Skagfirðingabók - 01.01.1973, Qupperneq 84

SKAGFIRÐINGABÓK
orð hennar höfðu um langt árabil giltsem lagaboð yfir fjölda starfs-
liðs og um ýmsar framkvæmdir heima þar, bæði innan húss og
utan. Sennilegt er, og má reyndar fullvíst telja, að hún hafi notið
þessa sumars síður en flestir aðrir landsmenn gerðu, jafnvel þó að
vel kunni að hafa farið um hana að vissu leyti. Svo beizkur var sá
bikar, sem hún hafði orðið að bergja af, að skyggði á sól og sumar.
Ekki mun kunnugt um, hvenær Helga dó, en með vissu er hún
á lífi níu árum eftir þá eldraun, sem hún varð að þola frá haustinu
1550 til jafnlengdar næsta árs. Hefur hún hlotið að vera orðin all-
öldruð þá, þar eð dóttursonur hennar, fyrrnefndur Olafur á Haf-
grímsstöðum, var í ferðum með Jóni biskupi síðustu æviár hans, og
því vart fæddur síðar en um 1530. Mætti því ætla Helgu fædda
um 1485.
Til er ein stutt samtíma mannlýsing á Helgu, að vísu eftir Ölaf
dótturson hennar, og kann því að vera, að þar sé fullfast að orði
kveðið. Þó veit maður það ekki. I kvæði því, er hann orti um Jón
biskup látinn, segir svo um Helgu:
„af flestum kvinnum frægðir bar,
fegurð og hannyrð með,
á ísa láði öngri var
þá auðgrund meira léð."
Fyrst eftir að Helga fór alfarið frá Hólum — en þar var hún
næsta vetur eftir veru sína hjá Glóðafeyki í skjóli Sigurðar sonar
síns, sem þá hélt staðinn til bráðabirgða — er talið, að hún hafi
átt heimili hjá þeim áðurnefndu hjónum, Gunnari Gíslasyni og
Guðrúnu Magnúsdóttur. En árið 1559 gerðist hún próventukona
hjá dóttur sinni, Þórunni á Grund, og lagði á borð með sér 40
hundruð, eða sem svarar f jörutíu kýrverðum. Hún hefur því ekki
verið blásnauð, enda er vitað, að hún átti alltaf nokkra séreign. í
próventugerningnum tekur hún fram, að Þórunn „hafi sér mestan
styrk og manndóm veitt, síðan hún með þurfti næstu undanfarin níu
ár, og sér peninga fengið”. Samt sem áður áskildi hún sér
ríkulegan kost hjá dóttur sinni svo lengi sem hún með þyrfti. Er
82