Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2011, Síða 76

XV VISINDARAÐSTEFNA Hl
FYLGIRIT 66
sem valda exeminu í E. coli og hreinsað þá. Markmiðið er að þróa
ónæmismeðferð gegn sumarexemi. Borin er saman bólusetning á
hestum í húð og í eitla með fjórum hreinsuðum ofnæmisvökum með og
án Thl stýrandi ónæmisglæði.
Efniviður og aðferðir: Tólf íslenskir fjögurra til níu vetra hestar.
Ofnæmisvakar ættaðir úr bitkirtlum C. nucbeculosus framleiddir í E.
coli; Antigen-5-like protein, hýalúronidasþ tvö óþekkt prótein. IC31®
glæðir frá Intercell (Vín). Sex hestar eru sprautaðir í húð og sex í
kjálkabarðseitla þrisvar sinnum með ofnæmisvökunum fjórum, 10 pg
af hverjum með fjögurra vikna millibili. Þrír hestar í hvorum hóp með
IC31® og þrír án. Fylgst er með áhrifum glæðis með skoðun, mælingu,
líkamshita og deilitalingu blóðs. Heilblóð er tekið tveimur vikum eftir
bólusetningar og hvítfrumur örvaðar in vitro með ofnæmisvökunum,
smámýsseyði og mítógenum. Framleiðsla Thl, Th2 og Tstýri boðefna
er mæld í RT-PCR og í elísuprófi. Sermi er tekið aðra hverja viku
fyrir mótefnamælingar (IgG, IgG undirflokka og IgE) í elísuprófi og
ónæmisþrykki. Ofnæmispróf verða gerð í lok tilraunar, sex mánuðum
frá fyrstu bólusetningu.
Niðurstöður: Búið er að bólusetja tvisvar. Ekki sjást breytingar í
blóðmynd né skaðleg áhrif á hrossin. Hægt er nú þegar að staðfesta
svörun gegn ofnæmisvökum hjá flestum hestunum, munur milli hópa
og nánari niðurstöður varðandi styrk og gerð ónæmissvars verða
útskýrðar og ræddar.
Ályktanir: Sprautun með próteinum í IC31 glæði í eitla og húð á hestum
ræsir ónæmissvar án aukaverkana. Frekari rannsóknir munu leiða í ljós
hvort svarið er nægilega öflugt og af réttri gerð fyrir ónæmismeðferð.
Þakkir: RANNIS, Framleiðnisjóður landbúnaðarins, RHI, þróunar-
fjárframlag til hrossaræktar, VETSUISSE.
E 185 Einangrun og tjáning á hýalúroniðasa, aðalofnæmisvaka í
sumarexemi, smámýsofnæmi, í hestum
Sigríður Jónsdóttir1, Vilhjálmur Svansson1, Einar Mántylá', Eliane Marti5,
Sigurbjörg Þorsteinsdóttir1
'Tilraunastöð HÍ í meinafræði að Keldum, :ORF Líftækni, 3dýrasjúkdómadeild háskólans í
Bem, Sviss
sij9@hi.is
Inngangur: Sumarexem er ofnæmi af gerð I í hrossum. Sjúkdómurinn
orsakast af próteinum (ofnæmisvökum) úr bitkirtlum smámýs
(Cuiicoides spp.) en það lifir ekki á Islandi. Islenskir hestar sem fluttir
eru út og eru útsettir fyrir smámýi fá sumarexem í 50% tilfella. Búið
er að tjá ofnæmisvakana sem valda sumarexemi í E. coli og hreinsa þá.
Einn af aðalofnæmisvökunum er hýalúroniðasi (hýa). Markmiðið er
að tjá hýa í skordýrafrumum og í byggi. Einnig að framleiða einstofna
mótefni gegn próteininu fyrir greiningu og hreinsun.
Efniviður og aðferðir: Hýa genið var magnað upp úr XZapII cDNA
safni úr bitkirtlum Culicoides nubeculosus með Taq polymerasa, límt inn
í FastBac ferju og raðgreint. Próteinið var tjáð í Sf-9 skordýrafrumum
með Baculoveirukerfinu (Bac-to-Bac). Tjáning var skoðuð með
ónæmisþrykki. Tjáning í byggi var gerð samkvæmt Orfeus™-kerfinu.
Niðurstöður: Tekist hefur að magna upp alla hýa röðina og raðgreina
hana, hún reyndist vera 1209 bp. Búið er að tjá og magnframleiða hýa
próteinið í Sf-9 skordýrafrumum, það safnast í irmlyksur og er 52 kDa.
Sértæk mótefni, framleidd gegn hýa, voru notuð til að greina próteinið
í ónæmisþrykki. Hýaröðin var táknabestuð hjá ORF fyrir tjáningu í
byggi. Fræ frá 35 hýa-bygglínum af fyrstu kynslóð voru skimuð. Fjórar
línur voru jákvæðar með anti hýa mótefni og fræjum frá þeim sáð. í
skimun á T2 hýa-bygglínum voru þessar fjórar línur ennþá jákvæðar og
tvær valdar til að sá fyrir framleiðslu á T3 fræjum.
Ályktanir: Tekist hefur að tjá í skordýrafrumum og byggi hýalúroníðasa
úr smámýi, einn af aðalofnæmisvökum í sumarexemi. Þetta mun nýtast
í ónæmismeðferð og prófunum á henni.
Þakkir: RANNÍS, Framleiðnisjóður landbúnaðarins, RHÍ og
þróunarfjárframlag til hrossaræktar.
E 186 Einangrun og tjáning ofnæmisvaka úr smámýi (Culicoides
spp) sem orsakar sumarexem í hestum
Heiða Sigurðardóttir', Sigríður Jónsdóttir1, Vilhjálmur Svansson1, Eliane Marti2,
Sigurbjörg Þorsteinsdóttir1
' I'ilraunastöð HÍ í meinafræði að Keldum, 2dýrasjúkdómadeild háskólans í Bem, Sviss
hes19@hi.is
Inngangur: Sumarexem er ofnæmi af gerð I gegn próteinum smámýs
sem lifir ekki hér á landi. Ofnæmið er algengt í útfluttum hestum, um
helmingur þeirra sem hafa verið tvö ár eða lengur á flugusvæðum
fá sumarexem. Islenskir hestar fæddir erlendis fá ofnæmið í minna
mæli. Einangruð hafa verið 15 ofnæmisvakagen úr flugnabitkirtlum og
próteinin tjáð í £. coli. Tveir þessara vaka eru cul-nub-a21 og cul-nub-c4.
Markmiðið er að einangra og raðgreina a21 og c4, tjá í skordýrafrumum
og hreinsa próteinin. Einnig setja V5 tjáningarmerki á pFastBac HT ferju
sem er notuð við tjáningu próteina í skordýrafrumum.
Efniviður og aðferðir: /.ZAPII cDNA safn úr bitkirtlum C. nubeculosus.
Genamögnun með PCR og raðgreining með BigDye v3.1. Genin
voru límd inn í pFastBac HT ferju í £. coli stofninum DH5ot. Tjáning í
skordýrafrumum (Sf-9) með Baculoveirukerfi (Bac-To-Bac), greining
með ónæmisþrykki og próteinhreinsun með His-select affinity geli.
Niðurstöður: V5 merkihali úr pcDNA3.1/V5-His B ferju var settur inn
á pFastBac HT og virkar vel í próteingreiningu. Genin voru mögnuð
upp úr lambdasafninu, límd inn í pFastBac HT/V5 og raðgreind, a21
genið er 1218 bp en c4 genið 1254 bp. í Sf-9 skordýrafrumunum eru
bæði próteinin tjáð í innlyksum, a21 próteinið sést sem 52 kDa band
í ónæmisþrykki og c4 sem 55kDa. Cul-Bac-a21 og Cul-Bac-c4 veirur
voru framleiddar efldar og títreraðar. Próteinin voru magnframleidd
og hreinsuð. Hlutar af a21 og c4 voru tjáðir í E. coli af samstarfsaðilum
okkar í Sviss og fjölstofna mótefni framleidd gegn hlutapróteinunum í
músum.
Ályktanir: Til að ofnæmisvakarnir séu rétt sykraðir og líkastir þeim
náttúrulegu þá er nauðsynlegt að framleiða þá £ skordýrafrumum.
Ofnæmisvirkni þeirra verður borin saman við sömu vaka framleidda
í E. coli.
Þakkir: RHÍ, Framleiðnisjóður landbúnaðarins.
E 187 Þróun Baculoveiruferju til bólusetninga gegn sumarexemi í
hestum
Lilja Þorsteinsdóttir1, Sigurbjörg Þorsteinsdóttir', Einar G. Torfason2, Vilhjálmur
Svansson’
‘Tilraunastöð HÍ í meinafræði að Keldum, 2rannsóknastofu Landspítala í veirufræði
liljatho@hi.is
Inngangur: Sumarexem er húðofnæmi af gerð I í hestum sem orsakast
af biti smámýs sem lifir ekki á íslandi. Tíðni sjúkdómsins er mjög há í
útfluttum hestum. Frá árinu 2000 hefur á Keldum verið urtnið, í samstarfi
við erlenda aðila, að rannsóknum á sumarexemi með endanlegt
markmið að þróa ónæmismeðferð. Baculoveira er skordýraveira sem
76 LÆKNAblaðið 2011/97