Tímarit Máls og menningar - 01.11.1955, Blaðsíða 98

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
í lýsingunni á skíðaferð Guðmundar til byggða eru nokkur orð um manns-
hjartað og náttúruna, játning um einstæðingsskap mannsins:
Sólin var sest, en túnglið komið í almætti og hjarta dreingsins var eina hjartað sem sló mitt
í þessum kalda töfraheimi. Þetta hjarta var að berjast við að vona og þrá mitt í þessum
bláa, hvíta kulda, þessari ófrjóu víðáttu, sem virtist svo fjandsamleg öllu sem var lífs.
29
Fimmti kafli (bls. 32—40). — Presturinn og Una, dóttir hans, koma í heim-
sókn til heiðarkotsins. í fylgd með þeim er Vesturíslendingur, Mr Snædal frá
Winnipeg, og börn hans, piltur og stúlka. Þau ætla að veiða silung í heiðar-
vötnunum og dvelja þar hálfan mánuð í tjaldi. Mr Snædal er uppalinn á þess-
um slóðum, en hefur ekki verið á íslandi í þrjátíu ár. Guðmundur bóndi fer
að spyrja hann um sauðfjárrækt og beit í Ameríku. Þegar Mr Snædal talar,
kemur í ljós mislit tönn í munni hans, sem skín eins og gull: „Það skyldi þó
aldrei vera, að það yxu í menn gulltennur þar vestra!“ (35)
Gvendur litli stendur næstum því dáleiddur andspænis hinni framandi
stúlku, Evelyn, þvílíkt undur finnst honum hún vera:
Með þessari sjón var eins og heiðapiltinum væri í fyrsta sinni færður heim sannur um til-
vist útlanda. Alt, sem hann hafði áður lesið um í skólabókum, birtist hér í hinum ósegjan-
legu töfrum þessarar framandi veru! Þegar öllu var á botninn hvolft, þá vóru þó til útlönd,
og landafræðin var eftir alt saman ekki eins og huldufólkssögumar, tómt skjal og skrum.
Dreingurinn varð í senn óttasleginn og heillaður yfir þessari óvæntu uppgötvun. 36—37
Sjötti kafli (bls. 40—44). — Kaflinn hefst þannig:
Guðmundur Guðmundsson hafði trú á laungum vinnutíma á sumrin. Sjálfur var hann hinn
ötulasti heyskaparmaður og af sumum talinn fjögurra manna maki við slátt og berserkur
við þurhey. Hann hélt því fram að um heyskapartímann ætti maður að vinna milli myrkra,
en í júlí framanverðum er ekkert myrkur í heiðinni, hvorki á nótt né degi, en þó hallaði
Guðmundur sér út af um miðnættið eins og fugl. Hann var aftur kominn að orfinu fyrir
óttu. Um hádaginn þegar heitt var og hart í rót, stakk hann höfðinu inn í sátu, og hvíldi sig
í klukkutíma. Hann stakk höfðinu inn í sátuna til þess að flugumar færu ekki inn í vitin
á honum. 40—41
Bóndinn er einnig mjög vinnuharður við fólk sitt. Sonur hans er dreginn
fram úr rúmi sínu klukkan fjögur og byrjar þá á því „að kasta upp því, sem
hann hafði borðað kvöldið áður“. Hann dragnast í humátt á eftir föður sín-
um, „hvítur eins og nár“. Vinnan sækist seint hjá Gvendi litla. Hann hjakkar
og hjakkar, en á sér „aðeins eina ósk allan guðslángan daginn, þá að leggjast
niður og deya“ (41).
288