Tímarit Máls og menningar - 01.11.1955, Page 21

MAGNÚS ÁSGEIRSSON
með það fyrir augum að knýja fram
samstarf milli Alþýðuflokksins og
sósíalista. Það var í anda víðsýni
Magnúsar Ásgeirssonar að vilja um-
fram allt beita sér fyrir sameiningu
allra alþýðuafla, allra ættjarðarvina
án tillits til flokkssjónarmiða með
það takmark eitt fyrir augum að
frelsa alþýðuna og þjóðina í heild úr
klóm auðvalds og hernáms, úr klóm
þess afturhalds sem hneppir hér sem
annars staðar allt í fjötra og er hinni
miklu framvindu mannlífsins til tíma-
bundinnar hindrunar.
Af sama toga var víðsýni Magnús-
ar í listum og bókmenntum. Hann átti
þar ekki aðeins undirstöðu mikillar
þekkingar, heldur var þessi víðsýni
einnig að nokkru leyti kynslóðarein-
kenni og sömuleiðis sprottin af hinum
djúpa mannlega skilningi sem lýst er
hér að framan. Hann leit á listina
ekki sem fegurðarmynd eingöngu
heldur lífsafl í þjónustu mannfélags-
ins. ekki sízt byltingarafl og fram-
vindu. Hann hefur fengið réttmætt lof
fyrir stuðning sinn við yngstu skálda-
kynslóðina á íslandi og það verk sem
hann vann til að kynna þau þjóðinni
með Ljóðum ungra skálda sem hann
sá um útgáfu á í fyrra haust. Þetta
starf var með sönnu sprottið af víð-
sýni hans — og reyndar einnig trú
hans á eilífa nauðsyn byltingar.
Magnús var í rauninni ekki fylgis-
maður listastefnu sem vanmetur inni-
haldið vegna fegurðarleitar eða form-
sköpunar, en bylting nýrrar kynslóð-
ar var honum í sjálfu sér heilög og
víðsýnin gaf honum þau fyrirmæli að
styðja hvern lífsgróður til þroska
hvort sem honum sjálfum sýndist þar
allt nytjagróður eða ekki.
í kringum Magnús Ásgeirsson var
framar öllu vítt, bjart og glatt. Fáir
samferðamenn hans hafa dregið til
sín fleiri dýpstu einkenni þeirrar kyn-
slóðar sem fylgdi 20. öldinni á veg.
Þessi einkenni sameinaði hann í verk-
um sínum og fól þau í persónuleik
sínum sem var leiftrandi stórbrotinn
og dró menn að sér, og er hér margt
ósagt af Magnúsi og þeirri virðingu
sem hann bar fyrir mannhugsjóninni
og snilldinni og bezt speglaðist í vand-
virkni hans og djúpri ást á því verk-
efni sem hann helgaði líf sitt.
Mikilleiki Magnúsar sem skálds og
persónu grundvallaðist á því að hann
sá að dæmi beztu fyrirrennara sinna
heiminn í einu Ijósi, mannkyn allt sem
eina heild, auð þess í sama mund auð
Islands. Hann sótti, eins og Matthías,
Einar Benediktsson, og Laxness síðar,
út á heimsmiðin til að færa heim í bú
þjóðar sinnar ný andleg verðmæti.
Honum var viðs fjarri það hunda-
þúfusjónarmið sem þolir ekki að ís-
lendingar horfi út yfir pollinn. Hann
átti skilning á því að auður heimsins
er auður fslands, framvinda heimsins
framvinda íslands, friður heimsins
friður íslands, framtíð sósíalismans á
jörðinni framtíð íslands.
211