Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2011, Síða 41

XV VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
FYLGIRIT 66
á himnuspennu hvatbera og mæla breytingar á ATP gildum í brjósta-
°g briskrabbameinsfrumum sem meðhöndlaðar voru með úsnínsýru.
Einnig að kanna hvort frumur meðhöndlaðar með úsnínsýru fari í
sjálfsát.
Efniviður og aðferðir: Breyting á himnuspennu hvatbera var metin
nieð JC-1 litun og ATP gildi mæld með litrófssjá. Sjálfsát var metið með
skoðun í rafeindasmásjá, með mótefnalitun með LC-3, og með Western
blot mati á sjálfsátsbólu flutningspróteininu p62.
Niðurstöður: Eftir 24 tíma meðhöndlun með US (5 pg/mL og 10 pg/
mL) kom fram minnkun á himnuspennu hvatbera og lækkun á ATP
gildum í brjósta- og briskrabbameinsfrumum. Greinileg merki sjálfsáts
sáust eftir meðhöndlun með úsnínsýru, en niðurstöður gefa til kynna
að ekki verði niðurbrot á p62. í framhaldinu er verið að kanna samruna
sjálfsátsbóla við súr lýsosóm með plasmíði með samsettu geni mRFP-
GFP-LC3 og sérlitun með lýsótracker til að kanna hvort fjöldi súrra
lýsósóma eykst eftir meðhöndlun með úsnínsýru.
Alyktanir: Meðhöndlun með úsnínsýru veldur mmnkun í himnuspennu
hvatbera sem getur verið ástæða fyrir lækkun á ATP gildum í
krabbameinsfrumunum. Þessi ferli koma mögulega af stað sjálfsáti sem
sést eftir meðhöndlun með úsnfnsýru en að öllum líkindum verður ekki
niðurbrot á innihaldi sjálfsátsbóla.
E 74 Sérhæfing stofnfrumna úr fósturvísum manna í frumur hjarta-
°9 æðakerfis
Lena Valdimarsdóttir, Ama Rún Ómarsdóttir, Helga Eyja Hrafnkelsdóttir, Guðrún
Valdimarsdóttir
Lífefna- og sameindalíffræðistofu læknadeilar HÍ
Iev1@hi.is
Inngangur: Stofnfrumur úr fósturvísum manna (hES frumur) eru
fjölhæfar frumur sem geta endurnýjast eða sérhæfst í ýmsar gerðir
frumna. Rannsóknir hafa sýnt fram á að TGFji fjölskyldan gegni
þýðingarmiklu hlutverki í miðlagssérhæfingu músa, þar á meðal í
frumur hjarta- og æðakerfis. Innan TGFji fjölskyldunnar eru tvær
meginboðleiðir; TGFþ og BMP boðleiðirnar. Undanfarin misseri höfum
við rannsakað áhrif þessara tveggja boðleiða á fjölhæfar hES frumur og
miðlagstengda sérhæfingu þeirra. Einnig höfum við kannað áhrif þeirra
® ferli sem kallast epithelial-mesenchymal transition (EMT).
Efniviður og aðferðir: í tilraunum hefur verið notast við þrjár
mismunandi hES frumulínur; HUES9, HES2 og Hl. Til að kanna áhrif
mismunandi meðlima TGFp fjölskyldunnar á hES frumur höfum við
8ert tilraunir þar sem ólíkir meðlimir hennar hafa verið örvaðir og
hindraðir. Greiningar úr slíkum tilraunum hafa aðallega farið fram með
'vestern blottun og flúrljómandi ónæmislitunum. Nú stendur einnig
yfir vinna við að búa til hES frumulínu sem gerir okkur kleift að fylgjast
sérstaklega með BMP boðleiðinni, en í hana verður innlimað BMP
responsive element sem er tengt við GFP.
Niðurstöður: Niðurstöður okkar hafa sýnt fram á að TGFJi boðleiðin
heldur hES frumum ósérhæfðum í gegnum umritunarþættina Smad
2/3. BMP boðleiðin stuðlar hins vegar að sérhæfingu hES frumna í
gegnum umritunarþættina Smad 1/5/8. Greiningar okkar á BMP
tengdri sérhæfingu hafa sýnt fram á að hún fer f átt að miðlagi og getur
stuðlað að sérhæfingu í frumur hjarta- og æðakerfis. Niðurstöður okkar
benda einnig til þess að BMP boðleiðin hvati EMT sem er mikilvægt ferli
I lósturþroska.
Alyktanir: Nú stendur yfir vinna við að búa til hES frumulínu sem gerir
°kkur kleift að fylgjast sérstaklega með BMP boðleiðinni í rauntíma, en
í hana verður innlimað BMP responsive element sem er tengt við GFP.
BMP hvötuðu EMT virðist vera miðlað af SLUG umritunarþættinum og
framundan eru tilraunir sem miða að því að skýra þessi tengsl nánar.
E 75 Hlutverk microRNA í miðlagssérhæfingu stofnfrumna úr
fósturvísum manna
Arna Rún Ómarsdóttir12, Lena Valdimarsdóttir* 2, Helga Eyja Hrafnkelsdóttir2,
Zophonías O. Jónsson1, Guðrún Valdimarsdóttir2
'Líf- og umhverfisvísindadeild og 2Lífefna- og sameindalíffræðistofu læknadeildar HÍ
aro1@hi.is
Inngangur: Stofnfrumur úr fósturvísum manna (hES) eru fjölhæfar
frumur sem hafa þann einstaka hæfileika að geta endurnýjast eða
sérhæfst í ýmsar gerðir frumna. MicroRNA (miRNA) eru um 21-25
núkleótíð að stærð og hafa áhrif á mRNA þýðingu, frumudauða og
þroskun. Kortlagning á mistjáðum miRNA á ólíkum sérhæfingarstigum
hES frumna í hjartavöðvafrumur (cardiomyocytes, CM) er því
þýðingarmikil. Rannsóknir á músum hafa bent til þess að miR-126
gegni mikilvægu hlutverki í miðlagsþroskun. Ósérhæfðar hES frumur
voru því sýktar með miR-126-GFP lentiveiru og fylgst með áhrifum á
miðlagssérhæfingu.
Efniviður og aðferðir: hES frumulínunum HUES9 og HES2 var
haldið ósérhæfðum með ræktun á MEF frumulagi í sérstöku æti. Þrjár
sérhæfingaraðferðir voru notaðar sem byggjast allar á frumukúlum
(EBs). RNA var einangrað úr ósérhæfðum frumum, forverafrumum CM
og sláandi CM. RNA var síðan sent til Exiqon í miRNA greiningu. Tveir
vektorar með miR-126-GFP voru notaðir til að búa til lentiveiruagnir.
Niðurstöður: Spin EBs sérhæfingaraðferðin gaf bestar heimtur á sláandi
CM. BMP4 ýtti undir miðlagssérhæfingu hES frumna með því að auka
tjáningu gena eins og T-Brachyury, ISLET-1 og HANDl. Til staðfestingar
á hES frumusérhæfingu í forvera CM og sláandi CM hafa ákveðin
kenniprótein sem tilheyra þessum frumugerðum verið athuguð með
PCR og FACS. Tekist hefur að búa til veiruagnir sem innihalda miR-126-
GFP innskot. Við munum sýna niðurstöður á áhrifum miR-126 á hES
frumuhegðun.
Ályktanir: Áhugi okkar beinist að þætti miRNA í sérhæfingu CM.
Okkur hefur tekist að sérhæfa hES frumur í sláandi hjartavöðvafrumur.
Við höfum einangrað RNA úr ósérhæfðum hES, forvera CM og sláandi
CM og sent það til miRNA greiningar.
E 76 Arfgeng heilablæðing. Meinafræðirannsóknir á heilaslagæðum
sjúklinga
Ásbjörg Ósk Snorradóttir’ Helgi J. Isaksson2, Birkir Þór Bragason’, Elías Ólafsson3
Ástríður Pálsdóttir’
‘Tilraunastöð HÍ í meinafræði að Keldum, 2rannsóknarstofu í meinafræði og
3taugalækningadeild B2 Landspítala
aos3@hi.is
Inngangur: Arfgeng heilablæðing er séríslenskur erfðasjúkdómur
sem stafar af stökkbreytingu í cystatín C geni. Stökkbreytingin
finnst eingöngu í arfberum í vissum ættum þar sem hægt er að rekja
stökkbreytinguna í gegnum fjölskyldur. Sjúkdómurinn erfist ríkjandi,
ókynbundið og veldur heilablæðingum í arfberum. Stökkbreytta
próteinið hleðst upp í heilaslagæðum arfbera sem mýlildi (amyloid)
og sléttvöðvafrumur eru að mestu og stundum að öllu leyti horfnar
úr æðaveggjunum. Arfberar deyja að meðaltali flestir um þrítugt en
einstaka arfberar lifa lengur. Sjúklingar hafa einungis þriðjung af
LÆKNAblaðið 2011/97 41