Skagfirðingabók - 01.01.1969, Page 102
MERKIGIL í AUSTURDAL
eftir HJÖRLEIF KRISTINSSON á Gilsbakka
Pullt af fönn og klettum,
feigðarinnar spil,
með gljúfrabúum grettum
hið gamla Merkigil.
Baldvin BárÖdal Bergvinsson.
Staðhcettir og jardfueði
Nafnið Merkigil má teija réttnefni í bezta lagi, því að ekki eru
þar einungis landamerki aðliggjandi jarða, heldur voru þar einnig
landnámsmörk þeirra Tungu-Kára að norðan og Onundar víss að
sunnan.1 Hins vegar gætir þess misskilnings stundum, að þar séu
einnig mörkin milli Kjálka og Austurdals. En þau eru við Grjótá,
milli Keldulands og Stekkjarflata, þar sem Jökulsárnar koma saman.
Merkigilsá er ein hinna mörgu bergvatnsáa, sem eiga upptök sín
í fjallgarðinum milli Eyjafjarðar- og Skagafjarðarsýslu. Fellur hún
eftir dal þeim, sem heitir Bakkadalur að norðan verðu, en Merki-
dalur að sunnan. í höfuðdráttum er dalur þessi líkur öðrum nærliggj-
andi dölum. Bakkadalsmegin, nálægt miðjum dal, og svo frammi
undir botni báðum megin, hefur sýnilega verið mikil ókyrrð ein-
hvern tíma í fyrndinni og stór stykki hlaupið fram úr fjallinu ofan-
verðu. Hefur eitt slíkt framhlaup stíflað Merkigilsá, svo að stöðu-
vatn hefur myndazt, en áin síðan með tíð og tíma skorið sig þar í
gegn. Meginhluti hlaupsins er hæð sú Bakkadalsmegin, sem tekur
1 I þættinum eru áttir nefndar samkvæmt málvenju í Austurdal.
100