Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2011, Blaðsíða 62

XV VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
FYLGIRIT 66
E 140 Aukin notkun ECMO-meðferðar á íslandi
Halla Viðarsdóttir', Þorsteinn Ástráðsson2, Bjarni Torfason'-3, Líney
Símonardóttir', Tómas Guðbjartsson1-3, Feiix Valsson2 3
'Hjarta- og lungnaskurðdeild, 2svæfinga- og gjörgæsludeild Landspítala, 3læknadeild HÍ
hallavi@landspitali.is
Inngangur: ECMO-meðferð (extracorporeal membrane oxygenation)
getur verið lífsbjargandi í alvarlegri öndunarbilun (V-V (Veno-Venous)
ECMO) eða mikilli hjartabilun (V-A (Veno-arterial) ECMO). Tilgangur
rannsóknarinnar var að kanna ábendingar og árangur ECMO-meðferðar
hér á landi.
Efniviður og aðferðir: Afturskyggn rannsókn sem náði til allra sjúklinga
sem fengu ECMO-meðferð á íslandi fram að 2010, bæði V-V og V-A
ECMO. Skráðar voru ábendingar og fylgikvillar meðferðar en einnig
hverjir lifðu af meðferðina.
Niðurstöður: Tuttugu og níu sjúklingar (20 karlar), með meðalaldur
45,7 ár (bil 14-84) voru meðhöndlaðir á tímabilinu. Alls fóru 17 (59%)
sjúklingar í V-A ECMO vegna hjartabilunar, þar af 12 meðhöndlaðir
2007-2009, í átta tilfellum eftir hjartaaðgerð. Heildarlifun var 35% en
25% fyrir þá sem fóru í ECMO eftir hjartaaðgerð. Meðalaldur sjúklinga
í V-A ECMO sem lifðu meðferðina var 36 ár samanborið við 60 ar fyrir
þá sem létust. Tólf sjúklingar voru meðhöndlaðir með V-V ECMO
vegna öndunarbilunar og var lifunin 67%, þar af tveir með HlNl
sýkingu og lifðu báðir. Marktækur munur var á aldri sjúklinga sem
lifðu af V-V ECMO og þeirra sem létust (31 á móti 50 ár, p=0,03) en
einnig sást marktækt betri lifun hjá sjúklingum sem höfðu verið innan
við sjö daga á öndunarvél fyrir ECMO-meðferð (p<0,05). Algengasti
fylgikvilli meðferðar voru blæðingar sem sáust í 10 tilfellum, en
fjórir sjúklingar í V-A ECMO fengu blóðrásarskerðingu í ganglim.
Alyktanir: Árangur VV-ECMO-meðferðar er mjög góður á íslandi (67%
lifun) og sambærilegur við það sem best þekkist erlendis. Árangur eftir
V-A ECMO, sérstaklega eftir hjartaaðgerð, er hins vegar síðri (25% lifun),
og því mikilvægt að meta ábendingar fyrir notkun ECMO í slíkum
tilfellum.
E 141 Fylgikvillar blaðnámsaðgerða við lungnakrabbameini á
íslandi 1999-2008
Rut Skúladóttir' Guðrún Nína Óskarsdóttir'- Helgi J. ísaksson2- Steinn Jónsson123'
Húnbogi Þorsteinsson1, Tómas Guðbjartsson'-4
'Læknadeild HÍ, "rannsóknarstofu í meinafræði, ’lungnadeild, 'hjarta- og
lungnaskurðdeild Landspítala
rus2@hi.is
Inngangur: Skurðaðgerð er helsta meðferðin við lungnakrabbameini og
er langoftast beitt blaðnámi. Markmið þessarar rannsóknar var að kanna
ábendingar og snemmkomna fylgikvilla blaðnáms á Islandi.
Efniviður og aðferðir: Tvö hundruð og þrettán sjúklingar sem gengust
undir blaðnám vegna lungnakrabbameins á árabilinu 1999-2008.
Kannaðar voru ábendingar, fylgikvillar, æxlisgerð og TNM-stigun.
Aðhvarfsgreining var notuð til að meta áhættuþætti fylgikvilla.
Niðurstöður: Áttatíu og fimm sjúklingar (40%) greindust fyrir tilviljun
en aðrir vegna einkenna sjúkdómsins. Kirtilmyndandi (62%) og
flöguþekjukrabbamein (29,1%) voru algengust. Flestir greindust á
stigi I (59,6%) og stigi II (17,8%), 7% á stigi IIIA og 14,8% á stigum IIIB-
IV. Miðmætisspeglun var gerð hjá 13,6% sjúklinga fyrir blaðnámið.
Meðalaðgerðartími var 128 mín. og blæðing í aðgerð 580 ml. Sextán
sjúklingar (7,5%) fengu alvarlega fylgikvilla og 36 (17%) minniháttar
fylgikvilla, oftast lungnabólgu (6,1%) og gáttatif/flökt (6,1%). Tólf
sjúklingar þurftu enduraðgerð, tveir vegna fleiðruholssýkingar og einn
vegna berkjufleiðrufistils. Eldri sjúklingar með hátt ASA skor og langa
reykingasögu voru í aukinni hættu á að fá fylgikvilla eftir aðgerðirnar.
Legutími eftir aðgerð var 10 dagar (miðgildi). Enginn sjúklingur lést
innan 30 daga frá aðgerð en fjórir (1,9%) innan 90 daga frá aðgerð.
Ályktanir: Skammtímaárangur blaðnámsaðgerða vegna lungnakrabba-
meins er góður hér á landi samanborið við aðrar rannsóknir.
E 142 Skurðaðgerðir vegna lungnameinvarpa á íslandi 1984-2008
Halla Viðarsdóttir', Páll Helgi Möller''4, Jón Gunnlaugur Jónasson3-4, Tómas
Guðbjartsson2,4
'Skurðlækningadeild,2 hjarta- og lungnaskurðdeild, 3rannsóknastofu Landspítala í meinafræði,
'læknadeild HÍ
hallavi@landspitali.is
Inngangur: Rúmur þriðjungur sjúklinga með krabbamein greinast fyrr
eða síðar með lungnameinvörp. Þegar meinvörpin eru bundin við lungu
kemur til greina að fjarlægja þau með skurðaðgerð og bæta þannig
lífshorfur. Markmið þessarar afturskyggnu rannsóknar var að kanna
algengi og árangur þessara aðgerða hér á landi.
Efniviður og aðferðir: Afturskyggn rannsókn sem náði til allra sjúklinga
sem gengust undir brottnám á lungnameinvörpum með lækningu að
markmiði á íslandi 1984-2008. Litið var nánar á sjúklinga með þrjár
algengustu frumæxlin, meðal annars kannaðar ábendingar, fylgikvillar
aðgerða og reiknuð út lifun (Kaplan-Meier). Útreikningar miðuðust við
31. des. 2009 og var meðal eftirfylgni 45 mánuðir (bil: 3-311).
Niðurstöður: Alls fór 81 sjúklingur í aðgerð vegna lungnameinvarpa á
tímabilinu (aldur 55 ár, bil: 2-81 ár, 51% karlar). Algengustu frumæxlin
voru krabbamein í ristli/endaþarmi (33%, n=27), sarkmein (26%, n=21)
og nýrnafrumukrabbamein (17%, n=14) en fjórðungur sjúklinga hafði
önnur krabbamein. Hlutfall sjúklinga sem fóru í aðgerð var 1,0%, 6,5%
og 1,4% fyrir þrjár algengustu æxlisgerðirnar. Þessir 62 sjúklingar
gengust undir 79 aðgerðir. Fleygskurður (n=45) og blaðnám (n=30) voru
algengastu aðgerðimar en hjá fjórum var framkvæmt lungnabrottnám.
Skurðdauði var 1,2%. Miðgildi legutíma var 11 dagar (bil: 4-85). Fimm
ára lifun fyrir sjúklinga með ristil- og endarþarmskrabbamein var 45%,
nýrnafrumukrabbamein 39% og sarkmein 19% (p=0,ll).
Ályktanir: Hlutfall krabbameinssjúklinga sem fer í brottnám á
lungnameinvörpum hér á landi var frekar lágt. Árangur þessara aðgerða
var góður og sambærilegur við erlendar rannsóknir.
E 143 Árangur lungnaskurðaðgerða við lungnakrabbameini á íslandi
Húnbogi Þorsteinsson', Ásgeir Alexandersson', Guðrún Nína Óskarsdóttir', Rut
Skúladóttir', Helgi J. ísaksson3, Steinn Jónsson'-4, Tómas Guðbjartsson' 2
'Læknadeild HÍ, 'hjarta- og lungnaskurðdeild, "rannsóknastofu í meinafræði, 'lungnadeild
Landspítala
hth14@hi.is
Inngangur: Hér á landi hefur vantað upplýsingar um hlutfall sjúklinga
með lungnakrabbamein sem gangast undir lungnaskurðaðgerð með
lækningu að markmiði. í Bandaríkjunum hefur þetta hlutfall verið um
30% en 20-25% í Evrópu. Markmið okkar var að kanna þetta hlutfall hér
á landi og bera saman árangur helstu aðgerða.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin náði til allra sjúklinga með
lungnakrabbamein önnur en smáfrumukrabbamein (ÖES) sem gengust
undir læknandi lungnaskurðaðgerð á íslandi 1994-2008. Upplýsingar
62 LÆKNAblaðið 2011/97