Andvari - 01.03.1968, Síða 10
8
JÓN GÍSLASON
ANDVARI
um hafa þótt einmanalegt, er svo bar undir. Var Katrínu Sveinsdóttur sér-
staklega minnisstæð ein ömurleg nótt frá þessum árum, er svo rnegnan
óhugnað setti að henni, að hún flýði í náttmyrkrinu með börnin til næsta
bæjar. Þeirri konu var þó ekki fisjað saman, að því er kunnugir herma.
Á hreppstjóraárum sínum í Breiðavíkurhreppi lenti Ármann í deilu
við Lárus H. Bjarnason, sem þá var sýslumaður í Snæfells- og Hnappa-
dalssýslu. Stóð deilan um nýja verðskrá, er bændum þótti óhagstæð og
ranglát. Er í frásögur fært, að Ármann hafi í þeirri sennu hvergi látið
sinn hlut. Þótti Lárus LI. Bjarnason sarnt ekkert lamh að leika sér við.
Þau hjónin, Ármann og Katrín, fluttu húferlum til Reykjavíkur árið
1902. Til marks um framtak og dugnað Ármanns má þess geta, að hann
byggði sér myndarlegt timburhús skömmu eftir að hann flutti. Stendur
hús þetta enn, nr. 71 við Hverfisgötu. Að vísu varð húsið Ármanni svo
dýrt, að hann neyddist til að selja það. Er hús þetta þó veglegur minnis-
varði um hagleik og dugnað þessa sjálímenntaða völundar, bóndans, sem
flutti úr hinni harðbýlu útkjálkasveit til höfuðstaðarins og reyndist þar
jafnoki hinna, sem lærðir voru í iðninni.
Þegar Kristinn hafði aldur til, fór hann í Miðbæjarbarnaskólann.
Stýrði þeirri stofnun þá Morten Hansen, sem allir róma fyrir sakir mann-
kosta og góðrar skólastjórnar. Reyndist Kristinn þar, sem jafnan síðar,
afburða góður nemandi, bæði að námshæfileikum og prúðmannlegri fram-
komu.
Löngu síðar, er Kristinn var orðinn stúdent og hugðist sigla til há-
skólans í Kaupmannahöfn, hitti hann Morten Hansen á götu. Að skilnaði
laumaði Hansen að Kristni ríflegri peningaupphæð með þeim ummælum,
að pyngjan mundi vera í léttara lagi fyrir svona langt og erfitt nám.
A þeim árum, sem Kristinn vai að alast upp, áttu ungir og framsæknir
menn ekki jafnmargra kostr völ og nú. Æðsti draumur flestra var að
komast í Menntaskólann. Um þá virðulegu skólastofnun lá vegurinn til
háskóla og æðri lærdómsframa. Hitt er annað mál, að allt of fáir sáu þær
vonir rætast. Líklega hefur nám Kristins í Miðbæjarskólanum ráðið úr-
sliturn í þessum efnum að því, er hann snertir. Hinir ágætu menn, Morten
Hansen, skólastjóri, og Sigurður Jónsson, yfirkenn .ri, veittu þeim nem-
endum sínum, er hug höfðu á að þreyta inntökupróf inn í Menntaskóh
ann, ókeypis undirhúningsfræðslu á námskeiði, sem stóð frá miðjum maí