Úrval - 01.05.1953, Blaðsíða 64

62
TJRVAL
uninni að námi sem er nær ein-
göngu tæknileg þjálfun. Þetta
er líklega að vissu marki óum-
flýjanlegt, en það væri að mínu
áliti hörmulegt ef af því leiddi
að hitt hlutverk menntunarinn-
ar gleymdist.
Platón taldi að það tæki 10
ár að læra þá stærðfræði sem
kunn var á hans dögum, en
gáfaður skólapiltur getur nú
lært það allt á hálfu ári. Það
er fyrst og fremst vegna end-
urbóta á kennsluaðferðum. Og
það er hægt að bæta þær enn
meira. Þegar ég var strákur
varð ég að læra nöfnin á öll-
um fjöllum meðfram ströndum
Englands. Af því að ég hafði
engan áhuga á þessu var ég
lengi að læra nöfnin og gleymdi
þeim strax og ég hafði skilað
lexíunni. Þá voru ekki til kvik-
myndahús, og margir kennar-
ar telja enn að þau séu „sið-
spillandi" skemmtistaðir.
En ég er viss um að ef
drengur fengi að sjá kvikmynd
af skipi sem siglir í óveðri
meðfram strönd Englands og
ferst að lokum við Land’s End,
myndi honum ekki leiðast, og
jafnframt mundi hann læra
meira um strönd Englands en
ég lærði nokkum tíma. Eg held
að ungum börnum ætti að
kenna á þennan hátt.
Þegar um siðmenningarþátt
kennslunnar er að ræða ætti að
banna öll stutt yfirlit og út-
drætti. Enginn verður víðsýnni
af því að læra hvenær skáld-
in fæddust og dóu eða af því
að læra utan að umsagnir um
skáldin eftir vali kennarans.
Siðmenningargildi skáldskapar
getur sá einn tileinkað sér sem
kynnist honum náið, og þau
kynni fást aðeins með því að
lesa skáldskapinn sjálfan, en
ekki af því sem um hann hefur
verið skrifað.
Innan allra sérgreina gætir
tilhneigingar til þess að auka
magn á kostnað mætis: veita
þeim nemenda viðurkenningu
sem veit mikið um lítilsverð at-
riði frekar en hinum sem veit
dálítið um þau atriði sem máli
skipta.
Menntunin gegnir öðru hlut-
verki en því einu að mennta
menn í sérgreinum. Hún mótar
einnig skoðanir vorar í stjórn-
málum, trúmálum og sið-
gæði. I nútímaþjóðfélagi eru
það tveir aðilar sem stjórna
skólanum: ríkið og kirkjan.
Ríkið væri hættulaus aðili ef
það væri alheimsríki. En með-
an svo er ekki eru styrjaldir
eitt af mikilvægustu hlutverk-
um ríkisins og þessvegna hlýt-
ur uppeldi þess að miðast við
að ala upp þá eiginleika sem
bezt duga í styrjöldum. Það
eru því ýmsar mikilvægar
dyggðir sem ríkið telur sér ekki
henta að leggja rækt við.
Kirkjan hefur, sem stjórn-
andi kennslumálanna, ókosti
sem eru í grundvallaratriðum
þeir sömu og hjá ríkisvaldinu.
I fyrsta lagi eru kirkjufélögin