Andvari - 01.01.1893, Blaðsíða 158
152
kallazt brotin, mundi lagaheimildin verða sótt i
grundvallarlögin dönsku, þar sem stjórnarskráin
sjálf þegir einnig um þessa framkvæmdar-ábyrgð.
Það er á meðferð hins æzta valds innanlands, sem ekki
fellur undir þau málefni, sem áður eru nefnd, að frekari
ábyrgð gæti eptir orðunum álitizt hvíla á ráðgjaf-
anum, samkvæmt hinni svo kölluðu stjórnarskrá Is-
lands. Því að vísu er hin rjettarfarslega regla um
málshöfðanir þingsins gegn ráðgjafanum (2. ákv.
um stundarsakir) eptir bókstafnum einskorðuð við
»afbrigði á stjórnarskránni«, eins og vjer áður sögð-
um, jafnt livort um löggjafar- eða framkvæmdar-
athöfn er að ræða; en sú ástæða, sem vjer leiddum
þar út af hinu sjerstaklega ákvæði í upphafi 3.
greinar, er ekki jafnsterk hjer, því »æzta vald«
þýðir í annari grein eptir bókstafnum einungis hið
umboðslega vald, og því gæti 3. grein haft góða
þýðing, sem ákvæði um löggjafar-ábyrgðina eina,
þegar vjer liöf'um slegið því föstu, að hún eptir
stjórnarskránni sje takmörkuð til stjórnarskráraf-
brigða. Málshöfðan gegn ráðgjafa, fyrir rekstur
þessa æzta valds innanlands, gæti þá orðið felld undir
rjettarfarsregluna í 2. ákv. um stundarsakir af þeim
ástæðum, að hið sama, sem mælir með dómsheimild
hæstarjettar í málum út af stjórnarskrárbrotum,
einnig kæmi fram við þessar málshöfðanir, og á
hinn bóginn, að lagaheimild fyrir öðrum dómstóli
vantaði. — Vjer verðum þó að játa, að allt þetta
hefur liarla lítilvæga verulega þýðingu, því freipur
sem það er að minnsta kosti mjög vafasamt, hvort
þessum síðara skilningi yrði haldið föstum, jafnvel
að eins i orði, þegar þess er gætt, hvað lögg'jafinn
i stjórnarskránni virðist hafa hlotið að meina með
því að hafa ábyrgðar-ákvæðin svo ófullkomin og
svo óljós. — I öllu falli er það gefið, að það band,