Úrval - 01.05.1953, Blaðsíða 60

„Sú byrði er ekki tll, sem léttist
ekki við það að deila henni
rneð öðrurn/'
Haltu dyrum hjarta þíns opnum.
Grein úr „Reader’s Digest“,
eftir I. A. R. Wylie.
17YRIR mörgum árum kom til
mín kunningjakona mín
ein, sem ég þekkti allvel, en þó
ekki náið. Ég fann undir eins að
henni lá eitthvað þungt á hjarta,
en af því að ég var ung, feimin
og hrædd við að vera talin nær-
göngul, gerði ég ekki neitt til
að auðvelda henni að létta á
hjarta sínu. Ég hélt henni á-
lengdar. Við töluðum um veðr-
ið, sameiginlega kunningja, al-
mælt tíðindi. Við fjarlægðumst
æ meir það sem lá henni þyngst
á hjarta. Nóttina eftir gerði hún
tilraun til sjálfsmorðs, sem til
allrar hamingju mistókst. Á
eftir varð mér ljóst að ég hafði
skellt í lás frammi fyrir mann-
eskju sem hafði svo ríka þörf
fyrir samúð og hjálp að oltið
gat á lífi hennar.
Þetta atvik setti mér skýrt
fyrir sjónir vandamál sem mæt-
ir okkur öllum: við finnum oft
að undir sléttu yfirborði á lífi
góðs vinar leynast áhyggjur,
sorgir og kvíði, sem okkur opin-
berast aðeins á óvæntri stundu
sjálfsafhjúpunar, og sem við
veigrum okkur við að snerta.
Andspænis þessari vitneskju
finnum við til vanmáttar okkar
og getuleysis. Og hún knýr okk-
ur að sínu leyti til að þegja, haf-
ast ekki að, draga okkur inn í
skel hlédrægni og stolts.
Ég held við gerum of mikið
augu við veruleikann. Auk þess
held ég þær skorti sjálfsöryggi,
af því að rithöfundunum finnst
hálft í hvoru að þeim sé ofauk-
ið í heimi sem er á hraðri leið
aftur til nýrrar tegundar ólæs-
is, þar sem fólk að vísu þekkir
bókstafina, en notar þá aðeins
til að þýða teiknimyndasögur
og óskadrauma-skáldsögur í
matarhléinu. Ég held að bók-
menntamenn og -konur Noregs
— og ég skal gjarnan telja sjálfa
mig þar með — skorti yfirleitt
þrótt til að taka upp baráttuna
gegn tuggugúmmímenningunni.
Það mundi knýja þá eða oss til
að sjá málið í allt öðru samhengi,
í nýjinn og óþekktum fjarvídd-
um. Ég held, í stuttu máli sagt,
að bókmenntir vorar einblíni svo
á dauðann að þær sjái ekki lífið.