Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2011, Blaðsíða 122

XV VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
FYLGIRIT 66
V 123 Áhrif partially deacetylated chitooligomers á myndun
frauðfrumna úr stórátfrumum sérhæfðum frá hnattkjarnaátfrumum
Magdalena M. Stefaniak14, Jóhannes Gíslason2, Jón M. Einarsson2, Finnbogi
Þormóðsson3, Pétur Henry Petersen3, Fiorella Ciaffoni6, Mariarosaria Napolitano4,
Ólafur E. Sigurjónsson4-5, Kristberg Kristbergsson1, Elena Bravo6
'Matvæla- og næringafræðideild HÍ, ^Genís ehf., 3rannsóknarstofu í taugalíffræði og
rannsóknarstofu í líffærafræði, 4Blóðbankanum, 5tækni og verkfræðideild HR, ' National
Institute of Health, Róm
oes@landspnali.is
Inngangur: Myndun á Jinútahersli (atherosclerosis) felur meðal annars
í sér óvenjulegan vöxt á sléttvöðvafrumum og æðaþelsfrumum, ból-
gusvörum og uppsöfnun á lípíð sameindum í stórátfrumum (frauðfru-
mum). Slíkt getur leittt til myndunar á vefjaskemdum með upspöfnun
á frauðfrumum á innri byrði æða. Partially deacetylated chitooligomers
(PDC) eru myndaðar við ensí niðurbrot á kítosani og hefur verið sýnt
að þær geti mögulega dregið úr bólgusvari, með því að hafa áhrif á
seytingu vaxtarþáttanna IL-6 og TNF-, og hindrað upptöku stórát-
frumna á low density lípíðpróteinum (LDL). Tilgangur þessa verkefnis
var að kanna hvort PDC gætu in vitro dregið úr myndun frauðfrumna
frá stórátfrumum (macrophage) sérhæfðum frá hnattkjarnaátfrumum
(monocyte) og kanna möguleg eitrunaráhrif PDC á stórátfrumur og
frauðfrumur.
Efniviður og aðferðir: Hnattkjamaátfrumur (CD14+) vom einangraðar
úr einkjarnafrumum með density gradient og segulkúluskiljun (MACS).
Hreinleiki þeirra kannaður með frumuflæðisjá. Hnattkjarnaátfrumur
voru örvaðar til stórátfmmusérhæfingar og hlaðnar með LDL og eða
PDC. Ahrif á LDL upptöku var athuguð með því að kanna innihald
frumnanna af kólestróli með flúrljómunarprófi og próteinmagnsgrein-
ingu.
Niðurstöður: Niðurstöður sýna að PDC hafa ekki eitrunaráhrif á stórát-
frumunar upp að 50pg/ mL styrk. PDC höfðu engin sýnilegt áhrif á
uppsöfnun á LDL í stórárfrumunum.
Alyktanir: Möguleg skýring þessara niðurstaðna er þyrping (aggrega-
tion ) á LDL saman við PDC, sem hindri upptöku stórátfrumna á þeim.
Slíkt verður kannað nánar.
V 124 Áhrif aukaýruefna á byggingu fitukristalla inn í örferjum og
stöðuleika örferja
Þrándur Helgason1'2, Bjarki Kristinsson1'2, Susan Aulback1, Julian McClements3,
Kristberg Kristbergsson2, Jochen Weiss1
'Institute of Lebensmittel Technology and Biotechnology University of Hohenheim, 2matvæla-
og næringarfræðideild HÍ, 3Dept. of Food Science, University of Massachusetts, Amherst,
Bandaríkjunum
kk@hi.is
Inngangur: Mögulegt er að nota örferjur, Solid lipid nanoparticles
(SLNs), sem burðarefni fyrir heilsuaukandi lífvirk efni. Þannig má
bæta lífvirkum efnum í matvæli til að tryggja stöðugleika þeirra og
árángursríka upptöku við meltingu. Stöðugleiki örferjanna sjálfra
byggist hins vegar á ákveðnum yfirborðsvirkum (co-surfactant) efnum
í himnum þeirra. Hingað til hefur verið notast við gallsölt sem hluta
af þessum yfirborðsvirku efnum, en gallsölt eru bæði dýr og teljast
ekki vera örugg til neyslu. Til að finna hentugan staðgengil gallsalta er
nauðsynlegt að vita hvemig gallsölt auka stöðugleika SLN.
Efniviður og aðferðir: Notuð voru fosfólípíð með hátt (80H) eða lágt
(PC75) bræðslumark ásamt sex mismunandi aðstoðar yfirborðsvirkum
efnum. Breytingar á kristalbyggingu örferjanna úr a- í þ-byggingu eykur
yfirborð þeirra og veldur því að lífvirk efni falla út. Yfirborðsvirku efnin
hjálpa til við að koma í veg fyrir þessa kristalbreytingu. Differential
scanning calorimetry mælingar voru framkvæmdar til að meta
bræðslumark og kristalbyggingu sýnanna. Stöðuleiki var mældur með
Static light scattering.
Niðurstöður: Með notkun Tween 60, Tween 80 eða þ- sistósteról
myndaði SLN lausnin gel. Hins vegar vom SLN einingar stöðugar
með því að nota Pluronic F68 eða gallsölt sem yfirborðsvirk efni,
bæði með 80H og PC75 í hlutverki aðal-yfirborðsvirkra efna (main-
surfactant). SLN með mesta a-byggingu voru þær sem innihéldu 80H
sem aðal-yfirborðsvirk efni og gallsölt (51,54±1,06 J / g), eða b-sistósteról
(64,18±8,67 J/g), sem yfirborðsvirk efni en Pluronic F68 var örlítið lægri
með 37,32±0,77 J/g.
Ályktanir: Þessi rannsókn sýndi fram á að notkun bæði fosfólípíða
og yfirborðsvirkra efna með hátt bræðslumark, ásamt vatnssæknum
yfirborðsvirkum efnum, eykur stöðugleika örferjanna. Mjög fitusækin
yfirborðsvirk efni gefa betri kristalstöðugleika en virka ekki vel sem
yfirborðsvirk efni.
V 125 Örferjur með harðri skel til að vernda fljótandi w-3 kjarna fyrir
oxun
Bjarki Kristinsson1-2, Þrándur Helgason1-, Hanna Salminen1-2, Kristberg
Kristbergsson2, Jochen Weiss1
'Institute of Lebensmittel Technology and Biotechnolgy University of Hohenheim, 2matvæla-
og næringarfræðideild HÍ
kk@hi.is
Inngangur: Mikil aukning hefur verið á fæðutengdum sjúkdómum líkt
og háum blóðþrýstingi, offitu og hjartasjúkdómum á undanförnum
árum. Rannsóknir hafa sýnt fram á að draga má verulega úr slíkum
sjúkdómum með því að gera ákveðin lífvirk efni að hluta af daglegri
fæðu. Þar af leiðandi hefur áhugi fyrir því að þróa matvæli sem
innihalda slík lífvirk efni aukist umtalsvert. Vandamálið er að mörg af
þessum lífvirku efnum eru sérstaklega óstöðug og þola illa vinnslu og
geymslu. Mögulegt er að nota örferjur (solid lipid nanoparticles) sem
burðarefni fyrir heilsuaukandi lífvirk efni. Þarrnig má bæta lífvirkum
efnum í matvæli til að tryggja stöðugleika þeirra og árángursríka
upptöku við meltingu.
Efniviður og aðferðir: I þessari rannsókn skoðuðum við hagkvæmni
þess að nota örferjur fyrir co-3 fitusýrur og bárum saman stöðugleika við
notkun á fosfólípíðum með lágt (PC 75) og hátt (80H) bræðslumark sem
yfirborðsvirk efni (surfactant). Mismunandi magni af tristerain, 0 g, 1,5
g, og 4 g var blandað við 1 g af co-3 til að mynda örferjur með 100%, 40%
og 20% co-3 innihald. Vatnsfasar voru búnir til með 1,2% PC 75 eða 80
H ásamt 0,3% gallsöltum. Fitu- og vatnsfösum var blandað saman með
notkun míkrófitusprengjara við 85°C til að tryggja að tristerain héldist
bráðnað. Eftir blöndunina var lausnin kæld niður í 20°C til að mynda
örferjur.
Niðurstöður: Fylgst var með oxunarstigi með því annars vegar að
mæla styrk peroxíða og hins vegar með því að notast við gasskiljun tii
að veita athygli að aldehýðmyndun. Örferjur með 20% co-3 höfðu lægri
peroxíðstyrk með 80 H (0,0224 mM) í samanburði við PC 75 (0,036 mM)
eftir 42 daga og própanólstyrkur fyrir 80 H (0,0706 mM) var mun lægri
en hjá PC 75 (1,0385 mM) eftir 43 daga.
Ályktanir: Niðurstöðumar gefa til kynna að notkun fosfólípíða með
hátt bræðslumark auki stöðugleika örferjanna svo um munar.
122 LÆKNAblaðið 2011/97