Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2011, Blaðsíða 78

XV VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
FYLGIRIT 66
hvaða áhrif slökunarmeðferð hefur á ýmis einkenni sem hrjá
krabbameinssjúklinga. Frá árinu 2007 hafa krabbameinssjúklingar
sem þiggja slökunarmeðferð verið beðnir um að meta líðan sína og
einkenni fyrir og eftir slökunarmeðferð með einkennamatstækinu
Edmonton Symptom Assessment Scale. Gagna var aflað úr sjúkraskrá
tvö hundruð fimmtiu og eins sjúklings með krabbamein sem fékk
slökunarmeðferð frá janúar 2007 til ágúst 2008. Gerður var tölfræðilegur
samanburður á tíðni, fjölda og styrk einkenna hjá sjúklingum fyrir og
eftir slökunarmeðferð.
Niðurstöður: Niðurstöður sýndu marktækt færri sjúklinga með
einkenni, meðalfjöldi einkenna var marktækt lægri og meðalstyrkur
allra einkenna á ESAS mælitækinu var marktækt minni eftir slökun.
Mest fækkaði sjúklingum sem fundu fyrir vanlíðan úr 92% í 59%, með
kvíða úr 78% í 59%, með þreytu úr 87% í 65% og með mæði úr 60% í 40%.
Fyrir slökunarmeðferð var meðalfjöldi (SF) einkenna 6,2±2,2 og þeim
fækkaði í 4,8±2,8 (p<0,01) eftir meðferð. Meðalstyrkur einkenna lækkaði
mest fyrir vanlíðan úr 3,8 í 1,8 (p<0,01), þreytu úr 3,9 í 1,9 (p<0,01) og
kvíða úr 3,5 í 1,5 (p<0,01).
Ályktanir: Álykta má að slökunarmeðferðin hafi haft jákvæð og að
minnsta kosti tímabundin áhrif til þess að draga bæði úr tíðni og styrk
einkenna sem eru algeng hjá sjúklingum með krabbamein.
E 191 Fjórlitnun í BRCA2 brjóstakrabbameinum
Ásta Björk Jónsdóttir', Ólafur Andri Stefánsson1, Jóhannes Bjömsson23, Jón G.
Jónasson2'34, Helga M. Ögmundsdóttir1’2, Jórunn E. Eyfjörð1-2
‘Rannsóknastofu í krabbameinsfræðum HÍ, 2læknadcild HÍ, 'rannsóknastofu í meinafræði
Landspítala, 4Krabbameinsskrá Krabbameinsfélags íslands
ABJ26@hutchison-mrc.cam.ac.uk
Inngangur: Fjórlitnun og fjöllitnun getur orðið til í frumum sem
ekki hafa gengið í gegnum eðlilega frumuskiptingu. Þess konar
litningaóstöðugleiki er algengur í krabbameinsfrumum. Við höfum
sýnt fram á að frumur sem arfblendnar eru fyrir BRCA2 geninu hafa
lengri frumuskiptingatíma en þær frumur sem ekki bera BRCA2
stökkbreytingu og að BRCA2 próteinið safnast fyrir í skiptimiðju fruma
sem eru að ljúka mítósu, sem gefur til kynna að próteinið taki þátt í
lokaskrefum frumuskiptingaferilsins. I þessari rannsókn bárum við
saman litnun (fjölda eintaka litninga) BRCA2 stökkbreyttra brjóstaæxla
við stök brjóstakrabbameinstilfelli.
Efniviður og aðferðir: Flæðigreinigögn á brjóstakrabbameinssýnum,
sem áður höfðu verið stökkbreytigreind með tiliiti tii BRCA2 999del5
stökkbreytingar, voru greind og litnun brjóstakrabbameinsæxla sem
voru BRCA2 stökkbreytt (n=71) borin saman við pöruð stök æxli
(n=165). Munur á litnun æxlanna var borinn saman við undirflokkun
þeirra samkvæmt mótefnalitun á vefjasneiðum á örflögum (tissue
microarrays (TMA)).
Niðurstöður: Þegar á heildina var litið var engin marktækur munur á
milli litnunar BRCA2-æxla og stakra tilfella. Fjórlitnun var aftur á móti
marktækt 2,9 sinnum algengari í BRCA2-æxlum en stökum tilfellum
(P-gildi 0,029). Fjórlitnun í BRCA-æxlum tengdist luminal svipgerð, en
meðal stakra æxla var fjórlitnunum tengd þríneikvæðri svipgerð.
Ályktanir: Aukin tíðni fjórlitnunar í BRCA2 stökkbreyttum
brjóstakrabbameinum er hugsanlega tengd óeðlilegum frumu-
skiptingum, sér í lagi galla við aðskilnað dótturfrumna í lokaskrefum
frumuskiptingahringsins.
E 192 Áhrif BRCA2 kímlínustökkbreytingar á krabbameinsmyndun
og sjúkdómsframvindu
Ólafur Andri Stefánsson1-2, Jón Gunnlaugur Jónasson2-3, Hörður Bjamason12,
Kristrún Ólafsdóttir3, Óskar Þór Jóhannsson4, Sigríöur Klara Böðvarsdóttir1-2,
Sigríður Valgeirsdóttir4, Jórunn Erla Eyfjörð1-2
’Rannsóknastofu í krabbameinsfræðum, 2læknadeild HÍ, 3rannsóknastofu HÍ í meinafræði,
4krabbameinsdeild Landspítala, 5Roche Nimblegen á íslandi
jorunne@hi.is
Inngangur: Arfgengar breytingar í BRCA2 geni auka áhættu á
brjóstakrabbameini í konum og körlum og illvígu krabbameini í
blöðruhálskirtli. Skilningur á hlutverki BRCA2 við krabbameinsmyndun
er mikilvægur við áhættumat og þróun meðferðarúrræða. Fyrri
rannsóknir okkar bentu til að íslensk BRCA2 stökkbreyting, 999del5,
hefði breytilega sýnd og tjáningu. Við höfum áður nýtt örgreiningatækni
til að greina brjóstaæxli með tilliti til fjöldabreytinga og sjúkdómshorfa
og meðal annars sýnt fram á að BRCA2 æxli skiptist í tvo undirhópa. Hér
gerum við nákvæmar fingreiningar á BRCA2 brjóstaæxlum til að auka
skilning á æxlisframvindu í BRCA2 arfberum
Efniviður og aðferðir: Brjóstakrabbameinsæxli úr 34 arfberum BRCA2
999del5 stökkbreytingar voru skoðuð með tilliti til DNA fjöldabreytinga
á aCGH (array comparative genomic hybridizatiori) örflögum með hárri
upplausn (385 þúsund þreifarar, það er ~1 fyrir hver 7kbp), og tjáningar
á genum tengdum svipgerð á TMA (tissue microarrays) flögum.
Niðurstöður: Við sýnum að BRCA2 æxli af luminal svipgerð annars
vegar og basal/þríneikvæðum (triple-negative phenotype, TNP) svipgerð
hins vegar eru ólík með tilliti til DNA fjöldabreytinga og tjáningar á
pRb/pl6. Þetta gefur til kynna að æxlisframvinduferlar séu ekki þeir
sömu. Tap á villigerðar samsætu BRCA2 tengdist vaxtaryfirburðum
BRCA2 æxla sem tjá luminal erfðamörk á meðan þetta er sjaldgæfara
í æxlum af basal/TNP svipgerð. Ennfremur sýnum við fram á
að úrfelling á villigerðar samsætu BRCA2 á 13q er hluti af stærra
tengslaneti erfðabreytinga sem inniheldur úrfellingar á 6q og llq ásamt
mögnun á lq. DNA fjöldabreytingar á þessum svæðum tengjast hraðari
æxlisframvindu og meinvarpamyndun.
Ályktanir: Niðurstöður gefa til kynna að tap á villigerðar samsætu
BRCA2 sé ekki nauðsynlegt til að æxlismyndun eigi sér stað, en gegni
hins vegar mikilvægu hlutverki við þróun æxla í átt að illvígari meinum
í BRCA2 arfberum.
E 193 Tap á BRCA2 villigerðarsamsætu í brjósta-, blöðruháls- og
briskrabbameinum í arfberum 999del5 kímlínustökkbreytingar og
DNA viðgerðarhæfni í arfblendum brjóstaþekjufrumum
Hörður Bjarnason', Ólafur Andri Stefánsson1, Jón Gunnlaugur Jónasson2,
Hólmfríður Hilmarsdóttir', Jórunn Erla Eyfjörð’, Sigríður Klara Böðvarsdóttir1
‘Rannsóknarstofu í krabbameinsfræðum HÍ, :meinafræðideild Landspítala, læknadeild HÍ og
Krabbameinsskrá Krabbameinsfélags íslands
hob3@hl.is
Inngangur: Ættlægar stökkbreytingar f BRCA2 geni auka verulega
líkur á krabbameini í brjóstum og eggjastokkum. Á íslandi finnst
kímlínustökkbreytingin 999del5 í BRCA2 geni í um 6-7% greindra
bq'óstakrabbameina. BRCA2 tekur þátt í viðgerðum á tvíþátta DNA
brotum og er leið krabbameinsmyndunar talin vera óvirkjun á
heilbrigða eintaki gensins sem valdi vanvirkum DNA viðgerðum og
þar með uppsöfnun stökkbreytinga. Markmið rannsóknarinnar er að
sannreyna hvort brottfall heilbrigðu BRCA2 samsætunnar sé afgerandi
í ættlægum BRCA2 krabbameinum og að kanna viðgerðavirkni BRCA2
prótínsins í arfblendnu ástandi.
78 LÆKNAblaðið 2011/97