Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1998, Blaðsíða 155

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1998, Blaðsíða 155
RITDÓMAR líffæralausum búk hans sem hangir á öxlum tveggja af „vitringunum". Einar, sá næsti í röðinni, virðist hald- inn kroppsfóbíu (sem kannski á rætur að rekja til vistar hans í sveittu og skítugu fangi móðurinnar sem læsti hann inni með sér í meira en sólarhring í einni vímunni?) og á hugsanlega í vandræðum með að skilgreina kynhneigð sína. Hann rakar af sér nær öll líkamshárin og særir líkama sinn litlum skurðum og bruna- sárum. „Ég vil vera hreinn. Alveg stór- kostlega hreinn. Hár eru sóðaleg“ (bls. 45), segir hann um leið og hann rakar á sér bringuna og upphugsar tæki til að pynta konur með kynferðislega. Einar virðist hafa þá áráttu að ganga um nak- inn eða á nærbuxunum (sem pirrar Högna ósegjanlega) og vafamál er hvort hann laðast meira að fngólfi, nýjum vini sínum, eða Margréti, hjúkrunarkonu sem hann segist vera orðinn ástfanginn af seint í sögu. Sú „ást“ virðist þó öllu fremur vera árátta til að gera konuna óffíska (sbr. greddu hans effir að þeir bræður „gerðu að“ líki systur sinnar). Máni, yngsti bróðirinn, er sá eini sem er kynferðislega virkur (svo um munar) á þeim dögum sem sem frásögnin nær yfir. Hann nær sér í kærustu, Huldu, þau eru meira og minna í samförum í nokkra daga, þar til hann bindur hana og keflar í rúminu (af óútskýrðum ástæðum) og þar kafnar hún skömmu síðar. (Hér er aftur kynlíf og dauði í órjúfanlegri ein- ingu.) Þetta „hliðarplott“ er með því óhugnanlegasta í bókinni og maður velt- ir fýrir sér hvort í persónu Mána felist hinn hreinræktaði „sækópati“? (Hér má einnig hafa í huga framkomu hans við afgreiðslukonuna í sjoppunni undir lok sögunnar.) Vafalaust væri hægt að rekja siðblint og glæpsamlegt eðli Mána til hinnar fjarverandi móður og vanhæfa föður - ef maður væri á þeim buxunum. Högni, sögumaðurinn sjálfur, er upp- áhald móður sinnar sem reynir eins og hún getur að beita áhrifum sínum á himnum til þess að koma honum í fram- haldsnám á jörðu! Högni er tilfinninga- næmastur bræðranna, samkvæmt orð- um móður hans, og hann er - líkt og þeir allir - afar upptekinn af því að halda sér „hreinum“ (enda var það ein af óskum móður hans: „vertu hreinn og láttu eng- an bilbug á þér finna.“ (bls. 53)). Frá- sagnir af líkamsumhirðu, baðferðum og því um líku verða á stundum líkastar lýsingum á ritúali eða einhvers konar helgiathöfn (sjá t.d. bls. 53). Ein leið til að túlka þessa sífelldu hreinlætisumræðu er að hún vísi til „óhreinindanna“ sem bræðurnir ólust upp við. Kropps-angist þeirra gæti einnig tengst þeim gruni um sifjaspell sem textinn vekur og rætt var hér að framan. En Högni er líka von fjölskyldunnar. Hann er sá sem móðirin bindur von sína við, hann er sá sem lesandinn trúir að muni lifa af - grunur um endalok Einars og Mána er sterkur - hann er sá af „negrastrákunum tíu“ sem hlýtur að ná sér í stelpu og stækka fjölskylduna á ný. Enda lýkur bókinni á því að sápukúla frá himnum nálgast hann í þann mund sem hann er að sofna og slík himnasending hefur mikla gæfu í för með sér fyrir þann sem fyrir verður „sérstaklega ef það ger- ist á meðan sá heppni sefur“. (bls. 181.) Bræðurnir velta að sjálfsögðu einnig fyrir sér líkama stelpna og viðhorfum þeirra til stráka og kynlífs. Ég bendi t.d. á umræðuna um stelpur, kynlíf og hrein- læti á bls. 30 og skemmtilega umræðu er að finna um lík og líkama á bls. 172-173, þar sem renna saman í eina heild dauðinn og æxlunin, tíðablóð kvenna og blóð úr bringusári karlmanns. Hér mætti fara á flug í bókmenntafræðilegri sálgreiningu - en það verður að bíða betri tíma og rúms. Leiðarstef og lokaorð Ég hef hér að ofan reynt að lýsa í grófum dráttum þeim meginmunstrum sem Kristín Ómarsdóttir dregur upp í flók- inni úrvinnslu sinni á klassískum sögu- efnum: ástinni, dauðanum og kynlífinu. TMM 1998:2 153
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.