Andvari - 01.01.1893, Blaðsíða 58
52
stórfje í verzlunar-veltunni, og þetta hafa þeir gjört
einmitt með því —já, að eins með því, að liætta al-
veg við að hugsa um að lifa á vörulánum, og að
hugsa ekki heldur um að láta fjelagsskapinn útvega
sjer fleiri hveitipund og kafflpund, en þeir höfðu
áður getað fengið.
Ollum mætti líka vera augljóst, að af því að
pöntunarfjelögin leggja ekki stund á að eignast sjálf
fje til að verzla með, eins og hver annar kaupmaður,
svo þau eigi þurfi að taka vörur að láni, þá standa
þau — þegar bezt lætur — ávallt í sömu sporum.
Þau eru ávallt allslaus og allt að því gustukamenn
annara, þegar til vörukaupanna kemur. En »það
er svo bágt að standa í stað«, að úr því að menn
liafa ekki sett sjer takmark til að sækja að, þá er
hætt við að mönnum þoki aptur á bak, og þannig
fer líka fyrir pöntunarfjelögunum. Þau liafa sett
sjer fyrir, að standa ávallt í sömu sporum — að vera
ávallt skiddlaus, en allslaus á hverju hausti, en þau
þokast til baka, komast í skuldir og mega máske
hætta þeirra vegna, þegar verst gegnir. Og ef svo
illa tækist til, þá hljóta menn aptur að fara að
kaupa vöru sína með kaupmannaverði, eins og kaup-
fjelagsmenn, og það án þess að eignast nokkra lilut-
deild í þeim gróða, sem verzluninni fylgir.
»Þekking er vald«, segja Englendingar. Vjer
segjum: »vitið er verði betra«, og allir játa, að
hverjum manni sje þarflegt að auka þekkingu sína
sem mest má hann á hverskonar gagnlegum fræð-
um. En einkum þurfa kaupfjelagsmenn að leggja
kapp á, að afla sjer þekkingar og fróðleiks í ýmsu
því, sem að kaupskap og fjelagsskap lýtur. Kaup-
fjelagsmenn þurfa, auk margs annars, að útvega sjer
dagblöð frá öðrum löndum, er geti smám saman
frætt þá dálítið um gang verzlunarinnar. Þeir þurfa