Tímarit Máls og menningar - 01.06.1998, Blaðsíða 134
Kristján Kristjánsson
Nýrnmör af alisvíni
„Kennslufræði“ Guðna Elíssonar
I
I gamalli kínverskri dæmisögu segir af tveim nemum er lærðu skáklist hjá
meistaranum fræga, Yi Qiu. Annar þeirra hlustaði með athygli á skýringar
meistarans ognam af nákvæmni ogalúð launbrögð listar hans. Hinn þóttist
sperra eyrun í sama tilgangi en var í raun, í fylgsnum hugans, að berjast við
verðugri andstæðinga en keppinautana við skákborðið. Hann sá fyrir sér
vængprúðan svan á flugi og gerði sér í hugarlund að hann hefði í höndum
boga og ör, skreytta löngum silkiborða, til að hæfa svaninn í brjóstið.
Lærdómurinn af sögunni var sá að þótt fyrri nemandinn væri betri skák-
maður þá hefði sá síðari fjörugra ímyndunarafl og yrði ugglaust háfleygari
hugsuður þegar fram liðu stundir.
Saga þessi rifjaðist upp fyrir mér er ég las ádrepu Guðna Elíssonar á
„kennslufræði“ mína í fyrsta hefti Tímarits Máls og menningar á þessu ári.1
Að vísu sá ég Guðna fremur fyrir mér við eldavélinaen skákborðið; dæmdan
til að sjóða sperðil frá Kjötiðnaðarstöð KEA í kvöldmatinn en með sveimug-
an hugann við metnaðarfyllri matargerð, þar sem vatnið gusast upp „... svo
sem þá er sýður niðri í katli, við mikinn eld, þegar soðinn er nýrnmör af feitu
alisvíni; vellur þá alla vega upp úr katlinum . . ,“2 Það bullar og sýður í
hugarkatli Guðna og fitan vellur í ýmsar áttir, ekki síður en í þessari kraft-
miklu lýsingu Hómers/Sveinbjarnar Egilssonar. Eina mein háfleyga nem-
andans í kínversku sögunni var að svanurinn skyldi aðeins til í hans eigin
huga. Eina mein Guðna er að í pottinum á hraðsuðuhellunni er sperðill en
ekki nýrnmör.
Grein Guðna er bráðskemmtileg lesning, skrifuð af goðborinni stílsnilli,
heilagri vandlætingu og í þeim „elds- og brennisteinsstiT (97) sem hann
tekur mér langt fram í. Það má þykja óttalegur naglaskapur af minni hálfu
að spilla nautn lesenda af þessari innblásnu ritsmíð með því að benda á að
hún eigi sér litla skírskotun utan hugarheims Guðna sjálfs. En þar sem
nýrnmörinn á að vera af aligrísnum Kristjáni Kristjánssyni er mér málið svo
skylt að ég hlýt að fá að biðjast vægðar. Ur pottinum heyrist því mjóróma
132
TMM 1998:2