Tímarit Máls og menningar - 01.06.1998, Blaðsíða 137
NÝRNMÖR AF ALISVÍNl
sjálfsagt vanur frjálslegum bókmenntatúlkunum eða „afbyggingu“ af þessu
tagi. Verra er þegar hann gerir „hefðbundna bresk-bandaríska heimspeki"
að einhvers konar samnefnara gagnrýni minnar á póstmódemismann og
fleðufræðin (81). Þar ranghermir hann beinlínisorð mín því þótt ég nefni á
nokkrum stöðum í fyrrnefndum greinaflokki hvemig póstmódemisminn
misbjóði kröfum bresk-bandarískrar heimspeki um nákvæmni, ögun og
röklega samkvæmni þá kemur sú aðferðafræði hvergi við sögu í umræðunni
um skyldur háskólakennara, enda veit ég ekki til þess að „hefðbundnir“
(analýtískir) bresk-bandarískir heimspekingar hafi neina sameiginlega
skoðun á hagnýtu gildi rannsókna í háskólum.
Af gnótt annarra smærri dæma er að taka um beinar rangfærslur eða ýktar
og uppskrúfaðar túlkanir á orðum mínum. Örfá verða að nægja hér: a)
Túlkun Guðna: Ég tengi „hættur póstmódernisma" meðal annars við
Kringluna í Reykjavík og Gyrði Elíasson (81). Sannleikurinn: Ég tek það sem
dæmi um hve viðsjált sé að skilgreina hugtakið póstmódernismi hversu ólíkir
hlutir og persónur hafi verið tengd því og bendi síðar á hvemig tiltekinn
bókmenntafræðingur hafi flokkað nokkur eldri ljóð eftir Gyrði Elíasson
undir (fyrri bylgju) póstmódemisma. Er það „hættulegt“ að listamenn túlki
stefnur og strauma samtíðar sinnar (burtséð frá því hversu heimspekilega
umdeilanlegar þessar stefnur kunna að vera)?6 b) Túlkun Guðna: Ég skipti
skyldum háskólakennara í tvenntí upphafi greinarinnar „Að lifa mönnum“
(82). Sannleikurinn: Ég fjalla í greininni um tvær a/hugsanlegum skyldum
háskólakennara gagnvart samfélaginu eða almenningi en minnist ekki svo
mikið sem einu orði á ýmsar aðrar skyldur, sem venjulega er kveðið á um í
siðareglum starfsstétta, svo sem gagnvart faginu, samstarfsmönnum og, ég
tala nú ekki um, höfuðskjólstæðingunum sem í tilfelli háskólakennara hljóta
að vera nemendurnir. c) Túlkun Guðna: Það að ég skuli benda á dæmi um
háskólakennara á borð við Sigurð Nordal og Ágúst H. Bjarnason sem fyrrum
hafi verið duglegri að kynna verk sín fyrir almenningi en ýmsir kollegar
þeirra nú á dögum „ber öll merki tragískrar sögusýnar sem vísar til glæstra
en glataðra tíma“ (86). Sannleikurinn: Ég hef líklega verið iðnari en nokkur
annar íslenskur heimspekingur við að spyrna á móti þátíðarþrá og sveita-
rómantík.7 d) Túlkun Guðna: Ég vitna í greinasafn Þorvalds Gylfasonar og
set fram þá kenningu að „vart hefðu jafnmargir hneigst að villukenningum
kommúnista um efnahagsmál, svo dæmi sé tekið, ef hagfræðingar hefðu lagt
meiri rækt við fyrirbyggjandi almannafræðslu“ (94). Sannleikurinn: Eins og
glöggt kemur fram í greininni set ég enga kenningu fram um þetta efni
heldur vitna beint í orð og kenningu Þorvalds sjálfs.8 e) Túlkun Guðna: Það
að ég skuli ekki viðurkenna að ný orð um andlega fötlun hafi haft breytingu
íförmeð sér „sýnir glögglega takmarkanir hefðbundinnareðlishyggju“(93).
TMM 1998:2
135