Úrval - 01.05.1953, Blaðsíða 90
-CRVAL
88
Bandaríkjunum, eru þeir fleiri
á sumrin en veturna.
Mótstöðuafl gegn næmum
sjúkdómum er minna í hitabelt-
isloftslagi en tempruðu. Dauðs-
föll af völdum bráðrar botn-
langabólgu eru hlutfallslega
helmingi færri í nyrztu ríkjum
Bandaríkjanna en þeim syðstu.
Á berklahæli í Cincinnati, sem
er borg í einu miðríkinu, er
eftirtektarvert hve sjúklingar
frá Suðurríkjunum hafa rninna
mótstöðuafl en sjúklingar frá
Norðurríkjunum.
Alvarlegustu áhrif hitans eru
þó ef til vill sljóvgun hugsunar-
innar, með tilliti til almennrar
velferðar mannkynsins. í Cin-
cinnati, sem er rétt sunnan við
40° n.br., voru háskólastúdent-
ar látnir ganga undir sama
greindarpróf á miðjum vetri og
miðju sumri. Árangurinn á sum-
arprófinu varð 40% lakari en á
vetrarprófinu. Ekki hefur orðið
vart samskonar mismunar norð-
ar í Bandaríkjunum.
Af framansögðu er ljóst, að
loftslagið hefur mikil áhrif á
afkastagetu mannanna, bæði
andlega og líkamlega. Tempr-
uðu beltin veita bezt skilyrði til
mannlegs þroska, enda hafa
þjóðirnar sem þau byggja lagt
mestan skerf til framfara mann-
kynsins.
En þessum kostum hins
tempraða loftslags fylgja hætt-
ur. Geðveiki og taugaveiklunar
gætir miklu meira á þeim svæð-
um jarðarinnar þar sem lofts-
lagið er mest örvandi. Æða-
kölkun og hjartasjúkdómar,
sykursýki, krabbamein og aðr-
ir bilunarsjúkdómar eru þar
miklu tíðari en í hitabeltinu þar
sem næmir sjúkdómar leika
lausum hala.
Á undanförnum tíu þúsund
árum hafa loftslagsbreytingar
látið eftir sig greinileg spor.
fsöldin var þá afstaðin, síðan
hafa skipzt á tímabil stöðug-
leika og vaxandi hita. Merki
eru um fimm slík tímabil á þess-
um 10000 árum. í kringum 850
náði eitt mesta hlýviðrisskeiðið
hámarki sínu og hefur það án
efa stuðlað að ferðum norrænna
víkinga til fslands og Grænlands
og landnámi þeirra þar. Eftir
tólf hundruð tekur aftur að
kólna og dofnar þá yfir hinni
glæsilegu menningu Islendinga
og norræn byggð á Grænlandi
eyðist.
Og nú er hitinn á jörðinni enn
á ný vaxandi, var kringmn 1930
orðinn jafnmikill og fyrir þús-
und árum. Hvort þessi hita-
aukning á eftir að halda áfram
skal engu um spáð. En hún hef-
ur þegar þokað byggð manna
lengra norður á bóginn og bætt
lífsskilyrði þeirra þjóða sem
lifað hafa við norðurmörk hins
byggilega heims. Einkum er
þetta afdrifaríkt fyrir Kanada
og Sovétríkin sem eiga mikil
landflæmi, er verið hafa lítt
byggileg eða óbyggileg fram að
þessu.