Uppeldi og menntun - 01.07.2012, Blaðsíða 198

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 21(2) 2012198
daglegt l íf Ungra barna
samfélög sem eru að mörgu leyti lík, gæta þess að inngrip séu engin og að fylgjast
með börnunum í þeirra hversdagslegu aðstæðum, á þeirra eigin forsendum og án
þess að aðstæðum sé stjórnað. Næst tekur höfundur saman niðurstöður fyrri rann-
sókna á daglegu lífi barna og í lok fyrsta hluta fjallar hann um kenningalegan bak-
grunn rannsóknar sinnar sem hann byggir að miklu leyti á kenningum Vygotskys og
Bronfrenbrenners.
Í öðrum hluta bókarinnar er sagt frá þeim aðferðum sem notaðar voru við rann-
sóknina og hvaða þætti í lífi barnanna var verið að skoða, en þeir voru: Nám, vinna,
leikur og samtöl. Kannað var umhverfið þar sem þetta átti sér stað, hverjir voru þátt-
takendur og hvert hlutverk þeirra var, virkni barnsins og fjallað um menningarlegar
og sögulegar aðstæður samfélagsins sem börnin áttu heima í.
Þriðji og síðasti hluti bókarinnar fjallar síðan um niðurstöður rannsóknarinnar
sjálfrar. Niðurstöðum er fyrst lýst með megindlegri aðferð og þær settar fram með
lýsandi gögnum. Að því loknu er bætt við eigindlegum skýrandi lýsingum með
nokkrum brotum úr vettvangsnótum og túlkun á þeim.
Niðurtöður Tudge voru í stuttu máli þær að menning hafi ekki jafn mikil áhrif á líf
barna og margir hafa talið og segir hann niðurstöður sínar ekki í samræmi við niður-
stöður margra fyrri rannsókna. Oft var munurinn milli barna meiri eftir stétt, kynþætti,
kyni og menntun foreldra en milli menningarsamfélaga. Tudge sýnir þannig fram á að
þessir þættir hafi meiri áhrif á líf barnanna en sú menning sem þau alast upp í. Eigind-
legur hluti niðurstöðukaflans sýnir vel hversu margt öll börnin eiga sameiginlegt. öll
eyddu þau mestum tíma sínum í leik þótt mismunandi væri eftir samfélögum hvernig
þau léku sér. Alls staðar voru börnin mjög virk og reyndu að fá fullorðna fólkið til að
taka þátt í því sem þau gerðu. Af niðurstöðum sínum dregur höfundur þá ályktun að
skörunin innan menningarsamfélags sé jafn áhugaverð eða jafnvel áhugaverðari en
munurinn milli ólíkra menningarsamfélaga.
Bókin er vel skrifuð, auðlesin og vel upp byggð. Rannsókn höfundar, sem er ætlað
að vera meginefni bókarinnar, fær þó heldur litla umfjöllun. Meira virðist lagt í þann
hluta bókarinnar sem snýst um kenningalegan bakgrunn hennar. Aðferðafræðikaflinn
er nákvæmur og aðferðum og aðstæðum er vel lýst. Stundum má segja að lýsingarnar
hafi jafnvel verið óþarflega nákvæmar. Lýsingar á umhverfi barnanna og aðstæðum
minna sumar á ferðahandbók.
Við gagnaöflun var gögnum safnað um öll börnin yfir tíma sem samsvarar því
að fylgst hafi verið með heilum degi í lífi hvers barns. Þetta gerir niðurstöður rann-
sóknarinnar trúverðugar en algengt er að rannsóknir með börnum taki aðeins til lítils
hluta dags eða afmarkaðs þáttar í lífi þátttakenda. Hafa þarf í huga að alltaf má gera
ráð fyrir að nærvera rannsakanda hafi einhver áhrif á börnin, jafnvel þó reynt sé að
draga sem mest úr þeim.
Höfundur segir niðurstöður sínar stangast á við fyrri rannsóknir en þegar betur er
að gáð eru þær ekki svo ólíkar. Það sem virðist fyrst og fremst ólíkt með niðurstöðum
Tudge og niðurstöðum fyrri rannsókna er að Tudge leggur mesta áherslu á og dregur
fram það sem er líkt með börnum í ólíkum menningarsamfélögum frekar en það sem
er ólíkt. Það má því segja að það sé fyrst og fremst áherslan í túlkun niðurstaðna sem
er ólík. Annað sem kemur fram í niðurstöðum Tudge er að þótt menning hafi áhrif á