Uppeldi og menntun - 01.07.2012, Blaðsíða 143

Uppeldi og menntun - 01.07.2012, Blaðsíða 143
Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 21(2) 2012 143 gUðrún geirSdÓttir aftur svigrúm fyrir ný átök sem hafa svo áhrif á það hvernig þekkingin birtist í nám- skránni og út frá hvaða nemendasýn þar er gengið. Þetta er gert með vali á inntaki, skipulagi þess, hraða yfirferðar og setningu viðmiða um það hvað telst lögmæt þekk- ing af því sem nemendur hafa fram að færa (Bernstein, 2000). Háskólakennarar skipa sérstakt hlutverk í námskrárgerð. Sem rannsakendur skapa þeir þekkingu innan þekkingarsviðsins (Bernstein, 2000) og hlutverk þeirra sem kenn- ara á sviði miðlunar eða kennslu er vel skilgreint innan háskólans (Bernstein, 1990; Háskóli Íslands, 2006). Viðfangsefni rannsóknar minnar snýr þó fyrst og fremst að hlutverki háskólakennara á sviði endursköpunar, þ.e. í námskrárgerðinni sjálfri. Eins og sjá má á mynd 1 takast á um það svið tvö öfl, hið opinbera og hið uppeldislega. Á uppeldislega sviðinu eiga t.d. heima hefðir í uppeldis- og kennsluháttum innan skóla, námsbókahöfundar, menntunarfræðideildir (og í þessari rannsókn háskólakennarar) en hið opinbera vísar fyrst og fremst til stjórnvalda. Vaxandi völd á opinberu sviði merkja minni völd á hinu uppeldislega og öfugt. Þar til nýlega hafa háskólar á Íslandi starfað án teljandi inngripa hins opinbera í sjálfa námskrána og akademískt frelsi háskólakennara hefur verið tryggt í lögum og reglum (Lög um háskóla nr. 63/2006; Rektorar íslenskra háskóla, 2005) og sérstaklega áréttað í breytingum á lögum um háskóla frá 2012 (Lög um breytingu á lögum um háskóla nr. 63/2006 (sjálfstæði og lýðræði í háskólum, réttindi fatlaðra nemenda) nr. 67/2012). Eins og fyrr segir var markmið rannsóknarinnar að kanna viðhorf háskólakennara í þremur greinum til námskrár sinna greina. Ég þurfti því námskrárhugtak sem næði til sérstöðu háskólakennara í þekkingarsköpun og þekkingarmiðlun. Ég þurfti nám- skrárkenningar sem gerðu mér kleift að skoða hvernig þekking er valin og hvernig það val endurspeglast í yrtum sem óyrtum hugmyndum innan ólíkra greina um það hvernig best sé að haga kennslu og hvað skipti máli innan greinar (Margolis, 2001). Þá þurfti ég kenningu sem gerði mér kleift að bera saman námskrár ólíkra fræðigreina. Hugtök Bernsteins um flokkun og umgerð og hugmyndir hans um orðræðu uppeldis og kennslu virtust ná vel yfir það námskrárhugtak sem unnið er út frá í rannsókninni. Því verður greining á þeirri orðræðu uppeldis og kennslu sem ríkir innan hverrar háskólagreinar notuð til að lýsa einkennum á námskrá greinarinnar. Í rannsóknum á háskólum hafa háskólagreinar oft verið rannsakaðar án þess að dreginn hafi verið fram munurinn á þeim og þau áhrif sem aðstæður hafa á mótun þeirra. Til að draga fram mun á háskólagreinunum sem valdar voru til athugunar var stuðst við hugmyndir Bernsteins um samsafnaða og samþætta námskrá (Bernstein, 1971). Samsöfnuð námskrá einkennist af sterkri flokkun, hún er skýrt afmörkuð frá öðrum greinum og tilheyrir fræðasviði þar sem strangar reglur gilda bæði um þekk- ingarsköpun og það hvaða þekking er valin sem hluti af námskrá. Hér er eðlisfræði tekin sem dæmi um samsafnaða námskrá. Í samþættri námskrá er flokkun þekkingar veik, þ.e. ýmiss konar þekking getur fundið sér stað undir hatti greinarinnar og það sem fyrst og fremst sameinar ólíkar greinar eru ákveðnar tengslahugmyndir (e. rela- tional ideas). Með tengslahugmyndum er vísað í nokkurs konar yfirhugtök sem nýta má til að skilja þekkingu ólíkra greina. Til dæmis væri hægt að nálgast líffræði og mannfræði út frá tengslahugmyndinni breytingar þar sem skoðaðar væru hugmyndir um breytingar út frá erfðafræðilegu sjónarhorni svo og félagslegu (Bernstein, 1971).
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199

x

Uppeldi og menntun

Undirtitill:
: tímarit Kennaraháskóla Íslands.
Gerð af titli:
Flokkur:
Gegnir:
ISSN:
1022-4629
Tungumál:
Árgangar:
24
Fjöldi tölublaða/hefta:
35
Skráðar greinar:
342
Gefið út:
1992-2015
Myndað til:
2015
Útgáfustaðir:
Ritstjóri:
Ragnhildur Bjarnadóttir (1993-1996)
Sigurður Konráðsson (1997-1998)
Heimir Pálsson (1999-2000)
Amalía Björnsdóttir (2001-2002)
Loftur Guttormsson (2003-2004)
Jóhanna Einarsdóttir (2005-2006)
Trausti Þorsteinsson (2007-2008)
Hanna Ragnarsdóttir (2009-2010)
Ingólfur Ásgeir Jóhannesson (2011-2015)
Guðrún Valgerður Stefánsdóttir (2013-2015)
Ábyrgðarmaður:
Hjalti Hugason (1992-1992)
Útgefandi:
Rannsóknarstofnun Kennaraháskóla Íslands (1992-í dag)
Efnisorð:
Lýsing:
Nýr titill 2016- : Tímarit um uppeldi og menntun

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Tengja á þetta tölublað: 2. hefti (01.07.2012)
https://timarit.is/issue/369607

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.

2. hefti (01.07.2012)

Aðgerðir: