Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2011, Blaðsíða 134

XV VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
FYLGIRIT 66
Niðurstöður: Litfæluæxli voru 1,8% nýrnafrumukrabbameina og
nýgengi 0,17/100.000/ári fyrir bæði kyn. Samanborið við hinar
vefjagerðirnar voru æxli af litfælugerð oftar greind vegna einkenna,
(93% á móti 71%, p=0,02) og á lægri stigum (73% á móti 45% á stigum
I+II, p<0,01). Einn sjúklingur var með meinvörp við greiningu og annar
greindist ári síðar. Báðir létust úr meininu en aðrir sex létust af öðrum
orsökum og sjö voru á lífi í lok árs 2009. Fimm ára lífshorfur voru 87%
fyrir litfæluæxlin, en 59% og 50% fyrir tærfrumu- og totufrumugerð.
Munurinn var marktækur í einþáttagreiningu, en eftir að leiðrétt var
fyrir stigun reyndist litfælugerð ekki sjálfstæður forspárþáttur lífshorfa.
Alyktanir: Hlutfall litfæluæxla á Islandi (1,8%) er ívíð lægra en annars
staðar hefur verið lýst (-2-3%). Þrátt fyrir að vera oftar einkennagefandi
eru litfæluæxli oftar staðbundin í nýrum en æxli af hinum
vefjagerðunum, það er á lægra stigi, sem skýrir líklega betri lífshorfur
þeirra. Þetta bendir til að litfæluæxli hafi aðra líffræðilega hegðun en
hinar vefjagerðirnar.
V 161 lllkynja iðraþekjuæxli í fleiðru á íslandi 1985-2008
Tómas Guðbjartsson1'1, Eyrún Valsdóttir1, Tryggvi Þorgeirsson1, Helgi J. ísaksson2,
Hrönn Harðardóttir3
'Hjarta- og lungnaskurðdeild, 2 *rannsóknarstofu í meinafræði, 3lungnadeild Landspítala,
4læknadeild HI
tomasgud@landspitali. is
Inngangur: Æxli í fleiðru eru aðallega af tveimur gerðum, góðkynja
SFTP-æxli (solitary fibrous tumor of pleura) eða illkynja iðraþekjuæxli
(malignant mesothelioma). Ekki hafa verið gerðar rannsóknir á illkynja
fleiðruæxlum á Islandi. Markmið þessarar rannsóknar var að skoða tíðni
sjúkdómsins hérlendis, einkenni, áhættuþætti og lífshorfur.
Efniviður og aðferðir: Afturskyggn rannsókn á 33 sjúklingum
(meðalaldur 71,5 ár; bil 49-89 ár; 88% karlar) sem greindust með illkynja
fleiðruæxli á Islandi 1985-2009. Úr sjúkraskrám voru skráð einkenni
ásamt atvinnu- og reykingasögu og sögu um snertingu við asbest.
Æxlin voru endurskoðuð af meinafræðingi og stiguð samkvæmt kerfi
International Mesothelioma Interest Group. Einnig voru reiknaðar
lífshorfur (hráar) og miðast útreikningar við 31. des. 2009.
Niðurstöður: Aldursstaðlað nýgengi var 4,9 fyrir milljón karla og konur
(95% CI 3,32-7/106). Alls höfðu 87% sjúklinganna sögu um reykingar og
63% höfðu staðfesta sögu um snertingu við asbest. Algengustu einkenni
sem leiddu til greiningar voru mæði og brjóstverkur. Alls voru 78%
sjúklinganna á stigi III eða IV við greiningu, þar af 11 (41%) með staðfest
fjarmeinvörp, oftast í lifur og lungum. Enginn greindist á stigi I og sex
sjúklingar (22%) voru á stigi II. Ekki var hægt að stiga sex sjúklinga
vegna ófullnægjandi upplýsinga. Fleiðrusýni til greiningar voru
tekin hjá 14 sjúklingum, annaðhvort í gegnum brjóstholsskurð (n=8)
eða með brjóstholsspeglun (n=6). Enginn sjúklinganna gekkst undir
brottnám á fleiðru og lunga með lækningu að markmiði. Lífshorfur
voru 8,3 mánuðir að meðaltali (bil tvær vikur til 40 mánuðir). Við lok
rannsóknartímabilsins voru fimm af 33 sjúklingum á lífi og höfðu þeir
allir verið greindir innan 48 mánaða.
Ályktanir: Illkynja fleiðruæxli eru fátíðari á íslandi en í
nágrannalöndunum. Fjórir af hverjum fimm sjúklingum greinast
með útbreiddan og ólæknandi sjúkdóm. Rannsóknin sýnir að stigun
sjúkdómsins er oft ábótavant og athygli vekur að enginn sjúklinganna
gekkst undir brottnám á æxlinu.
V 162 Vefja- og sameindafræðileg sérkenni 30 tilfella af setmeini úr
framsýnu berkjuspeglunarþýði
Ámi Sæmundsson', Guðrún Nína Óskarsdóttir1, Steinn Jónsson1, York E. Miller2,
Timothy Kennedy2, Maryleila Varella-Garcia2, Margaret Skokan2, Holly WolF, Tim
Byers2, Jerry Haney2, Dan Merrick2, Fred R. Hirsch2, Paul A. Bunn2, Robert Keith2,
Wilbur A. Franklin2
1 Háskóla íslands, 2University of Colorado, Denver, Bandaríkjunum
gudrunn87@gmail.com
Inngangur: Setmein (Carcinoma in situ, CIS) er vefjafræðileg breyting
sem getur 1) þróast í ífarandi lungnakrabbamein (LK), 2) teygt sig eftir
berkjuþekju út frá ífarandi lungnakrabbameini eða 3) gengið til baka til
eðlilegs útlits. Markmið þessarar rannsóknar var að kanna hvort lífvísar
gætu skýrt líffræðilega hegðun setmeins og/eða spáð fyrir um þróun
meinsins.
Efniviður og aðferðir: í framsýnni rannsókn fóru >1000 einstaklingar í
flúrberkjuspeglun á 17 árum þar sem sýni voru tekin á mörgum stöðum.
Setmein fannst í 30 einstaklingum og voru 465 vefjasýni skoðuð nánar.
Dreifing og framgangur breytinga var metinn með hjálp berkjukorts.
Meðal lífvísa voru ónæmislitanir fyrir Ki-67 og p53, raðgreining fyrir
TP53 meingenum og mat á aneusomy með FISH-rannsóknum.
Niðurstöður: Þrettán sjúklinganna með setmein gengust undir fleiri
en eina rannsókn. Setmein reyndist viðvarandi í sex tilvikum (46%).
f tveimur tilfellum var lungnakrabbamein til staðar á sýnastað
fyrri setmeins staðar. Tvisvar höfðu setmeinsbreytingar dreifst með
berkjuslímltúð til hins lungans á nokkrum mánuðum með dreifingu eftir
berkjuþekjunni. Þær fundust vegna sömu TP53 stökkbreytingarinnar
í mörgum sýnum. í þremur höfðu breytingarnar gengið tilbaka. Ki-67
greindi ekki setmein frá hágráðu dysplasiu (misvexti) með meðaltals
vaxtarhraða Ki-67 35% í setmeini og 53% í hágráðu dysplasiu.
Ályktanir: Þessi gögn benda til þess að setmein geti verið til staðar
í mánuði eða ár áður en það verður að ífarandi lungnakrabbamein
og að viss mein geti dreifst eftir berkjuslímhúð án þess að
mynda lungnakrabbamein. Innanslímhúðar dreifing getur greinst með
flúrljómandi berkjuspeglun og nútíma vefjafræðilegum aðferðum.
Undirhópur setmeins getur horfið á nokkrum mánuðum. Þessar
breytingar eru ekki aðgreinanlegar með vefja-, sameinda- eða
ónæmisfræðilegum aðferðum frá þeim breytingum sem þróast yfir í
lungnakrabbamein. FISH-niðurstöður eru væntanlegar og gætu haft
úrslitaþýðingu í áhættumati þessara sjaldgæfu breytinga.
V 163 Áhrif poly (ADP-ríbósa) polymerasa, PARP, hindra á BRCA2
arfblendnar frumulínur úr mönnum
Anna María Halldórsdóttir, Linda Viðarsdóttir, Ólafur Andri Stefánsson, Hörður
Bjamason, Sigríður Klara Böðvarsdóttir, Jórunn Erla Eyfjörð
Rannsóknarstofu í krabbameinsfræðum, Lífvísindasetri læknadeild HÍ
halldorsdottir.am@gmail.com
Inngangur: PARP hindrinn olaparib(AZD2281) lofar góðu sem sértækt
krabbameinslyf fyrir sjúklinga með galla í tvíþátta DNA-viðgerð
eins og til dæmis arfbera BRCAl og BRCA2 stökkbreytinga. Klínískar
rannsóknir á lyfinu benda til að í arfberum virki lyfið á æxlisfrumur en
eðlilegar frumur þoli það.
Efniviður og aðferðir: PARP hindrinn olaparib® var prófaður á þrjár
arfblendnar bjóstaþekjulínur úr 999del5 BRCA2 arfberum og einni
án slíkrar breytingar. Brislínan Capan-1, sem er með óvirkt BRCA2,
og brjóstalínan MCF7 voru einnig skoðaðar. Samsætutap greint með
TaqMan qRT-PCR og fjöldabreytingar á CGH örflögum (aCGH). MTS
aðferð var notuð til að áætla lifun, olaparib skammta og IC50 gildi.
134 LÆKNAblaðið 2011/97