Tímarit Máls og menningar - 01.11.1955, Page 145

UMSAGNIR UM BÆKUR
um, sums staðar rekur hver viUan aðra,
kannski d sömu síðunni, svo sem á 114. bls.
I. bd., 115. bls. II. bd. og víðar, en svo lang-
ir kaflar prentvillulausir á milli. Það er eins
og prófarkalestur hafi stundum verið gerð-
ur í keppni við prentvélarnar.
Annars hefur þýðandinn lent í sömu
vandræðum og aðrir þeir sem þurfa að staf-
setja rússnesk nöfn í íslenzkum texta, en
það er hvernig með þau skuli farið. Eins
og kunnugt er er rússneska ekki rituð
latínuletri eins og flest önnur Evrópumál,
heldur sérstöku stafrófi, en hver þjóð hefur
sinn hátt á að rita rússnesk nöfn í sinni
tungu. Þó hefur engin slík umritunarvenja
orðið föst í íslenzku, en enskur ritháttur
flæðir yfir og er þó engin umritun f jarstæð-
ari íslenzkri tungu en ensk, þar sem fram-
burður allur og stafsetning eru svo ólík.
Leifur hefur sloppið með skynsemd fram
hjá flestum slíkum gildrum. Ég kann þó
ekki við að rússneska endingin -v (svo sem í
Denísov, Rostov, Kútúsov) er í þýðingunni
jafnan rituð -/. Hún er raunar borin fram
líkast //, en umritunum verður aldrei vel
hagað, ef fylgja á fremur framburðarregl-
um en umrita staf fyrir staf. Þá yrðum við
til samræmis að rita til dæmis Nevski með
/, og Odessa og Moskva með a í staðinn
fyrir o af því að það væri líkast framburði.
Slíkur eltingarleikur við mismunandi fram-
burðarreglur getur aldrei orðið góður. Þó
eru s-hljóðin ef til vill verst viðureignar í
umritun rússneskra nafna, en þar væri ein-
faldasta lausnin sjálfsagt bezt: að skrifa
alltaf venjulegt s fyrir öll hljóðin, nema ef
til vill þar sem er einhvers konar ts-hljóð,
þar mætti rita ts. Svipaður háttur hefur
komizt á um ýmis kínversk orð, svo sem Sjú
En Læ. — En annars var ekki ætlunin að
reifa hér í einstökum atriðum hvemig skyn-
samlegast mundi vera að rita rússnesk nöfn
á íslenzku, það verður að bíða betri tíma,
og skal því staðar numið.
Hafi þýðandi og útgefendur þökk fyrir
viðvikið.
Árni Böðvarsson.
Davíð Steíánsson:
Eg sigler i haust
Dikt i utval.
Norsk omdikting ved Ivar Orgland.
Helgafell 21. januar 1955.
Löngum hafa íslendingar og Norðmenn
talið til skyldleika hvorir við aðra, en ekki
hefur sú frændsemi alltaf verið rækt mikið.
Það er eins og sumum hafi um skeið fund-
izt heppilegra að við hefðum tiltölulega
minni tengsl við frændþjóðirnar á Norður-
löndum en aðrar voldugri þjóðir. Og ekki
verður annað sagt en við höfum sýnt þeirri
Norðuriandaþjóðinni sem næst okkur býr,
Færeyingum, furðulegt tómlæti. Forystu-
menn íslenzka ríkisins hafa ekki talið
heppilegt að láta í ljós neina samúð með
baráttu þeirra fyrir jafnrétti við aðra menn,
og fáir íslenzkir menn hafa lagt á sig að
læra tungu þeirra; hún er þó náskyldust
íslenzku máli af öllum núlifandi tungum
heims. Allir góðir íslendingar hafa þó hing-
að til haft samúð með undirokuðum þjóð-
um sem berjast fyrir rétti sínum, en ekki
ætti sú samúð síður að koma fram í næsta
nágrenni okkar, við ófrjálsu þjóðimar á
báðar hendur.
En það er víst ekki nema mannlegt —
kannski lítilmannlegt — að sýna mátt sinn
og hofmóðugt tómlæti þeim sem minni mátt-
ar er, við höfum svo oft þótzt verða þess
sama varir af hálfu stærri bræðra. Hafa
ýmsir ágætir menn meðal bræðraþjóðanna
þó vissulega gert sitt til að sýna íslenzkri
menningu þann sóma sem við teljum arf
okkar eiga skilið, og á seinustu árum hefur
þar ekki sízt verið að verki Norðmaðurinn
Ivar Orgland, sem um skeið hefur verið
335