Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2011, Blaðsíða 91

XV VÍSINDARÁÐSTEFNA H í
F Y L G I R I T 6 6
(alls 29 eða 6,3%) var hlutfallið 59% og 72%. Á rannsóknartímabilinu lést
51 sjúklingur (11%) með ífarandi pneumókokkasýkingu og höfðu 67%
og 80% þeirra hjúpgerðir sem tilheyrðu PCV-10 og PCV-13. Mun fleiri
í yngsta aldurshópnum (<2 ára) höfðu hjúpgerðir sem er að finna í
bóluefnunum, eða 85% í PCV-10 og 96% í PCV-13.
Ályktanir: Mikilvægt er að fyrir liggi upplýsingar um algengi
mismunandi hjúpgerða pneumókokka í ífarandi sýkingum áður en
bólusetning hefst. Á þann hátt er betur hægt að fylgjast með áhrifum og
hagkvæmnisútreikningum í kjölfar bólusetningarinnar.
V 26 Framsýn rannsókn á inflúensu A H1N1 meðal innlagðra
sjúklinga með lungnabólgu
Agnar Bjamason1’2, Guðlaug Þorleifsdóttír', Arthur Löve1-2, Janus F. Guðlaugsson1,
Kristinn L. Hailgrímsson1, Hilmir Ásgeirsson1, Ólafur Baldursson1-2, Karl G.
Kristinsson1:, Magnús Gottfreðsson12
'Háskóla íslands, :LandspítaIa
magnusgo@landspitali. is
Inngangur: Veirulungnabólga er ein alvarlegasta birtingarmynd in-
flúensu. Upplýsingar varðandi áhrif heimsfaraldurs inflúensu á inn-
lagnir vegna samfélagslungnabólgu eru af skornum skammti. Við
gerðum framsýna rannsókn á orsakavöldum lungnabólgu sem krafðist
innlagnar á 12 mánaða tímabili meðan heimsfaraldur svínaflensu
geisaði.
Efniviður og aðferðir: Öllum fullorðnum sjúklingum með
samfélagslungnabólgu sem lögðust inn á Landspítala frá desember 2008
til og með nóvember 2009 var boðin þátttaka í framsýnni rannsókn á
orsakavöldum lungnabólgu. Upplýsingar um lengd dvalar, fylgikvilla
og afdrif voru skráðar. Hálsstroki var safnað, RNA einangrað og leit gerð
að inflúensu HlNl með RT-PCR.
Niðurstöður: Á12 mánaða tímabili voru 373 lungnabólgutilfelli tekin inn
í rartnsóknina. Þátttaka var 93,9%. Aðeins tvö tilfelli árstíðabundinnar
inflúensu voru greind á fyrri helmingi rannsóknartímans (1,1%).
Fyrstu sjúklingarnir með HlNl inflúensu lögðust inn í ágúst en
hlutfall lungnabólgu sem orsökuð var af inflúensu HlNl varð 31,6% í
október, 33,3% í nóvember og 0% í desember. Meðalaldur sjúklinga með
inflúensulungnabólgu í faraldrinum var 42,2 ár (n=24) í samanburði við
64,3 ár fyrir aðra sjúklinga með lungnabólgu (n=164) (p<0,001). Greining
fékkst á orsakavaldi f 44% tilfella. Sjúklingar með veirulungnabólgu
voru líklegri til að þurfa meðferð á gjörgæslu eða öndunarvél en aðrir
sjúklingar með lungnabólgu.
Ályktanir: Meðan á inflúensu HlNl faraldrinum stóð á íslandi reyndust
yfir einn af hverjum fimm (21,6%) sjúklingum sem lögðust inn með
samfélagslungnabólgu hafa jákvæð greiningarpróf fyrir inflúensu. Þetta
voru aðeins 16,5% af öllum sjúklingum sem lögðust inn með inflúensu
á sama tímabili. Sjúklingar með inflúensu HlNl lungnabólgu voru
marktækt yngri og veikari en aðrir sjúklingar með lungnabólgu.
V 27 Innbyggðar retróveiruvarnir
Valgerður Andrésdóttir, Sigríður Rut Franzdóttir, Stefán Ragnar Jónsson, Harpa
Lind Björnsdóttir
Tilraunastöð HÍ í meinafræði að Keldum
''aland@hi.is
Inngangur: Á síðustu árum er sífellt að koma betur í ljós að lífverur
hafa komið sér upp ýmsum vömum gegn veirusýkingum. Veirumar
hafa á hinn bóginn þróað tæki til að komast hjá þessum vörnum.
Nýlega hefur komið fram að mannafrumur hafa prótein sem eyðileggur
erfðaefni retróveira jafnóðum og það myndast með því að deaminera
cytidine í uracil í einþátta DNA. Þetta prótein nefnist APOBEC3G.
Lentiveimr hafa komið sér upp mótleik við þessu, sem er próteinið Vif,
sem eyðileggur þennan deaminasa. Rannsóknir okkar á Vif úr mæði-
visnuveiru hafa leitt í ljós að það sama gerist í kindafrumum. I þessari
rannsókn voru tvær stökkbreytingar í vif geni mæði-visnuveirunnar
rannsakaðar, en þær hafa mismunandi svipgerð.
Efniviður og aðferðir: Tvær stökkbreytingar voru innleiddar í vif
gen í sýkingarhæfum klón mæði-visnuveirunnar, önnur var Trp-Arg
stökkbreyting um miðbik gensins og hin var Pro-Ser stökkbreyting
í C- enda vif gensins. Kinda-fósturliðþelsfrumur (FOS) og kinda-
æðaflækjufrumur voru sýktar með þessum veirum og vöxtur numinn
með rauntíma-PCR.
Niðurstöður: Trp-Arg stökkbreytingin hafði sömu svipgerð og veirur
sem vantar Vif, það er óx illa í öllum frumugerðum. Stökkbreytingin í
C-enda vif gensins hafði hins vegar þau áhrif að veiran óx vel í báðum
frumugerðum, en með stökkbreytingu í hylkispróteini óx hún illa 1
fósturliðþelsfrumum en vel í æðaflækjufrumum. Það virðast því vera
tengsl milli hylkis og Vif próteinsins, og einnig virðist frumuþáttur leika
hlutverk í virkni Vif.
Ályktanir: Meðal þeirra retróveiruhindra sem hafa komið fram á
undanfömum ámm eru prótein sem hindra veirufjölgun með því að
bindast hylkispróteininu. Ein virkni Vif gæti verið að eyðileggja slíkan
retróveiruhindra.
V 28 Orskir iðrasýkinga á íslandi. Framskyggn rannsókn á tímabilinu
2003 til 2007
Ingibjörg Hilmarsdóttir1, Hjördís Harðardóttir1, Guðrún E. Baldvinsdóttir2,
Haraldur Briem3, Sigurður Ingi Sigurðsson4 og rannsóknarhópur um iðrasýkingar
á íslandi5
'Sýklafræðideild, 2veirufræðideild Landpítala, 3embætti sóttvamalæknis, 4Heilsugæslunni
Hamraborg Kópavogi, 5Heilsugæslustöðvum Akraness, Akureyrar, Kópavogs (Hvammur og
Hamraborg), Selfoss og Seltjamamess
ingibjh@landspitali. is
Inngangur: Iðrasýkingar eru vaxandi vandamál í nútímasamfélagi;
afleiðingamar eru sjúkdómar og samfélagslegur kostnaður vegna
vinnutaps, heilbrigðisþjónustu og innköllun matvæla. Faraldsfræði
iðrasýkinga hefur áhrif á nálgun lækna og val greiningaraðferða.
Markmið rannsóknarinnar var að kanna í fyrsta sinn orsakir bráðra
iðrasýkinga á fslandi.
Efniviður og aðferðir: Gerð var framskyggn rannsókn á sjúklingum
sem leituðu til heimilislæknis vegna niðurgangs. Inntökuskilyrði:
bráður niðurgangur í sl5 daga. Útilokunarskilyrði: sýklalyfjanotkun,
ónæmisbæling og langvarandi niðurgangur. Sjúklingar gáfu upplýsingar
um sjúkrasögu, ferðaiög og fleira og veittu samþykki fyrir þátttöku.
Saursýni voru rannsökuð með tilliti til veira, baktería og sníkjudýra.
Niðurstöður: Hinir 464 þátttakendur voru á aldrinum 0-83 ára (miðgildi
30 ár) og greindust 224 sýkingar í 211 þeirra (45,5%). Algengustu
sýklar voru caliciveirur (11% af 464), rotaveirur (9%), Campylobacter
(8%) Cryptosporidium (6%) og Salmonella (5%). Fjölþáttagreining sýndi
að veirusýkingar tengdust uppköstum, s7 daga veikindum og yngri
aldurshópum, bakteríusýkingar tengdust hita og endaþarmskrampa
og smkjudýrasýkingar tengdust >7 daga veikindum. Að auki reyndust
bakteríusýkingar algengari í þeim sem höfðu ferðast innaniands eða til
útlanda.
Ályktanir: Þjónusturannsóknir gefa skakka mynd af faraldsfræði
LÆKNAblaðið 2011/97 91