Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2011, Blaðsíða 115

XV VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
FYLGIRIT 66
Efniviður og aðferðir: Lýsandi áhorfsrannsókn var gerð á gögnum
lyfjagagnagrunns landlæknisembættisins fyrir fullorðna sem höfðu
leyst út fyrstu lyfjaávísun á árinu 2005 (tvö árin á undan voru notuð sem
viðmið á nýja notendur). Þeir sem hættu snemma (early discontinuers)
voru nýir notendur SSRI- eða SNRI-lyfja árið 2005 og leystu aðeins út
eina ávísun á eftirfylgnitíma (til 31. desember 2008). Kí-kvaðrat próf
voru notuð til að bera saman einkenni þeirra sem hættu snemma og
þeirra sem héldu áfram að leysa út lyf í þessum flokkum (continuers).
Niðurstöður: Af nýjum notendum SSRI-lyfja sóttu 15,3% aðeins
eina ávísun og 17,3% nýrra notenda SNRI-lyfja á eftirfylgnitímanum
(X* 2=3,48, p=0,062). Samanburður milli lyfja innan flokkanna tveggja
sýndi að því ódýrara sem lyf var, því hærra hlutfall notenda sótti það
aðeins einu sirrni (SSRI spönn 11,0-18,0%, x2=24,3, p<0,0001 og SNRI
spönn 5,4-30,5%, x2=51,6, p<0,0001). Frumlyf voru oftar sótt aðeins einu
sinni en samheitalyf 16,7% móti 10,4% (x2=31,9, p<0,0001) fyrir SSRI og
15,9% móti 11,0% (x2=6,28, p=0,012) fyrir SNRI.
Ályktanir: Lengd greiðsluþátttökutímabils lyfja tengist ekki því að
hætta lyfjatöku snemma, en lægra verði og frumlyfjum fylgir hærra
hlutfall notenda sem sækja þunglyndislyf aðeins einu sinni.
V 102 Skráning og mat á ávinningi íhlutunar lyfjafræðinga á deildum
Landspítala sem njóta klíniskrar lyfjafræðiþjónustu
María Erla Bogadóttir', Anna Birna Almarsdóttir12, Anna I. Gunnarsdóttir5 * * * * * * *, Þórunn
K. Guðmundsdóttir3, Pétur S. Gunnarsson*
'Lyfjafræðidt'ild, 2rannsóknastofnun um lyfjamál við HÍ, ‘sjúkrahúsapóteki Landspítala,
4klínísku rannsóknasetri Landspítala/HÍ
annaig@landspitali.is
Inngangur: Klínísk lyfjafræðiþjónusta er starfrækt á völdum deildum
Landspítala, með þátttöku lyfjafræðinga í stofugangi, skráningu
lyfjasögu, yfirferð og eftirfylgni lyfjaávísana og lyfjaupplýsingagjöf.
Markmið rannsóknar var að meta klínísk og hagræn áhrif íhlutana
lyfjafræðinga þar sem klínísk lyfjafræðiþjónusta er veitt.
Efniviður og aðferðir: Lyfjafræðingar skráðu íhlutanir á sérhannað
eyðublað, á sex legudeildum. Meistaranemi í lyfjafræði og klínískur
lyfjafræðingur flokkuðu íhlutanirnar. Lyfjatengd vandamál voru
flokkuð samkvæmt Blix et al og klínískt mikilvægi var flokkað
samkvæmt Overhage & Lukes og Bosma.
Niðurstöður: íhlutanir voru 684. í 58,6% tilfella voru íhlutanir teknar til
greina, 2,8% ekki teknar til greina, 24,3% átti ekki við/óútfyllt og 14,3%
var ekki fylgt eftir. Lyfjatengd vandamál voru 758, 32% tengd virkni
lyfs, 24,2% öðrum vandamálum, 17,1% meðferðarumræðu, 15,9% öryggi
meðferðar og 10,5% ábendingu. í 4,9% tilfella var rhlutun metin sem
mjög þýðingarmikil/ákaflega þýðingarmikil, 54,6% ekkert mikilvægi/
nokkuð þýðingamikil og 40,5% þýðingarmikil. Engin íhlutun leiddi
af sér óheppileg áhrif. Gögn vantaði til geta lagt mat á hagræn áhrif
íhlutana.
Ályktanir: Eftirspum virðist vera eftir klímskri lyfjafræðiþjónustu á
Landspítala, en 11,5% íhlutana var á öðrum deildum en þeim sem njóta
þjónustunnar. Sterk vísbending er um að læknar kunni að meta íhlutanir
lyfjafræðinga þar sem meirihluti þeirra var tekin til greina. Lyfjatengd
vandamál sem skráð voru gefa til kynna að lyfjafræðingar gegni
mikilvægu hlutverki í lyfjafræðilegri umsjá. Skráningu íhlutana þarf
að þróa áfram, til þess að meta nánar klínísk og hagræn áhrif klínískar
lyfjafræðiþjónustu. Vísbendingar em um að íhlutanir lyfjafræðinga geti
leitt til lækkunar á lyfjakostnaði Landspítala.
V 103 Skráning og mat á ávinningi íhlutana lyfjafræðinga á deildum
Landspítala
Þórunn K. Guðmundsdóttir1, Anna I. Gunnarsdóttir1, Pétur S. Gunnarsson2, Brynja
Dís Sólmundsdóttir’, Anna Birna Almarsdóttir14
’Sjúkrahúsapóteki Landspítala, 2klínísku rannsóknasetri Landspítala/HÍ, úyfjatræðideild,
4rannsóknastofnun um lyfjamál HÍ
thorunnk@landspitali. is
Inngangur: Mikilvægt er að skrá upplýsingar um klíníska þjónustu
lyfjafræðinga til að sýna fram á vinnuframlag þeirra og þjónustu
og til að fá heilsteyptari mynd af störfum þeirra á Landspítala. Þrír
lyfjafræðingar veita að staðaldri klíníska þjónustu á fjórum legudeildum
Landspítala. Þeir taka meðal annars þátt í þverfaglegri teymisvinnu
með þátttöku í stofugangi, flettifundum og innliti á deild, en skrá einnig
lyfjasögu sjúklings við innlögn og veita útskriftarviðtal. Markmið
rannsóknarinnar var að endurhanna og prófa skráningarblað fyrir
íhlutanir lyfjafræðinga á Landspítala og meta á markvissan hátt bæði
klínískan og hagrænan kostnað og ávinning íhlutana.
Efniviður og aðferðir: I byrjun var endurhannað skráningarblað sem
lyfjafræðingar notuðu við skráningu á íhlutunum meðan á gagnasöfnun
stóð. Þrenns konar flokkunarkerfi voru notuð, í fyrsta lagi til að meta
lyfjatengd vandamál, í öðru lagi til að meta gerðir íhlutana og í þriðja
lagi til að meta klínísk og kostnaðaráhrif íhlutana.
Niðurstöður: Flestar íhlutanir voru framkvæmdar á stofugangi eða
fundi (56,4%) og voru yfir 90% íhlutana samþykktar. Algengast var
að íhlutanir lyfjafræðings tengdust tauga- og geðlyfjum (19,3%).
Ihlutanir voru metnar sem þýðingarmiklar í 53,4% tilfella og 30,7% sem
nokkuð þýðingarmiklar/ekki þýðingarmiklar. Erfitt var að leggja mat
á beinan kostnað fyrir allar íhlutanir en nokkur valin dæmi voru tekin
sem gáfu vísbendingar hvers konar íhlutanir leiða til sparnaðar. Alls
voru 98 íhlutanir skoðaðar (20,5% af öllum íhlutunum) sem leiddi til
heildarsparnaðar yfir milljón króna.
Ályktanir: í þessari rannsókn var ekki hægt að leggja fullt mat á spamað
vegna þess að ekki lágu fyrir nægjanleg gögn til að meta beinan kostnað.
Næsta skref snýr að viðameiri greiningu á hagrænum áhrifum íhlutana
lyfjafræðinga á Landspítala.
V 104 Vísbendingar um gæði lyfjameðferða aldraðra við innlögn á
Landspítala
María Sif Sigurðardóttir1, Þórunn K. Guðmundsdóttir2, Aðalsteinn Guðmundsson3,
Anna Bima Almarsdóttir1'4
‘Lyfjafræðideild HÍ, 2sjúkrahúsapóteki, 3öldrunarlæknmgadeild lyflækningasviði Landspítala,
4rannsóknastofnun um iyfjamál HÍ
maria@mariasif.net
Inngangur: Algengi sjúkdóma eykst með hækkandi aldri og lyfja-
notkun aldraðra er margföld í samanburði við yngri aldurshópa.
Lyf geta minnkað einkenni, bætt og lengt lífsgæði, en geta einnig
leitt til lyfjatengdra vandamála sem eru bæði tíðari og alvarlegri hjá
öldruðum. Fjöldi erlendra rannsókna benda til þess að óviðeigandi
lyfjaávísanir séu mikið vandamál í heilbrigðisþjónustu aldraðra.
Markmið rannsóknarinnar var að athuga vísbendingar um gæði
lyfjameðferða aldraðra við innlögn á Landspítala.
Efniviður og aðferðir: Afturskyggn skoðun var gerð á 818
sjúkraskrám 70 ára og eldri sem lögðust brátt inn á lyflækningasvið I
og bráðaöldrunarlækningadeild öldrunarsviðs Landspítala árið 2007.
Af þeim uppfylltu 184 ekki skilyrði rannsóknar. Upplýsingar úr 279
LÆKNAblaðið 2011/97 115