Andvari - 01.01.1893, Blaðsíða 136
130
vegna hin umkomulitla íslenzka þjóð er skyldug til
þess að leggja alla sína krapta fram í skynsamlega
stjórnarbaráttu gegn Dönum. Vjer liöfum einnig
sýnt fram á, að stjórnarbarátta * íslendinga á þessu
stigi eigi að byggjast á, og ekki að ganga út yfir
grundvöll stöðulaganna og hinnar núverandi stjórn-
arskrár, án þess þó, að þessi nefndu lög sjeu viður-
kennd bindandi fyrir Island, og því verði allt það,
sem ýtrast innifelst í orðum og grundvallarsetning
um þessara laga, að því leyti, sem það miðar til
þess að draga stjórnarvaldið í öllum þess myndum
inn í landið, að vera tryggt í breytingarákvæði ís-
lendinga, en heldur ekki meira. — I sambandi við
þetta ber að gæta þess, að hlutfallið milli hinna
innlendu stjórnara og borgaranna sje í samræmi
við þær grundvallarsetningar, er sögulega liafa
gengið gegnum »constitutionir« hinna nýrri tíma, fyrst
og fremst meginsetninguna um þingræði. — Enn
fremur höfum vjer sýnt fram á, að taka skuli við
stefnu-ákvörðun næsta þings tillit til þess, sem orðið
er í hinni pólitisku sögu, þannig, að vjer með breyt-
ingum á fyrri frumvörpum í þessa átt ekki missurn
meira í pólitiskri festu og virðingu fyrir kröfum
vorum hjá Dönum og öðrum þjóðum, en vjer vinn-
um í því, að nálgast takmark það, sem nefnt er
næst á undan. Og loks höfum vjer sýnt fram á,
að það liggur næst fyrir hendi, að gæta þess, hvort
neðrideildar frumvarpið 1891, fullnægi öllum þeim
skilyrðum, sem nefnd eru hjer að ofan.
Það fyrsta sem frá þessu sjónarmiði þarf að á-
kvarða í stjórnarlögunum er, live vítt svœði sje af-
markað fyrirj’j sjálfstjórn landsins. í stjórnarskrá
þeirri, sem nú er, innihaldast ákvœði þau, sem hjer
að lúta í 1. grein, sbr. 2. og 3. gr. stöðulaganna 2.
jan. 1871, og 2. ákvæði um stundarsakir, og þurfa