Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2011, Qupperneq 57

XV VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
FYLGIRIT 66
E 125 Notkun espaðs storkuþáttar VII á Landspítala á 10 ára
tímabili
Róbert Pálmason’, Brynjar Viðarsson2, Felix Valsson3, Kristinn Sigvaldason3,
Tómas Guðbjartsson4-5, Páll Torfi Önundarson2-5
'Lyflækningasviði, 2blóðmeinafræðideild, 3svæfínga- og gjörgæsludeild, 4hjarta- og
lungnaskurðdeild Landspítala, 5læknadeild HÍ
robertpalmason@gmail. com
Inngangur: Espaður storkuþáttur VII (recombinant factor Vlla, rFVIIa)
hefur verið notaður á Landspítala frá árinu 1999 við blæðingum af
ýmsum orsökum. Tilgangur þessarar aftursæju rannsóknar var að
athuga ábendingar og árangur af notkun rFVIIa á Landspítala frá
upphafi til ársloka 2008.
Efniviður og aðferðir: Fengnar voru upplýsingar um notkun rFVIIa frá
apóteki Landspítalans og gagnagrunni blæðaramiðstöðvar. Klínískar
upplýsingar voru fengnar úr sjúkraskrám og voru meðal ananrs skráðar
ábendingar notkunar lyfsins; klínísk svörun að mati meðhöndlandi
læknis; fjöldi blóðhluta gefinn 12 klst. fyrir og 12 klst. eftir gjöf rFVIIa;
storkupróf fyrir og eftir gjöf og afdrif sjúklinga.
Niðurstöður: Alls fengu 73 sjúklingar rFVIIa, meðalaldur 51
ár (0-84). Helstu ábendingar voru óviðráðanlegar blæðingar við
hjartaskurðaðgerðir (n=23), eftir áverka (n=8) og fæðingu (n=9). Átta
sjúklingar fengu lyfið vegna heilablæðingar, níu sem fyrirbyggjandi
meðferð fyrir skurðaðgerð og 16 við öðrum ábendingum. Klírúsk
svörun var góð í 73% tilfella. Notkun rauðkornaþykknis minnkaði að
meðaltali úr 10,6 einingum 12 klst. fyrir lyfjagjöf (bil 0-32, miðgildi 10)
í 4,3 einingar 12 klst. eftir gjöf lyfsins (bil 0-22, miðgildi 3; p<0,0001);
notkun blóðvökva minnkaði úr 10,2 einingum (bil 0-26, miðgildi 8) í
6,2 (bil 0-33, miðgildi 5,5; p<0,002) og PT styttist um 6,9 sek (p<0,0001).
Alls létust 24 sjúklingar innan 30 daga (33%), þar af sex af níu með
heilablæðingu og 10 af 24 sjúklingum eftir opnar hjartaaðgerðir.
Ályktanir: Þrír af hverjum fjórum sjúklingum svöruðu rFVIIa vel
samkvæmt klínísku mati. Marktæk minnkun á gjöf blóðhluta og stytting
PT styður það mat. Þótt dánarhlutfall sé hátt (33%), sérstaklega eftir
heilablæðingar (66%), þá ber að hafa í huga að lyfið var aðeins gefið
þegar önnur meðferðarúrræði höfðu brugðist.
E 126 Noradrenalín hefur lítil áhrif á smáæðablóðflæði í þörmum við
opnar kviðarhoisaðgerðir
Gísli H. Sigurðsson12, Oliver Limberger3, Luzius B. Hiltebrand3
'Svæfínga- og gjörgæsludeild Landspítala, 2læknadeild HÍ, 3Dept. of Anaesthesiology
Inselspital Beme og University of Bem, Sviss
gislihs@landspitali.is
Inngangur: Algengt er að blóðþrýstingur lækki undir ásættanleg mörk
við svæfingu sjúklinga sem undirgangast stórar kviðarholsaðgerðir.
Venjan hefur verið að mæta þessari blóðþrýstingslækkun með aukinni
i.v. vökvagjöf. Á hinn bóginn hefur því verið haldið fram að ríkuleg
vökvagjöf tefji fyrir bata sjúklinga sem fara í valaðgerðir. Við könnuðum
áhrif þess að nota noradrenalín í stað aukins vökva til að hækka
blóðþrýsting hjá svínum sem undirgengust opna kviðarholsaðgerð í
svæfingu þar sem líkt var eftir aðstæðum hjá mönnum eins og frekast
var kostur.
Efniviður og aðferðir: Tuttugu svín voru svæfð, lögð í öndunarvél og
skipt í viðmiðunarhóp C (n=10) og noradrenalínhóp NA (n=10). Báðir
hóparnir fengu Ringer laktat (RL) lausn í æð, 3 ml/kg/klst. Hópur NE
fékk auk þess noradrenalín dreypi til að hækka meðalslagæðaþrýsting
upp í 65 og 75 mmHg í tveimur skrefum. Hjartaútfall var mælt með
stöðugri „thermodilution", svæðisblóðflæði í superior mesenteric
slagæð og nýrnaslagæð með transit time flowmetry og smáæðablóðflæði
í smáþörmum með laser Doppler flæðimælingu. Súrefnisþrýstingur í
garnavef var mældur með Clark-skautum.
Niðurstöður: Hópur C fékk samtals 985±44 ml og hópur NE 964±69 ml
af RL. Hópur NE fékk 35+12 ng/kg/mín af noradrenalíni til að hækka
meðalslagæðaþrýsting upp í 65 mmHg og 120±50 ng/kg/mín til að
hækka þrýsting í 75 mmHg. Blóðþrýstingshækkun með noradrenalíni
hafði lítil áhrif á svæðis- eða smáæðablóðflæði í smáþörmum eða
nýrum. Súrefnisþrýstingur í garnavef breyttist ekki heldur.
Ályktanir: í þessari dýrarannsókn þar sem líkt var eftir aðstæðum við
opnar kviðarholsaðgerðir hjá mönnum hafði noradrenalín dreypi lítil
sem engin áhrif á smáæðablóðflæði og súrefnisþrýsting í görnum og
nýrum.
E 127 Áhrif þjálfunar á sjúklinga með langvinna lungnateppu eða
langvinna hjartabilun
Marta Guðjónsdóttir'-2, Arna E. Karlsdóttir', Ásdís Kristjánsdóttir', Egill
Thoroddsen2, Magdalena Ásgeirsdóttir', Magnús R. Jónasson'
'Hjarta- og lungnarannsókn Reykjalundi endurhæfingarmiðstöð, 2Lífeðlisfræðistofnun HÍ
Marta@REYKJAL UNDUR. is
Inngangur: Sjúklingar með langvinna hjartabilun eða langvinna
lungnateppu þjást af úthaldsleysi vegna óeðlilegrar mæði eða þreytu
eða hvorutveggja. Markmið rannsóknarinnar var að kanna áhrif
þjálfunar á úthald og mæði sjúklinga með langvinna hjartabilun eða
langvinna lungnateppu.
Efniviður og aðferðir: Tuttugu og þrír sjúklingar með langvinna
hjartabilun (21 karl, 55±10 ára, NYHA II-III, með s35% útstreymisbrot
vinstri slegils) og 24 sjúklingar með langvinna lungnateppu (10
karlar, 64±9 ára, GOLD 3 & 4) fóru í hámarksþolpróf fyrir og eftir
endurhæfingu þar sem mæld var súrefnisupptaka (V'O,), öndun (V'E)
og púls auk þess sem sjúklingar mátu mæði sína með Borg-mæðiskala
(0-10 stig) við hámarksáreynslu. Þjálfimin í endurhæfingunni byggði á
þol- og styrkþjálfun, þjálfað var alla virka daga að meðaltali í 5,8±1,1
vika.
Niðurstöður: Þolið var mjög skert hjá báðum hópum f upphafi
endurhæfingar þar sem þoltala sjúklinga með langvinna hjartabilun
var 11,9±4,1 og sjúklinga með langvinna lungnateppu 10,7±3,2 ml/
kg/mín en báðir hópar juku þol sitt við endurhæfinguna (p<0,05).
Hjá sjúklingum með langvinna hjartabilun hækkaði súrefnispúlsinn
úr 10,4±3,8 í 11,9±3,7 ml/slag en úr 5,9±2,2 í 6,7±2,8 ml/slag hjá
sjúklingum með langvinna lungnateppu. Púlsleifin var 32±21%
hjá sjúklingum með langvinna hjartabilun en lægri hjá sjúklingum
með langvinna lungnateppu eða 21±9% fyrir þjálfun og breyttist hjá
hvorugum hópnum. Mat sjúklinga með langvinna lungnateppu og
langvinna hjartabilim á mæði var sambærilegt fyrir og eftir þjálfun; fór
4,8 í 5,2 stig hjá sjúklingum með langvinna hjartabilun en úr 5,7 í 5,5 stig
hjá sjúklingum með langvinna lungnateppu. Mæðistuðull (V'Emax/
V'Emax áætlað) var hins vegar marktækt hærri hjá sjúklingum með
langvinna lungnateppu (0,82 fyrir og 0,93 eftir) en hjá sjúklingum með
langvinna hjartabilun (0,44 fyrir og 0,51 eftir) fyrir þjálfun og hækkaði
hjá báðum hópum við þjálfun.
Ályktanir: Báðir sjúklingahópar bættu þol sitt við þjálfunina þar
sem bæði þoltala og súrefnispúls hækkuðu án breytinga á púlsleif.
Hvorugur hópurinn skynjaði frekari mæði (á Borg-skala) þrátt fyrir
að mæðistuðullinn hafi hækkað hjá báðum hópum, sem bendir til
aðlögunar á mæðitilfinningu við þjálfun.
LÆKNAblaðið 2011/97 57