Úrval - 01.05.1953, Blaðsíða 8

6
ÚRVAL,
árkir af seinni bókinni hafi
hann verið orðinn morfínisti.
Efni hans hrukku ekki til að
afla alls þess eiturs, sem hann
taldi sig þurfa. Hann vann þá
við kornverzlun í Austur-
Þýzkalandi og leiddist út í að
hnupla úr sjóði fyrirtækisins.
Að afplánuðum fangelsisdómi
réðst hann til vistar á stórbýli
í Riigen. Einnig þar framdi
hann fjárdrátt. Nú varð refs-
ingin harðari og lengri. Hann
var ekki frjáls aftur fyrr en
1929. Auðvitað hafði hann þá
algerlega vanizt af eiturnautn-
um. En hann hafði þá einnig
glatað öllum áhuga á lífinu.
Fyrst eftir að hann var látinn
laus dvaldist hann í Hamborg,
ófús og vanfær til allra starfa,
útskúfaður af fjölskyldu sinni.
Það var kona, sem gaf hon-
um aftur hugrekki til að lifa.
Ung stúlka, að nafni Anna
Margarete Luise Issel. Þau
giftu sig og fluttu til Neu-
munster, litillar borgar í Schles-
wig-Holstein, þar sem hann
hafði afplánað seinni fangels-
isdóminn. Þar hófu þau hjónin
lífsbaráttuna. Hann var ráðinn
án fastra launa við annað af
blöðum borgarinnar, til að safna
auglýsingum. Þeim hjónunum
fæddist sonur.
Dag nokkurn kom fyrir mjög
óvænt atvik. Á baðstað nokkr-
um við ströndina hitti Rudolf
Ditzen fyrrverandi útgefanda
sinn frá Berlín. Hann bauð
Rudolf stöðu við útgáfufyrir-
tækið, þannig að hann ynni
hálfan daginn fyrir fullum
launum. Fjölskyldan beið ekki
boðanna með að flytja til Ber-
línar.
Einkum að einu leyti var
Hans Fallada ekki sami maður
og þegar hann reit tvær fyrstu
bækurnar. Fangavistin hafði
haft það í för með sér, að nú
hafði hann hvorki kjark né
löngun til að taka upp þráðinn
að nýju og skrifa fyrir hönd
æskunnar gegn úreltum upp-
eldisaðferðum og foreldrasjón-
armiðum. Það er eins og hann
kæri sig ekki lengur um að
rekja samhengið í lífi sínu. Það
er eins og fangelsisvistin hafi
orðið honum tilefni til að
hverfa frá sínum fyrri sjónar-
miðum. Hann er bugaður. Auð-
mjúklega fellst hann á almenn-
ingsálitið, að hann sé vand-
ræðagripur. Enginn er mis-
heppnaður, sem ekki viðurkenn-
ir það sjálfur. Hans Fallada
sveik þarna ekki aðeins sjálfan
sig, heldur einnig alla skip-
brotsmenn lífsins, sem hann
hefði getað haldið uppi vörn-
um fyrir. Nægilega skarp-
skyggnt skáld hefði fylgt fram
stefnu fyrstu bókanna og með
auknu innsæi flett vægðarlaust
ofan af hinni rótgrónu foreldra-
harðstjórn Prússlands. Hann
hefði komið fólki í skilning
um, hvernig ástleysi á bemsku-
árunum getur alið af sér
alvarlegar skapgerðarveilur
hjá þeim sem eru viðkvæm-