Andvari - 01.01.1893, Blaðsíða 120
114
lands í ríkimu, sera fyrst kom út í'Khöfn 1855, og
látum vjer oss þetta nægja á þessum stað, því fremur
sem vjer þykjumst þess fullvissir, að einungis hverf-
andi minni hluti manna muni draga það í efa, að
sá hluti sje mikill og þungur að ábyrgð. Að eins
einni mótbáru viljum vjer hjer slá varnagla við.
Menn kynnu að segja sem svo, um leið og þeir
að vísu játa, hverjar orsakir sjeu til apturfara íslands
á eldri tíinum, að það sje með fullt eins miklum
rjetti hægt að segja,,að oss einmitt hafi farið stór-
um fram nú á síðustu tímum undir hinni erlendu
yfirstjórn, og þrátt fyrir það, þótt ætla mætti, að
stjórnarbarátta vor með tímanum leiddi til þess, að
oss hiotnaðist rífiegra sjálfsforræði en nú er, þá væri
fyrir það fyrsta ómögulegt að bæta með því það
böl nú, sem einu sinni er skeð og tilheyrir liðnurn
tímum, og fyrir það annað mjög óvíst, að aukið
sjálfsforræði mundi leiða til annars betra en þess
góða, sem nú er. ^En þessu viljum vjer svara
þannig. Einmitt það, að oss hefur farið fram, síð-
an oss var »gefið« nokkurt sjáifræði um vora eigin
hagi með hinni svo nefndu stjórnarskrá, þó ljcleg
sje, leggur sinn skerf til að sanna, að ályktun sú,
sem vjer leiddum út af' samtími apturfara og ófrels-
is á fyrri öldum, að annað væri afieiðing, hitt orsök,
er svo rjett sem nokkur mannleg ályktun getur
verið, en ekki rjettari en sú reynsiuályktun aðfullt
pólitiskt frelsi leiðir til fullra framfara eptir þvi sem
þjóðin á undir sjer, og náttúran leyfir, og að frelsi
af skornum skammti ieiðir til þess, að þjóðin þokast
áfram með hænufetum og að hringla heyrist í hlekkj-
unum við hvert spor sem stigið er, — eins og segja
má um íslendinga siðan 1874.
Samkvæmt því sem hjer er sagt að framan er
það sannfæring vor, að fullkomið algjört pólitiskt