Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1997, Side 18

Inngangsorð
sögu og hvernig hann hafi notfært sér hana við margháttað kirkjulegt
þróunarstarf.
Þórarinn Björnsson cand. theol., sem um þessar mundir vinnur við að
rita sögu K.F.U.M., skrifar ítarlega grein um þátttöku séra Jónasar í
þeim félagsskap og hinum mikla starfi hans þar og í skyldum félögum.
Kemur þar fram að þar, eins og víðar, hefur séra Jónas einkum látið að
sér kveða sem áhrifamikill boðberi fagnaðarerindisins.
En fyrst og fremst hefur þetta afmælisrit að geyma greinar eftir séra
Jónas sjálfan. Skiptist efinð í fimm þætti og endurspeglar hversu víða
séra Jónas hefur komið við á litríkum æviferli sínum. Hér er að finna
greinar um kirkjusögu, prédikanir, greinar um almenna guðfræði, um
samferðarmenn og loks um heilbrigðismál.
Greinar þær á sviði kirkjusögunnar sem hér birtast einkennast mjög af
þeim vilja höfundarins að ná til breiðs lesendahóps og eru sumar fram
settar eins og verið sé að tala til ferðamanna í Skálholti, en áfram-
haldandi uppbygging þess merka kirkjustaðar hefur lengi verið séra
Jónasi sérstakt áhugamál, ekki síst eftir að hann varð vígslubiskup þar.
Hefur hann á margvíslegan hátt reynt að stuðla að þeirri uppbyggingu.
Þannig lét hann allt andvirði hugvekjubókarinnar Hver morgunn nýr
renna óskipt til Skálholtsstaðar. I þessum greinaflokki sker þó ein
greinin sig úr, er fræðilegri en hinar, þ.e. greinin „Um síra Jón
Einarsson, prest í Odda.“ Þar hafnar séra Jónas þeirri útbreiddu skoðun
að séra Jón Einarsson hafi fyrstur manna flutt kenningar lúthersku
siðbótarinnar á íslandi.
Séra Jónas hefur löngum haft mörg járn í eldinum og fengist við
margt. Þrátt fyrir það tel ég engan vafa á því að hans hjartans mál hefur
ætíð verið hin kristna prédikun. Þess vegna var það sjálfgefið að birta hér
eftir hann nokkrar prédikanir auk þess sem birt er erindi hans um
prédikunina, þar sem hann miðlar af reynslu sinni og leitast við að
uppfræða starfsbræður sína og aðra þá sem eru að hefja starf í kirkjunni
um hvernig eigi að prédika. Þar leggur hann megináherslu á að prédika
Krist, lokatilgangur allrar prédikunar sé að gera okkur forvitnin um
hver Kristur er, um hið einstæða eðli hans svo að heilagur andi geti gert
hann vegsamlegan. „Ef orð krossins vantar er prédikunin ekki kristin,“
segir séra Jónas.
Meðal greinanna í kaflanum um almenna guðfræði er grein um Postula-
söguna, sem lengi hefur verið séra Jónasi mjög hugleikin, enda hefur hún
að geyma mikilvægan kafla úr upphafssögu kristinnar kirkju. í grein
sinni heldur séra Jónas því fram að Postulasagan sé varnarrit fyrir Pál
postula, sem var fengið það hlutverk að verða postuli heiðingjanna. „Með
viðurkenningu hinna postulanna á þessu hætti kirkjan að vera nánast
16