Skagfirðingabók - 01.01.1973, Síða 110
SKAGFIRÐINGABÓK
stjórarnir og oddvitinn í Holtshreppi byggt mestu sína sönnun
fyrir nauðsyn á veitingu lánsins og jafnframt leyft sér að tilfæra
þau orð „þola enga bið", sjá bréf merkt 16, 17, sem þó alls ekki
standa í bréfi Einars, merkt 4. Einnig segir oddvitinn í Holtshreppi
hjálpina veitta hér um 16. marz, en það hlýtur að hafa verið
seinna, því ekki gat Einar hafa fengið frá hreppstjóra Akrahrepps
ávísun til Grafaróss fyrr en um þann 20. marz 1873. Sjá bréf
merkt 11, en að hann hafi verið búinn að fá hana, þegar honum
var veitt kornlánið, sést ljósast af orðum hreppstjóranna sjálfra í
bréfi frá 24. marz 1876, merkt 17, er svo hljóða: „en svoleiðis
stóð á því að við létum hann fá kornmat hér af hrepp, þar hann
þá var svo lasinn, að hann treystist ekki til að ná hinu, svo fljótt
sem þörfin krafði", með þessu virðist mér hreppstjórarnir ljós-
lega sanna, að þegar þeir veittu Einari hjálpina, þá hafi hann
eða þeir haft ávísunina í höndum sér, því þar sem þeir segja að
ná „hinu" getur ekki hafa verið meint til annars, en hinnar þrátt-
nefndu 10 rd. ávísunar í kornmat til Grafaróss eins og þeir líka
segja rétt á eftir „með þessari umræddu ávísun", því ég get hvergi
fundið — í bréfi því — að þeir séu búnir að nefna ávísunina
fyrr en með orðinu „hinu", og þó hreppstjóri í Holtshreppi af góð-
vild sinni við Einar, þá lasinn, víxlaði kornmat heima hjá sér
mót ávísuninni til að fría Einar að fá mann inn til Grafarós, það
get ég ekki séð, að viðkomi fátækramáli. Um vitnisburði merkt
18, 19, tveggja nágranna Einars í Sigríðarstaðakoti, er lítið að
tala, sá fyrri vitnar um ástæður hans veturinn 1874, sem var hið
10. ár Einars þar í hrepp samfleytt, en í skjölum sést ekki að hann
það ár hafi fengið neitt lán, og getur því að mínu áliti vottorðið
ekki tekizt til greina. Hinn síðari er gefinn fyrir veturinn 1873
og get ég ekki af honum séð sannarlegan bjargarskort Einars
um það leyti, er hann fékk hið svonefnda lán.
Skoðunargjörðin á Sigríðarstaðarkoti 17. janúar 1876, merkt
14, er svo skipuleg, að hana dettur mér ekki í hug að vefengja,
en of mikið þykir mér sá velæruverði oddviti vilja láta hana verka
aftur á bak, ef sú þá sannaða matarþurrð ætti jafnframt að sanna
aðra jafnstóra eða stærri í matz 1873, því að framkomnum upp-
108