Úrval - 01.05.1953, Blaðsíða 78

76
ÚRVAL
Það er hægur vandi að mæla
eðlisþyngci sína í baðkerinu heima
hjá sér. Hálffyllið baðkerið af
vatni. Festið pappírsræmu, með
heftiplástri eða öðru svipuðu, lóð-
rétt innan á einn baðkersvegginn.
Merkið síðan hæð vatnsins á
pappírsræmuna. Svo farið þér
hægt og gætilega ofan i vatnið,
takið fyrir nefið og farið sem
snöggvast alveg á kaf í vatnið.
Meðan þér eruð í kafi látið þér
einhvern merkja á ræmuna við
vatnsborðið.
Þegar þér eruð kominn upp úr
baðkerinu liggur næst fyrir að
mæla hve miklu vatni þarf að
bæta í baðkerið til að það nái upp
að efra markinu á ræmunni. En
athugið að dálítið vatn loðir við
hár yðar og hörund og byrjið því
á að bæta í því sem ávantar til
að vatnsborðið nái upp að neðra
markinu. Svo hellið þér með lítra-
máli í baðkerið þangað til vatnið
nemur við efra markið á ræm-
unni. Með því að eðlisþyngd vatns-
ins er 1, vitið þér nú bæði rúm-
tak og þyngd þess vatns sem
líkami yðar „ruddi frá sér“ eins og
Arkímedes gamli orðaði það.
Segjum að þér vegið 90 kg., og
að rúmtak yðar sé 95 lítrar. Þá
deilið þér 95 : 90 og fáið út 1,055,
sem er eðlisþyngd yðar. Nú er
hæfileg eðlisþyngdmannsins 1,070,
og þá hafið þér fengið þarna
ótvíræða sönnun fyrir því að þér
eruð of feitur.
Af dýratilraunum höfum við
ýmislegt lært um það sem skeð-
ur í líkamanum þegar fita safn-
ast fyrir. Með rafstraum sem
leiddur er gegnum hárfínar nál-
ar er hægt að valda skemmd í
heila tilraunadýrs. Ef skemmd-
in er framkölluð á tilteknum
stað fær dýrið skyndilega ó-
stöðvandi matarlyst. Hungur
þess á sér engin takmörk og það
leggur sér til munns óæti eins
og sag eða sand. Samskonar
hungur má stundum greina hjá
mönnum sem hafa slasast á
höfði, og raunar einnig hjá heil-
brigðum barnshafandi konum.
Ef hin soltnu tilraunadýr fá
eins mikinn mat og þau vilja,
hraðfitna þau og tvöfalda þyngd
sína á skömmum tíma. Hin
náttúrlega saðningsmiðstöð í
heilanum hefur verið eyðilögð,
sú taugamiðstöð sem stjórnar
því að skepnan neytir nákvæm-
lega þess sem hún þarf til að
viðhalda líkamshita sínum og
starfsorku.
Þessi saðningsmiðstöð ræður
því að næstum öll dýr og flestir
menn halda líkamsþunga sínum
næstum óbreyttum frá ári til
árs. Þegar þessi nákvæmi still-
ir er tekinn úr sambandi, gerir
vart við sig frumstætt, óslökkv-
andi hungur, sem ekki er í neinu
sambandi við þarfir líkamans.
Dýrið étur meðan nokkuð er til
og þess á milli nagar það gólf
og veggi búrsins. Hungrinu
fylgja greinileg merki ótta og
kvíða, sem ekkert fær sefað
nema matur.
Það er óvíst hvað framkallar
þetta frumstæða hungur, sem
leynist undir yfirborðinu hjá
okkur öllum, en heilinn heldur
í skef jum. Hormónar hafa sjálf-
sagt einhver áhrif, í því sam-
bandi benda menn á hin miklu
lystaukandi áhrif hormónlyfs-