Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2011, Side 55

XV VÍSINDARÁÐSTEFNA H í
F Y L G 1 R 1 T 6 6
Aukning í þoli var hins vegar ekki marktæk, eða úr 69 W í 71 W eftir
aðgerð (p=0,09). Við eftirlit voru 10 af 16 sjúklingum á lífi og voru eins
og 10 ára lífshorfur 100% og 60%.
Alyktanir: FEV, og FVC mælingar jukust marktækt eftir aðgerð og allir
sjúklingamir lifðu af aðgerðina. Tíðni alvarlegra fylgikvilla var þó há og
legutími langur. Túlka verður þessar niðurstöður varlega þar sem um
lítinn sjúklingahóp er að ræða og viðmiðunarhópur ekki til staðar.
E 119 Skurðaðgerðir við sjálfsprottnu loftbrjósti á íslandi. Þróun
aðgerðatækni, ábendinga og tíðni fylgikvilla á átján ára tímabili
Guðrún Fönn Tómasdóttir1, Tómas Guðbjartsson'-2
'Læknadeild HÍ, 2lijarta- og lungnaskurðdeild Landspítala
9ft@hi.is
Inngangur: Fyrsta meðferð við sjálfsprottnu loftbrjósti er brjóstholskeri
en við endurteknu loftbrjósti eða viðvarandi loftleka er yfirleitt gripið
til skurðaðgerðar með opinni aðgerð eða brjóstholssjá. Tilgangur
rannsóknarinnar var að kanna aðgerðatækni, ábendingar og árangur
þessara aðgerða á 18 ára tímabili.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin er afturvirk og nær til 251 sjúklings
(meðalaldur 27,7 ár, 191 karl) sem gengust undir 281 skurðaðgerð
vegna sjálfsprottins loftbrjósts (án undirliggjandi lungnasjúkdóms) á
Landspítala á árunum 1991-2008. Upplýsingar fengust úr sjúkraskrám
og meinafræðiskýrslum. Tímabilinu var skipt í sex tímabil og þau borin
saman.
Niðurstöður: Aðgerðafjöldi jókst á milli tímabila, eða frá 33 í 61 aðgerð
á síðasta tímabilinu (p<0,05). Brjóstholsspeglun var oftar framkvæmd
en opin aðgerð nema á tímabilinu 2000-2002 (45%) en voru 82%
aðgerðanna á síðasta tímabilinu. Fleygskurður eingöngu var algengasta
aðgerðin (55%) þar til á síðasta tímabilinu að auk fleygskurðar var
gerð fleiðruerting með sandpappír og/eða hlutabrottnámi á fleiðru
(84% tilfella). Ábendingar fyrir aðgerð voru sambærilegar milli
tímabiia, endurtekið loftbrjóst í 38% tilfella og viðvarandi loftleki
hjá 31%. Aðgerðartími var að meðaltali 58 mínútur og breyttist ekki
TOarktækt á tímabilinu, einnig legutími sem var í kringum fjórir dagar.
Tíðni snemmkominna fylgikvilla var sambærileg á milli tímabila,
einnig síðkomið endurtekið loftbrjóst, en 84% þeirra greindust eftir
brjóstholsspeglunaraðgerð.
Ályktanir: Ábendingar skurðaðgerða hafa lítið breyst á þeim 18 árum
sem rannsóknin náði til. Hins vegar hefur orðið veruleg fjölgun á
brjóstholsspeglunaraðgerðum þar sem ertingu og hlutabrottnámi á
fleiðru er bætt við fleygskurð. Því er áhyggjuefni að tíðni endurtekins
loftbrjósts hefur ekki minnkað, en um er að ræða þekkt vandamál eftir
speglunaraðgerðir sem mikilvægt er finna lausn á.
E 120 Forspárþættir lífshorfa eftir blaðnám við lungnakrabbameini
á íslandi 1999-2008
puðrún Nína Óskarsdóttir1, Rut Skúladóttir1, Húnbogi Þorsteinsson1, Helgi J.
Isaksson2, Steinn Jónsson3-4, Tómas Guðbjartsson1-4
Tæknadeild HÍ, Tannsóknarstofu í meinafræöi,3 lungnadeild, 4hjarta- og lungnaskurðdeild
Landspítala
9no1@hi.is
Inngangur: Skurðaðgerð er helsta læknandi meðferð við lungnakrabba-
nteini. Tilgangur þessarar rannsóknar var að kanna stigun, lífshorfur
°g forspárþætti lífshorfa hjá sjúklingum sem gengist hafa undir
lungnablaðnám vegna lungnakrabbameins á íslandi.
Efniviður og aðferðir: Afturskyggn rannsókn á 213 sjúklingum
(meðalaldur 66,9 ár) sem gengust undir blaðnám á fslandi við
lungnakrabbameini öðru en smáfrumukrabbameini (ÖES) á tímabilinu
1999-2008. Æxlin voru stiguð samkvæmt TNM-stigunarkerfi og ein- og
fjölþáttagreining notuð til að meta forspárþætti lífshorfa.
Niðurstöður: Heildarlífshorfur (Kaplan-Meier) eftir eitt og fimm ár
voru 82,7% og 45,1%, en enginn lést <30 daga frá aðgerð. Algengustu
vefjagerðir voru kirtilfrumu- (62%) og flöguþekjukrabbamein (29,1%)
og meðalstærð æxlanna var 3,7 cm. Flestir sjúklinganna greindust á
stigi I (59,6%), eða II (17,8%,), en 7% á stigi IIIA og 14,6% á stigi IIIB-IV.
Stigun, stærð æxlis, kirtilfrumukrabbamein (HR=0,5, p=0,002), skert
lungnastarfsemi og hjartsláttaróregla rejmdust sjálfstæðir forspárþættir
lífshorfa í fjölbreytugreiningu.
Ályktanir: Lífshorfur eru sambærilegar við erlendar rannsóknir, en
tæplega helmingur sjúklinga var á lífi fimm árum eftir aðgerð. Hátt
TNM sjúkdómsstig, skert lungnastarfsemi og saga um hjartsláttaróreglu
fyrir aðgerð skerða lífshorfur þessara sjúklinga. Sjúklingum með
kirtilfrumukrabbamein vegnar hins vegar betur en sjúklingum með
flöguþekjukrabbamein, ólíkt því sem flestar aðrar rannsóknir hafa sýnt.
E 121 Samanburður á kostnaði vegna langvinnrar lungnateppu í
nútíð og framtíð á íslandi og í Noregi
Bryndis Benediktsdóttir1, Þórarinn Gíslasonu
'Læknadeild HÍ, 3lungnadeild Landspítala
brynben@hi.is
Inngangur: Á tímum vaxandi kostnaðar við heilbrigðisþjónustu er
kostnaðargreining algengra, langvinnra sjúkdóma mikilvæg. Skoða þarf
kostnað líðandi stundar, en ekki síður þarf að áætla hver kostnaður muni
verða í komandi framtíð. Taka þarf tillit til algengi, nýgengi, og áætla
líklega framvindu sjúkdóms á komandi árum. Greining á kostnaði þarf
að vera gagnsæ og sundurliðuð þannig að hægt sé að draga ályktanir
af niðurstöðum í heild, en samtímis varpa ljósi á einstaka kostnaðarliði
þar sem ná má hagræðingu. Gagnlegt er að bera saman milli landa
kostnaðarliði mismunandi þjónustueininga.
Efniviður og aðferðir: Gögnum um notkun Islendinga með langvinna
lungnateppu (LLT) á heilbrigðiskerfinu var aflað úr niðurstöðum
fjölþjóðarannsóknar á algengi og eðli langvinnrar lungnateppu.
Kostnaðartölur voru fundnar á samræmdan hátt í opinberum gögnum
á Islandi og í Noregi. Stuðst var við niðurstöður Framingham-
rannsóknarinnar þegar væntanleg framþróun á langvinnri lungnateppu
var metin með tilliti til reykinga, aldurs og kynferðis.
Niðurstöður: Kostnaður árið 2005 vegna langvinnrar lungnateppu
á íslandi reyndist vera 478 evrur, en 284 evrur í Noregi á hvern
sjúkling. Áætlaður heildarkostnaður vegna einstaklinga eldri en 40
ára með langvinna lungnateppu næstu 10 árin varð 130 milljónir evra
á íslandi en 1539 í Noregi. Hlutdeild langvinnrar lungnateppu af
heildarfjárframlögum til heilbrigðismála reyndist vera 1,2% á íslandi, en
0,7% í Noregi. Tölfræðileg úrvinnsla leiðir í ljós að hversu oft sjúklingum
með langvinna iungnateppu versnar hefur mest áhrif á áætlaðan
kostnað vegna sjúkrómsins næstu 20 árin.
Ályktanir: Kostnaður þjóðarbús vegna langvinnrar lungnateppu
er verulegur bæði á íslandi og í Noregi og mun að óbreyttu aukast
í framtíðinni. Forvarnir sem draga úr tíðni þess að sjúklingum með
langvinna lungnateppu versni eru líklegastar til að minnka kostnað
vegna sjúkdómsins næstu 10 árin.
LÆKNAblaðið 2011/97 55