Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2011, Blaðsíða 131

XV VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
FYLGIRIT 66
Efniviður og aðferðir: Sextíu útdrættir (CH2Cl2:MeOH, 1:1) úr
sjávarhryggleysingjum voru útbúnir í styrknum lOOpg/mL og
ónæmisstýrandi áhrif þeirra könnuð i in vitro angafrumulíkani.
Lífvirkur útdráttur úr svamphönd (Isodyctia palmnta) var þáttaður í
fimm misskautaða þætti. í in vitro angafrumulíkaninu voru óþroskaðar
angafrumur þroskaðar með eða án útdrátta/þátta og áhrif þeirra á
þroskunina metin með því að mæla tjáningu á yfirborðssameindunum
CD86, HLA-DR og CD14 með frumuflæðisjá og styrk boðefnanna IL-10
og IL-12p40 með ELISA aðferð.
Niðurstöður: Þroskun angafrumna í návist sjö útdrátta í styrkjunum 50
og 100 pg/mL leiddu til lægra hlutfalls angafrumna sem tjáðu CD86 og
HLA-DR minni meðaltjáningu þessara sameinda og drógu úr seytingu
boðefnanna IL-12p40 og IL-10 miðað við angafrumur þroskaðra án
útdrátta. Þáttun á útdrætti úr svamphönd leiddi í ljós að óskautaðir
þættir höfðu mesta virkni og leiddu þeir til verulega minnkaðrar
tjáningar á CD86 og HLA-DR ásamt því að koma nánast í veg fyrir
seytingu á IL-10 og IL-12p40. Óskautaðir þættir úr svamphönd höfðu
ekki áhrif á lifun frumnanna.
Ályktanir: Sjö af þeim sextíu útdráttum af sjávarhryggleysingjum sem
skimaðir voru fyrir ónæmisstýrandi áhrifum á angafrumur reyndust
virkir. Þáttur úr svamphönd hafði veruleg áhrif í angafrumulíkaninu
og því er hugsanlegt að f honum séu efnasambönd sem geti dregið úr
ræsingu T frumna, einkum Thl og/eða Thl7 frumna, sem eru háðar
IL-12p40 seytingu en þetta verður kannað í áframhaldandi rannsóknum.
V 152 Klórgöng í ristilþekju hænsnfugla
Steinunn Guðmundsdóttir, Sighvatur Sævar Ámason
Lífeðlisfræðistofnun HÍ
ssa@hi.is
Inngangur: Klórgöng í ristilþekju hænsnfugla hafa ekki verið
mikið rannsökuð. Klórgöng gegna mikilvægu hlutverki í eðlilegri
slímmyndun í ristilþekju spendýra. Cystic fibrosis transmembrane
regulator (CFTR) er ein gerð af klórgöngum, sem eru stýrð af cAMP
og eru algeng í þekjuvef. Tilgangurinn með þessari rannsókn var að
kanna tilvist CFTR-ganga í ristilþekju hænsnfugla (Gallus gallus) með
sértækum klórgangahindra.
Efniviður og aðferðir: Ristill hænsna var einangraður og þekjunni
komið fyrir í Ussing-baði með Krebs-fosfat búfferlausn, loftað með
100% 02 og haldið við 38°C. Spennuþvingun var komið á og mældur
straumur notaður sem mælikvarði á jónaflutning yfir þekjuvefinn.
Efnunum NPPB (nitro-phenylpropylamino-benzoate), 200 mM á
holhlið þekjunnar, og forskolin, 1 pM á blóðhliðina, var bætt út í baðið í
mismunandi röð.
Niðurstöður: Þekjustraumurinn mældist 129±12,7 mA/cm2. Forskolin,
sem örvar myndun cAMP og þar með virkni cAMP-stýrðra CFTR-
ganga, örvaði marktækt þekjustrauminn um 63±4,0 mA/cm2 (p<0,001).
NPPB, sem er sérhæfður klórgangahindri, var bætt við á eftir forskolini
og hindraði marktækt þekjustrauminn um -125±11,8 mA/cm2 (p<0,001).
Ef NPPB var bætt við á undan forskolini þá hindraði það marktækt
þekjustrauminn um -96±15,4 mA/cm2 (p<0,001) og eftir það örvaði
forskolin þekjustrauminn um 14±5,8 mA/cm2 (p<0,04). Forskolin
minnkaði viðnámið marktækt, sérstaklega ef það var sett á eftir NPPB
(-31±4,2 ohm*cm2, p<0,001), en engar marktækar breytingar urðu með
NPPB eingöngu.
Ályktanir: Ristilþekjan inniheldur virk klórgöng sem seyta klórjón út á
holhlið sína án örvunar. í ristilþekjunni eru einnig til staðar cAMP-stýrð
CFTR-göng, sem hægt er að hindra að miklu leyti með NPPB. Forskolin
virðist einnig hafa áhrif á viðnám þekjunnar, hugsanlega á þétttengin á
milli frumnanna.
V 153 Víxlverkandi áhrif kæfisvefns og offitu á styrk bólguboðefna í
blóði. íslenska kæfisvefnsrannsóknin
Erna S. Arnardóttir1'2'3, Greg Maislin3, Richard J. Schwab3, Bethany Staley3, Bryndís
Benediktsdóttir2, ísleifur Ólafsson4, Sigurður Júlíusson5, Micah Romer3, Állan I.
Pack2 3, Þórarinn Gíslason1'2
'Lungnadeild Landspítala, 2læknadeild HÍ, 3Center for Sleep and Respiratory Neurobiology,
University of Pennsylvania School of Medicine, FHadelfíu, 4klínískri lífefnafræði, 5háls-, nef- og
eymalækningadeild Landspítala
ernasif@landspitali.is
Irtngangur: Offita er mikilvægur áhættuþáttur fyrir kæfisvefn og offita
og kæfisvefn deila mörgum sameindaferlum líkt og súrefnisálagi og
bólgu. Markmið rannsóknarinnar var að skoða sjálfstæð áhrif kæfisvefns
og offitu á styrk interleukin-6 (IL-6), C-reactive protein (CRP) og leptin
í blóði.
Efniviður og aðferðir: Ómeðhöndlaðir kæfisvefnssjúklingar fóru
í segulómun af kviði til að mæla iðrafitu. Mælingar voru gerðar á
líkamsþyngdarstuðli (BMI) og styrk á IL-6, CRP og leptin í blóði hjá
fastandi þátttakendum að morgni.
Niðurstöður: Alls tóku þátt 452 ómeðhöndlaðir kæfisvefnssjúklingar,
meðalaldur (±staðalfrávik) var 54,3±10,5 og BMI 32,6±5,3 kg/m2.
Meðalfjöldi öndunarhléa var 40,2±31,5/klst. Marktæk fylgni var á milli
fjölda súrefnisfalla um a4%, tíma í hýpoxíu og lágmarkssúrefnismettunar
yfir nóttina við log(IL-6) styrk og log (CRP) styrk, en ekki við fjölda
öndunarhiéa. Þegar þátttakendum var skipt í BMI flokka, sást fylgni
eingöngu í þeim með BMI>30 kg/m2. Response surface líkan var notað
til að meta sjálfstæð áhrif kæfisvefns og mögulega víxlverkun milli
offitu og kæfisvefns á styrk boðefnanna. Sjálfstæð áhrif kæfisvefns
voru fundin fyrir IL-6 (allar fjórar breytur) og CRP (einungis
lágmarkssúrefnismettun), en ekki fyrir leptin. Marktæk víxlverkun var
á milli BMI og alvarleika kæfisvefns fyrir IL-6 styrk þannig að einungis
var hækkun á IL-6 í kæfisvefni í þyngri einstaklingum. Samskonar
víxlverkun var að sjá fyrir CRP en einungis í karlmönnum og þeim sem
voru með hjarta- og æðasjúkdóm. BMl útskýrði meira af breytileika í
styrk bólguboðefna en iðrafita mæld með MRI.
Ályktanir: Alvarleiki kæfisvefns er sjálfstæður spávaldur fyrir styrk IL-6
og CRP í blóði, en ekki leptins. Víxlverkun er milli kæfisvefns og offitu
á styrk þessa bólguboðefna þannig að kæfisvefninn veldur einungis
hækkun í þyngri einstaklingum.
V 154 Ytri varnir rjúpunnar Lagopus muta. Fitukirtillinn
Björg Þorleifsdóttir1, Ólafur K. Nielsen2, Karl Skímisson3
‘Lífeðlisfrasðistofnun HÍ, 2Náttúrufræðistofnun íslands, 3Tilraunastöð Hí í meinafræði að
Keldum
btho@hi.is
Inngangur: Flestir fuglar hafa fitukirtil á stélrótinni, sem seytir fitu sem
fuglinn smyr fjaðurhaminn með til að gera hann vatnsfælinn. Fitan er
auk þess talin auka endingu fjaðra og vera mikilvægur hluti af vömum
gegn ytri sníkjudýrum. í rannsókn á tengslum stofnbreytinga og
heilbrigðis rjúpunnar á íslandi hefur meðal annars verið reynt að varpa
ljósi á hlutverk fitukirtilsins. Stærð hans hefur verið metin milli ára,
skoðuð áhrif aldurs, kyns og stærðar fugla á þá breytu og hvort fylgni sé
LÆKNAblaðið 2011/97 131