Tímarit Máls og menningar - 01.11.1955, Síða 97

HEIÐIN
gera börn sín að hálfbjánum, þá hefur einginn lifandi maður milli himins og jarðar rétt
til að aftra því, svo fremi að hlutaðeigendur leiti ekki á náðir hreppsins. 23
Það fréttist ýmislegt upp í heiðarbæinn utan úr heimi. Gegnum bónda í öðru
koti í heiðinni tuttugu kílómetra í burtu hefur Guðmundur bóndi frétt af
manni, sem er áskrifandi að Hæni, blaði af Seyðisfirði:
Hann hafði lesið í Hæni grein eftir vísindamann í útlöndum, sem var prófastur eða pró-
fessor eða biskup eða eitthvað þessháttar, að nafni Jón Dúason. Hann hafði prentað grein
í Hæni um Grænland. Hann sagði að fé geingi þar sjálfala á vetrum. — Þarna var land-
rými alveg eins og hver vildi hafa, mýrarflóar og valllendisbrekkur, skógur, beitilýng, víðir
og f jara, — féð lék sér ýmist í skógi eða f jöru allan veturinn. Þeir sem vildu hafa kýr gátu
það, þær geingu úti líka, einginn lét sér detta í hug að heya. 24
Onnur frétt hefur mikil áhrif á drenginn:
l'yrir jólin bárust þær fréttir upp í heiðina með bygðarmanni, að fimtán ára gamall
dreingur í Norðurlandi hafði heingt sig í fjárhúsi. Þetta hafði staðið í blöðunum. Hann
liafði farið úr öllum fötunum, tekið reipi, fest í mæniásinn og heingt sig. Þannig kom faðir
hans að honum hángandi, allsberum, dauðum. Hann hafði heyrt í vitlausum fíólínista að
sunnan, sem hafði verið á flækíngi sumarið áður, og orðið gripinn af slíkri ást á hljómlist,
að hann hafði grátbeðið foreldra sína að kaupa sér harmoníku. Þegar faðir hans hafði neit-
að honum um þessa bón settist þúnglyndi að dreingnum svo að hann varð ekki mönnum
sinnandi. Síðan tók hann reipi og heingdi sig og fór úr öllum fötum. Þetta var alveg dag-
sönn saga. 23—24
Guömundi litla finnst þessi drengur hafa farið alveg rétt að, og hann ákveð-
ur að fylgja dæmi hans. Hann hefur einnig allan undirbúning í lambakofa.
Það er frost, og honum finnst hálfkalt að klæða sig úr fötunum, — en það er
í augum lians óhjákvæmilegur liður í þessu fyrirtæki. Endirinn verður sá, að
hann hættir við áform sitt; lamb eitt minnir hann á Unu og dregur athygli
hans að lífinu á ný.
í staðinn spennir drengurinn á sig skíðaræfla föður síns og fer að renna sér,
hugsunarlaust í fyrstu. En þá tekur hann eftir því, að hann er á leiðinni til
byggðar. Hann ákveður að fara til prestssetursins og biðja prestinn um að
taka sig í vinnumennsku, segja honum allt um hag sinn og vonleysi sitt. Hann
fer að dreyma um Unu og lætur sér detta í hug að biðja hana sjálfa að binda
slaufuna sína. „Fyrsta skilyrðið til þess að verða mikill maður það er að hafa
vel bundna slaufu.“ (30)
En eftir því sem drengurinn nálgast prestssetrið, missir hann kjarkinn og
finnur til smæðar sinnar, „hann þessi ræfill ofan úr heiði, skítugur, lúsugur og
í pokabuxum, heyrnarlaus hálfbjáni, veiklaður aumíngi og alræmdur letíngi“
(31). Hann snýr aftur „heimleiðis, — inn á við til heiðarinnar“ (32).
287