Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2011, Síða 94

XV VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
FYLGIRIT 66
borið saman við aðrar fisktegundir. Þetta á einkum við um hæfileikann
til að mynda sérvirk mótefni sem er takmarkaður hjá þorski. Þorskur er
þó ekki sjúkdómsnæmari en aðrir fiskar. Nýlega hafa rannsóknir á fyrstu
viðbrögðum þorsks við sýkingu og bráðaáreiti farið fram að Keldum.
Lýst verður breytingum á vessabundnum ónæmisþáttum á fyrstu
dögum eftir sýkingu af völdum bakteríunnar Aeromonas salmonicida
undirteg. achromogenes (Asa) sem veldur sjúkdómnum kýlaveikibróður í
þorski og fleiri fisktegundum.
Efniviður og aðferðir: Þorskur, um 90 g að þyngd, kom frá Tilrauna-
eldisstöð Hafrannsóknastofnunar á Stað, Grindavík, var hafður í 170 1
kerum á Keldum og skipt í þrjá hópa: Hópur 1 var ósýktur, hópur 2 var
sýktur með 3xl05 einingum af Asa og hópur 3 með 3xl06 einingum af
Asa. Bakteríunni var sprautað í vöðva. Blóðsýni voru tekin fyrir sýkingu
og eftir einn og sex daga. Eftirfarandi þættir voru greindir í sermi:
kortisól, heildarmagn prótína, pentraxína og IgM og virkni náttúrulegra
og sérvirkra mótefna og ensímtálma. Sáð var úr nýra í bakteríurækt.
Niðurstöður: Báðir sýktu hópamir sýndu um 80% sýkingu eftir sex
daga. Umtalsverð hækkun varð á streituhormóninu kortisól í kjölfar
sýkingar sem náði um fimmföldum styrk ósýkts fisks í lok tilrarmar.
Aðrir þættir sýndu litla breytingu og yfirleitt til lækkunar miðað við
ósýkta fiskinn. Engin sérvirk mótefni gegn Asa greindust á tímabilinu.
Alyktanir: Stuttur sýkingartími, sex dagar, er sennilega skýringin á
þeim takmörkuðu viðbrögðum ónæmiskerfisins sem greindust en
niðurstöðurnar sýna jafnframt að ónæmissvar þorsks er tiltölulega
seinvirkt í kjölfar sýkingar og/eða hindrað af aukningu kortisóls í sermi.
V 37 Öldrunarrannsókn Hjartaverndar. Fylgni er milli skertrar
fráblástursgetu og lungnaþéttleika á tölvusneiðmynd
Ólöf Bima Margrétardóttir13, Sigurður Sigurðsson1, Gyða S. Karlsdóttir1,
Grímheiður Jóhannsdóttir1, Thor Aspelund11, Vilmundur Guðnasonu, Gunnar
Guðmundsson2"’
'Hjartavemd, ’lungnadeild Landspítala, ’læknadeild HÍ
olofbm@hi.is
Inngangur: Algengast er að langvinn lungnateppa sé greind með skertu
fráblástursprófi en þéttleiki lungna mældur með tölvusneiðmyndum er
næm aðferð til að greina lungnaþembu. Ekkert er vitað um fylgni milli
þessara tveggja rannsóknaaðferða hjá öldruðum en fyrri rannsóknir
hafa sýnt fylgni í blönduðu þýði.
Efniviður og aðferðir: I öldrunarrannsókn Hjartaverndar var gerð
fráblástursmæling hjá hluta þátttakenda. Tölvusneiðmyndir af lungum
voru gerðar af öllum þátttakendum. Sérstakur hugbúnaður var
notaður til að lesa þéttleika lungnanna. Fylgni milli lungnaþéttleika og
fráblástursgilda var könnuð. Urtakinu var skipt í fimm hópa eftir því
hversu mikil lungnaþemban var.
Niðurstöður: Alls voru 659 einstaklingar sem gerð hafði verið á
fráblástursmæling og mældur lungnaþéttleiki. Um var að ræða 325
karla (49%) og 334 konur (51%). Alls höfðu 393 (59,6%) einstaklingar
reykt einhvern tíma á ævinni en 86 (13,1%) einstaklingar reyktu ennþá.
Meðalgildi FEV,/FVC hlutfalls var 0,70 hjá körlum og 0,71 hjá konum.
Hlutfall þéttleika undir -950 Hounsfield units (HU) var að miðgildi 4,5%
(fjórðungamörk 2,4%-7,5%). Fylgnistuðull (Spearman) milli þéttleika og
FEVj/FVC hlutfalls var -0,35 (p<0,0001).
Alyktanir: Fylgni er á milli skertrar fráblástursgetu á blástursprófi
og lungnaþéttni mældri á tölvusneiðmyndum í öldrunarrannsókn
Hjartavemdar. Mun fleiri einstaklingar hafa farið í tölvusneiðmyndir
en blásturspróf og einnig hafa verið gerðar langsum rannsóknir með
tölvusneiðmyndum. Þetta býður því upp á mikla rannsóknamöguleika.
V 38 Tengsl járnbúskapar við meingerð Alzheimerssjúkdóms
Guðlaug Þórsdóttir12, Jakob Kristinsson', Jón Snædal2, Þorkell Jóhannessonu
‘Rannsóknastofu í lyfja- og eiturefnafræði læknadeild HÍ, ’öldrunardeild lyflækningasviði
Landspítala, 3prófessor emeritus
gudlaugt@hi.is
Inngangur: Oxunarskemmdir í heila eru taldar eiga þátt í meingerð
Alzheimerssjúkdóms. Cerúloplasmin (CP) er öflugt andoxunarprótein en
meginhlutverk þess er ferroxíðasavirkni. CP er því eitt af lykilpróteinum
í jámbúskap líkamans. Aður hafa verið gerðar rannsóknir á CP styrk,
virkni og eiginvirkni (virkni á mg af próteininu) sem leiddu í ljós
marktækt lægri CP virkni í sjúklingum með Alzheimer (AS) miðað við
samanburðarhóp. Hér er kynnt rannsókn þar sem leitast er við að skoða
hvort lægri virkni CP hafi áhrif á aðra þætti járnbúskaps.
94 LÆKNAblaðið 2011/97