svartíma augnhreyfinga ráðandi
auga (oftast því hægra) eftir því hvort áreih birtust í neflægum eða
gagnlægum hluta sjónu og notuðum til þess háhraðamælingar (250 Hz)
með innrauðri endurvarpstækni. Mældar voru bæði stuttar (13 gráður)
og langar (26 gráður) hreyfingar frá vinstri til hægri og frá hægri til
vinstri.
Niðurstöður: Niðurstöður fyrir sjö þátttakendur sýna að stökkhreyfingar
sem viðbragð við áreitum í gagnlægum hluta sjónsviðs eru skemmri en
þær sem eru viðbragð við áreiti í neflægum hluta sjónsviðs. Sérstaklega
virtist þetta áberandi fyrir langar (26 gráður) augnhreyfingar.
Ályktanir: Rétt eins og fyrir athyglisvirkni eru stökkhreyfingar augna
sneggri þegar áreiti birtast í gagnlægum hluta sjónsviðs (og varpast í
neflægan hluta sjónbotns). Þetta þarf ekki að koma á óvart í ljósi náinna
tengsla athyglisvirkni og stjórnar augnhreyfinga. Hins vegar er þessi
niðurstaða í ósamræmi við nýlegar rannsóknir þar sem enginn munur
fannst á neflægum og gagnlægum hreyfingum.
E 103 Úrvinnsla áreita sem gaumstolssjúklingar
taka ekki eftir, mæld með heilaraf rití
Árni Kristjánsson1-2, Styrmir Sævarsson1-3, Michael Bach4, Sven Heinrich4
‘Sálfræðideild HÍ, dnstitute of Cognitive Neuroscience, University Coliege, London, "Georgia
Tech University, 4Universitáts-Augenklinik Freiburg
ak@hi.is
Inngangur: Gaumstol (hemispatial neglect) er skyntruflun þar sem
sjúklingar eiga í erfiðleikum með að veita áreitum sem birtast öðru
megin í skynsviði (oftast því vinstra) athygli. Gaumstol má oftast rekja til
skemmda á hægra hvirfilblaði og/eða mótum gagnauga- og hvirfilblaðs
heila. Við könnuðum hversu djúpt þessi skyntruflun ristir. Má greina
eirthver merki um úrvinnslu á áreitum sem sjúklingarnir taka þó ekki
eftir? P300 hluti heilarafritsins (sterk, jákvæð spennubreyting, 300 ms
eftir að áreiti sem fangar athygli birtist) er talinn tengjast athyglisvirkni.
Til dæmis kemur sterkt P300 fram hjá heilbrigðum þátttakendum sem
viðbragð við óvæntu áreiti.
Efniviður og aðferðir: I hverri umferð birtust tvö áreiti, annað í
vinstra sjónsviði og hitt í því hægra. Oftast birtust tveir hringir, en í
20% umferða birtist óvænt markáreiti (þríhyrningur) öðrum megin
og var athyglisviðbragðið (P300) við þessu óvænta áreiti mælt hjá
gaumstolssjúklingunum.
Niðurstöður: Markáreiti í vinstra sjónsviði leiddu til sterkara P300 ef
sjúklingarnir tóku eftir þeim, en athyglisvert er að P300 var sterkara fyrir
þríhyrninga sem sjúklingarnir tóku ekki eftir en hringina. Munur kom
því fram á P300 eftir því hvort áreitið sem sjúklingarnir tóku ekki eftir
var óvænt eða ekki.
Ályktanir: Þessi niðurstaða bendir til þess að áreiti sem fara fram hjá
sjúklingunum fangi athyglina að einhverju marki. Talsverð úrvinnsla fer
fram á áreitum í vinstra skynsviði gaumstolssjúklinga þó svo að áreitin
nái ekki meðvitund þeirra.
E 104 Þróun á HPLC-MS/MS aðferð til magngreiningar á sterum
með hönnun tilrauna
Finnur Freyr Eiríksson' Baldur Bragi Sigurðsson2, Margrét Þorsteinsdóttir1-2
'Lyfjafræðideild HÍ, 2ArcticMass ehf.
finnur@arcticmass. is
Inngangur: Sterar gegna mikilvægu hlutverki í stjórnun á
líkamsstarfsemi. Mikilvægt er að geta greint raskanir í þeirri stjómun
með nákvæmum og áreiðanlegum mæliaðferðum. Ónæmismælingar
eru þær aðferðir sem eru livað algengastar við mælingar á sterum en
eru óáreiðanlegar og ósértækar þegar mælingar eru gerðar á sterum við
lágan styrk. Markmið var að þróa mæliaðferð með næginlegt næmni við
mælingar á lágum styrk af testósteróni og estradíóli í sömu HPLC-MS/
MS keyrslunni án afleiðumyndunar.
Efniviður og aðferðir: Hönnun tilrauna var beitt við þróun
mæliaðferðar með HPLC-MS/MS. Notuð var D-optimal hönnun til að
skima fyrir breytum með áhrif á næmni fyrir estradíóli og testósteróni.
Næmnin var síðan hámörkuð fyrir marktækar breytur hámarkaðar með
CCD-hönnun og endurtakanleiki þeirrar aðferðar metinn.
Niðurstöður: Skimun gaf til kynna að kvaðratískt kerfi lægi að baki
áhrifum breyta. Ekki greindust marktæk áhrif annarra breyta en spennu
á cone á næmni fyrir testósteróni. Val lífræns fasa, flæði og stigull
höfðu öll marktæk áhrif á næmni fyrir estradíóli. Spenna á capillary,
hitastig á súlu og spenna á extractor höfðu einnig marktæk áhrif, en
þeim tveimur síðasttöldu var haldið í háu gildi við CCD-hönnun vegna
augljóss ávinnings til tímasparnaðar og fjölda mælinga. Endurtakanleiki
aðferða sem fengust úr CCD-hönnuninni reyndist vera góður fyrir bæði
testósteróni og estradíóli, það er R.S.D 3% fyrir testósteróni og 8% fyrir
estradíóli.
Ályktanir: Ekki tókst að sýna fram á að hámarki hafi verið náð með
CCD-hönnuninni þó líkanið bendi til að varla verði komist lengra með
aðferðina hvað varðar næmni fyrir mælingar á estradíóli. Jákvæð áhrif
breyta á næmni fyrir testósteróni leiddu ávallt til aukins rástíma, fyrir
utan capillary sem hafði ekki marktæk áhrif á rástíma.
50 LÆKNAblaðið 2011/97