Tímarit Máls og menningar - 01.11.1955, Page 19

MAGNÚS ÁSGEIRSSON
Grieg, og tók sér stórvirki fyrir hend-
ur eins og að þýða Tólfmenningana
eftir Alexander Blok.
En um leið og hugur hefur borizt
að Blok og Nordahl Grieg er komið
að nýjum kynslóðareinkennum sem
eiga hin ríkustu ítök í Magnúsi. Meðal
annars undir áhrifum hinna miklu
hugsjónaskálda á undan hafði fjöldi
listamanna af kynslóð Magnúsar rót-
tækar skoðanir og aðhylltust komm-
únisma sem framtíðarhugsjón. Á öðr-
um og þriðja tugi aldarinnar logaði
sú hugsj ón heit í brj ósti margra beztu
fulltrúa kynslóðarinnar og Magnús
Asgeirsson var einn af þeim. Þegar ég
kom heim frá útlöndum 1930 man ég
að Magnús tók mig á eintal og hélt
yfir mér prédikun um það að komm-
únisminn væri framtíðin og þeir allir
gerðu sig að forundri sem ekki skildu
þennan meginsannleik aldarinnar.
Magnús var frá menntaskóla- og stúd-
entsárunum í hópi beztu vina minna
og vissi ég eigi annan skarpari að gáf-
um. Mér var því ekki lítill fögnuður
að hlýða á fortölur hans og því frem-
ur sem mér var boðskapurinn þegar
kunnur og hugnæmur. Sá bydtingaeld-
ur sem með kynslóðinni logaði, henni
í eðli borinn, blossaði einmitt upp eft-
ir heimsstyrjöldina fyrri með stofnun
Sovétríkjanna og magnaðist síðan í
heimskreppunni miklu, þegar menn
sáu hrikta sem mest í stoðum auð-
valdsins.
Byltingarandi Magnúsar sést víða
í kvæðavali hans, ekki í merkingu
þjóðfélagsbyltingar eingöngu, heldur
sem bylting í sjálfu sér í hugsun og
skoðunum, uppreisn gegn afturhaldi
og f j ötrum hvers tíma, bylting í merk-
ingu eilífrar endurnýjunar kraftanna
til nýrrar framvindu, bylting í merk-
ingu vorsins eins og í kvæði Arturs
Lundkvists. Magnús var á sínum tíma
í hópnum sem stóð að Rauðum penn-
um og lagði til þeirra sumt hið veiga-
mesta eins og Kvœðið um fangann.
Þj óðfélagslega blossaði mest upp
reiði hans gegn fasismanum, eins og
vinátta Magnúsar við Nordahl Grieg
slaðfestir og sú alúð sem hann leggur
við að snúa kvæðum hans á íslenzku.
Þessum róttæka anda hélt hann líka í
hinu glæsilega bókmenntatímariti
sem hann stofnaði, Helgafelli. Með-
an hans naut þar sem ritstjóra bar
það merki frjálslyndis, bókmennta-
legrar þekkingar og víðsýni, og hann
lagði því til margt hið bezta frá sjálf-
um sér.
Eitt af þeim einkennum sem fylgdu
kynslóðinni og Magnús Ásgeirsson
átti í ríkum mæli var uppspretta lífs-
gleði og léttrar kátínu samfara leiftr-
andi fyndni og hæðnisgneistum. Þessi
lífsgleði var ekki æskufyrirbæri eitt
lieldur kynslóðinni gefin vegna þess
live hún fann vera rúmt um sig, bjart
og vítt framundan, og margar höml-
ur losnaðar. Hún átti þá sterku til-
finningu aðhún væri frjáls eða frelsið
væri á næsta leiti. Magnús var f fé-
tímauit máls oc mennincau
209
14