Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2011, Blaðsíða 70

XV VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
FYLGIRIT 66
E 165 Reynsla ungs fólks af þjónustu er lýtur að greinlngu og
meðferð á kynsjúkdómum
Jenný Guðmundsdóttir1, Sóley S. Benderu
‘Landspítala, 2hjúkrunarfræðideitd HÍ
ssb@hi.is
Inngangur: Erlendar rannsóknir sýna að það eru margvíslegir þættir
sem skipta ungt fólk máli þegar leitað er eftir kynheilbrigðisþjónustu.
Þessi rannsókn sem framkvæmd var árið 2007 er fyrsta sinnar tegundar
hér á landi sem skoðar viðhorf og reynslu ungs fólks af þjónustu er
varðar greiningu og meðferð við kynsjúkdómum.
Efniviður og aðferðir: Tekin voru eigindleg viðtöl við átta einstaklinga,
sjö stelpur og einn strák sem voru á aldrinum 17-23 ára. Þátttakendur
voru valdir af handahófl úr hópi 34 einstaklinga sem gáfu kost á
sér í viðtal þegar þeir mættu á göngudeild húð- og kynsjúkdóma á
Landspítalanum. Viðtölin voru skráð frá orði til orðs og þau greind í
þemu.
Niðurstöður: I Ijós komu fjögur meginþemu sem voru: að komast
á staðinn; ótti við greiningu; hreinsunareldurinn og óskalistinn.
Niðurstöður sýndu að ungt fólk ætti erfitt með að hringja inn og
panta tíma en mætti að jafnaði þægilegu viðmóti. Það er ánægt með
staðsetningu deildarinnar og hversu vel hún er falin. Það er að mörgu
leyti óþægilegt fyrir unga fólkið að koma á deildina því það vill í raun
ekki vera þama. Það óttast að aðrir komist að því og er áhyggjufullt að
fá greiningu. Upplifun þess af heilbrigðisstarfsfólk er yfirleitt góð en það
vill gjarnan fá meiri fræðslu og finnst erfitt að nálgast niðurstöður úr
rannsóknum sfnum. Ungt fólk hefur margar hugmyndir um það hvernig
ætti að breyta þjónustunni og aðgengi að henni.
Alyktanir: Það er heilmikið átak fyrir ungt fólk að fara á göngudeild
húð- og kynsjúkdóma og að fara í gegnum þjónustuferlið þar.
Niðurstöður endurspegla mikilvægi þess að skipuleggja opnunartíma,
tímapantanir og upplýsingar um niðurstöður betur, veita betri fræðslu
og auglýsa deildina meira en gert hefur verið.
E 166 Slímvefjaræxli í hjarta á íslandi
Hannes Sigurjónsson', Karl Andersen2-7, Maríanna Garðarsdóttir3, Vigdís
Pétursdóttir*, Guðmundur Klemenzson5, Gunnar Þór Gunnarsson67, Ragnar
Danielsen2, Tómas Guðbjartsson17
‘Hjarta- og lungnaskurðdeild, 2hjartadeild ,3myndgreiningardeild, 4meinafræðideild, 'svæfinga-
og gjörgæsludeild Landspítala, 6Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri, 7læknadeild HÍ
hannes@iandspitaii.is
Inngangur: Slímvefjaræxli (myxoma) eru algengustu æxlin sem
upprunnin eru í hjarta. Þetta eru góðkynja æxli sem vaxa staðbundið
og valda oft fjölbreytilegum einkennum, meðal annars stíflu/leka á
míturloku og blóðreka. Tilgangur rannsóknarinnar var að meta nýgengi
slímvefjaræxla hér á landi og kanna árangur skurðaðgerða við þeim.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin er afturvirk og nær til allra sjúklinga
sem greindust með slímvefjaræxli á íslandi frá því hjartaaðgerðir hófust
í júní 1986 og fram til dagsins í dag. Sjúklingar voru fundnir eftir þremur
leiðum, meinafræði- og hjartaómunarskrá- og vélindaómskrá frá
skurðstofu Landspítala.
Niðurstöður: Alls greindust níu tilfelli, þrír karlar og sex konur, með
meðalaldur 60,7 ár (bil 37-85). Aldursstaðlað nýgengi var 0,12 á hverja
100.000 íbúa/ári (95% CI: 0,05-0,22). Átta æxli voru staðsett í vinstri gátt
og eitt í hægri gátt. Meðalstærð æxlanna var 3,6 cm (bil 1,5-7 cm). Mæði
(n=5) og heilablóðfall vegna reks (n=2) voru algengustu einkennin. Átta
tilfelli greindust við hjartaómun og eitt fyrir tilviljun á tölvusneiðmynd
af kransæðum. Allir sjúklingarnir fóru í aðgerð þar sem æxlið var
fjarlægt. Meðalaðgerðartími var 236 mín. og allir sjúklingarnir lifðu
aðgerðina og útskrifuðust heim. Fylgikvillar voru minniháttar, oftast
gáttatif (n=4). Legutími var 30 dagar (miðgildi), þar af einn dagur á
gjörgæslu. í mars 2009 voru sjö sjúklingar af níu á lífi, allir við góða
heilsu og án teikna um endurtekið slímvefjaræxli.
Ályktanir: Einkenni, greining og nýgengi slímvefjaræxla á íslandi eru
svipuð og í erlendum rannsóknum. Eftir því sem best er vitað er þetta
fyrsta rannsóknin á slímvefjaræxlum að ræða sem nær til heillar þjóðar
og þar sem reiknað er út lýðgrundað nýgengi.
E 167 Árangur kransæðahjáveituaðgerða á íslandi 2002-2006
Hannes Sigurjónsson1, Sólveig Helgadóttir2, Sæmundur J. Oddsson1, Martin Ingi
Sigurðsson1, Þórarinn Amórsson1, Tómas Guðbjartsson1-2
‘Hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala, 'læknadeild HÍ
hannes@iandspitaii.is
Inngangur: Hátt í 4000 kransæðahjáveituaðgerðir hafa verið fram-
kvæmdar hér á landi. I flestum tilvikum hefur verið notast við hjarta- og
lungnavél (CABG) en á síðasta áratug hafa margar aðgerðanna verið
gerðar á sláandi hjarta (OPCAB). Tilgangur rannsóknarinnar var að
kanna árangur þessara aðgerða hér á landi.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin er afturskyggn og nær til allra
sjúklinga (n=720) sem gengust undir kransæðahjáveituaðgerð á íslandi
árin 2002-2006. Sjúklingum sem gengust undir aðrar aðgerðir samtímis,
t.d. lokuaðgerð, var sleppt. Bornir voru saman fylgikvillar og dánartíðni
(<30 d.) í CABG-hópi (n=513), og OPCAB-hópi (n=207), og notuð til þess
bæði ein- og fjölþáttagreining.
Niðurstöður: Áhættuþættir voru mjög sambærilegir fyrir báða hópa, m.a.
aldur, líkamsþyngdarstuðull, fjöldi æðatenginga (2,8) og EuroSCORE
(4,8). Aðgerðir á sláandi hjarta tóku lengri tíma (222 vs. 197 mín., p<0,001)
og blæðing var aukin samanborið við hefðbundna aðgerð og munaði 274
ml (p<0,001). Tíðni enduraðgerða vegna blæðinga og blóðgjafir voru
heldur hærri í CABG-hópnum og CK-MB mældist hærra (43,4 á móti
36,3 pg/L, p<0,05). Aftur á móti var tíðni gáttatifs (53%) og heilablóðfalls
(2%) sambærileg í báðum hópum, einnig legutími (12 dagar) og
dánartíðni innan við 30 dagar (3% á móti 4%). f fjölþáttagreiningu hafði
tegund aðgerðar ekki forspárgildi fyrir dánartíðni innan við 30 daga
en það gerðu EuroSCORE, blóðfitulækkandi lyf og magn blóðgjafar
sem voru sjálfstæðir forspárþættir. Línuleg aðhvarfsgreining sýndi að
tegund aðgerðar, líkamsþyngdarstuðull og fjöldi æðatenginga voru
sjálfstæðir áhættuþættir aukinnar blæðingar.
Ályktun: Árangur kransæðahjáveituaðgerða á íslandi er góður (3,2%
dánir <30 daga) og sambærilegur við stærri hjartaskurðdeildir erlendis.
Þetta á við um bæði hefðbundnar aðgerðir og aðgerðir á sláandi hjarta. í
þessari óslembuðu rannsókn reyndist þó blæðing aukin eftir aðgerðir á
sláandi hjarta en tíðni hjartadreps hins vegar lægri.
E 168 Tengsl offitu við snemmkominn árangur
kransæðahjáveituaðgerða
Sæmundur J. Oddsson', Hannes Sigurjónsson1, Sólveig Helgadóttir1, Martin Ingi
Sigurðsson1, Þórarinn Arnórsson1, Tómas Guðbjartsson1-2
lHjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala, 21æknadeild HÍ
saemiodds@hotmail. com
Inngangur: Offita hefur verið talin auka tíðni fylgikvilla eftir ýmsar
skurðaðgerðir, þar á meðal opnar hjartaaðgerðir. Nýlegar rannsóknir
benda þó til þess að tengsl offitu og fylgikvilla sé flóknara en áður var
70 LÆKNAblaðið 2011/97