Saga


Saga - 1961, Qupperneq 26

Saga - 1961, Qupperneq 26
200 UPPHAF KRÖFU UM ÞINGRÆÐI fullveldi“ sínu út stjórnarskrá. Stjórnarskráin frá 5. janú- ar 1874 skipaði framkvæmdavaldinu á þann hátt, sem danska stjórnin hafði hoðað allt frá árinu 1867. Að vísu er það ekki skráð skýrum stöfum í stjórnarskránni, að íslandsráðherrann skuli vera einn af hinum dönsku ráð- herrum konungs, en það var grundvallarskilyrði stjórnar- innar. Stjórnarskráin viðurkenndi í raun og veru enga ráðherraábyrgð gagnvart alþingi. Landshöfðinginn var ekki heldur gerður ábyrgur fyrir neinum öðrum aðila en hinum danska dómsmálaráðherra, sem var falið að vera íslandsráðherra. Sú stjórnarskrárbarátta, sem lauk um skeið 1874, hafði hlítt forystu manns, sem hafði þegar í upphafi baráttunn- ar um miðja öldina sett þjóðfrelsisbaráttunni takmark, sem var í fullu samræmi við stefnu frjálslyndra á 19. öld. Jafnvel árið 1863 hafði Jón Sigurðsson velt fyrir sér hug- myndinni um þingræðisstjórn á íslandi. Barátta Jóns næstu 10 árin beindist ekki einungis gegn dönsku stjórn- inni, heldur var hún einnig háð til þess að sameina fslend- inga um kröfuna um sjálfstjórn og fullveldi. Þessi bar- átta hlaut að hafa áhrif á viðhorf hans, og eftir 1863 bar Jón aldrei fram kröfu um þingræðisstjórn. Sá árangur, sem náðist með stjórnarskránni 1874, bar það með sér, að íslendingar yrðu að bíða í mörg ár enn eftir því, að jafn- vel hin ytri skilyrði fyrir þingræði sköpuðust í landi þeirra. Þessa forsögu verðum við að hafa í huga, þegar við les- um athugasemdir Jóns Sigurðssonar við stjórnarskrána í Andvara 1874. Óneitanlega kennir þar meira raunsæis og meiri glöggskyggni á það, hverju hægt sé að ná, en þegar hann var að leggja grunn að stefnu sinni í stjóm- skipunarmálinu. Eins og nærri má geta, gagnrýnir hann aðallega skipan framkvæmdarstjórnarinnar. En hann læt- ur ekki í það skína, að nein þörf sé á þingræðisstjórn. Það er þó varla trúlegt, að Jón Sigurðsson hafi í ellinni misst sjónar á sjálfstjórn, sem leiddi til þingræðisstjórnar.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170

x

Saga

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Saga
https://timarit.is/publication/775

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.