Úrval - 01.05.1953, Blaðsíða 57

Stutt ræða, flutt á umræðufundi
í Norska sttidentafélaginu.
*
I hverju er hókmenntum nútímans áfátt?
tJr „Kvinnen og tiden“,
eftir Inger Hag'erup.
IHVERJU er norskum nú-
tímabókmenntum áfátt ? Það
er ekki vandalaust fyrir þann,
sem sjálfur er rithöfundur, að
svara þessari spurningu. Svarið
hlýtur sem sé að miklu leyti að
verðapersónulegs eðlis. Forskrift
um það hvemig skáldskapurinn
eigi að vera, ætla ég af góðri
og gildri ástæðu ekki að gefa,
það mundi aðeins hitta sjálfa
mig. Annað mál er, að skáldin
sjálf geta einnig fundið að eitt-
hvað skorti á, en áður en ég
vík orðum að því í hverju
mér finnst norskum nútímabók-
menntum áfátt, verð ég fyrst
að skýra hvernig mér finnst þær
vera. Og þá verð ég að segja
þ>að strax, að mér er ógerlegt
að greina norskar bókmennt-
ir frá evrópskum bókmennt-
um — og þá einkum skan-
dínavískum bókmenntun — sem
heild. Vér lifum við sömu að-
stæður, í sama heimshluta, og
eigum við sömu vandamál að
etja. Þessvegna hafa vestm--
evrópskar nútímabókmenntir
veigamikil sameiginleg einkenni.
Stundum getur verið gagnlegt
að sjá sjálfan sig utan frá með
alveg nýjum augum. Sú reynsla
féll mér í skaut fyrir tveim ár-
um á Pushkinhátíð í Moskvu.
Túlkur minn var ungur stúdent,
sem talaði óaðfinnanlega sænsku
og hafði mikinn áhuga á skan-
dínavískum bókmenntum. Hann
bað um að fá að lesa nokkur
af kvæðum mínum. Þegar hann
skilaði kvæðasafninu sagði hann
fyrst nokkur kurteisleg hrósyrði
um kvæðin, en svo bætti hann
við: „Hafið þér nokkurn tíma
talið hve oft dauðinn kemur fyr-
ir í kvæðum yðar?“
Það er álit mitt, að með þess-
Seinna hefur þó brauðaldin-
ið orðið mannafæða. Það er nú
orðið ein af aðalfæðutegundum
Vesturindíubúa. Þó að það hafi
aldrei orðið eins mikilvæg
fæðutegund þar og á Suður-
hafseyjum er það talið ómiss-
andi þáttur í fæðu eyjaskeggja,
einkum þegar uppskerubrestur
verður á öðrum nytjajurtum.
Af þeim 52 jurtategundum sem
Bligh kom með til Vesturindía
hefur brauðaldinið reynzt lang-
nytsamast.