Tímarit um menntarannsóknir - 01.06.2012, Blaðsíða 83

83
Yager og náttúruvísindaleikurinn
var hér á undan, voru án efa djúpstæðari
en hér verður lýst og skýringar eflaust
fjölmargar (Cremin, 1961; Dow, 1991;
Klainin, 1988). En svo mikið er víst að hið
pólitíska andrúmsloft á Vesturlöndum tók
áþreifanlegum breytingum, ekki síst hið
skólapólitíska andrúmsloft, sem birtist
meðal annars í andstöðu við hina „við-
teknu speki“ uppeldislegu framsækni-
stefnunnar sem áður hafði verið ríkjandi
(Cremin, 1961; Tyack og Cuban, 1995). Til
marks um það má nefna að þátttakendur
svonefndrar Átta ára rannsóknar, verk-
efnis sem tók mið af hugmyndafræði
framsæknistefnunnar við skipulag náms
og kennslu á framhaldsskólastigi, yfirgáfu
það mjög skyndilega um miðja 20. öld og
fáir virtust vilja af því vita meir, þrátt fyrir
markverðan árangur (Tyack og Cuban,
1995). Þar var um að ræða athyglisverða
tilraun með þátttöku 30 framhaldsskóla
í Bandaríkjunum á árunum 1932 til 1940,
sem breyttu skipulagi náms og kennslu
samkvæmt hugmyndum hinnar uppeldis-
legu framsæknistefnu. Áhersla var lögð á
samþætt nám og opið námsskipulag. Mat
á árangrinum leiddi í ljós að nemendur,
sem tóku þátt í verkefninu, sýndu ekki
síðri námsárangur á næsta skólastigi en
nemendur sem höfðu farið gegnum hefð-
bundið nám í framhaldsskóla (Cremin,
1961).
Eftir seinni heimsstyrjöldina, ekki síst
þegar leið að tíma kalda stríðsins, varð sú
skoðun æ sterkari um öll Vesturlönd að
ekki væri allt með felldu í skólakerfinu,
sér í lagi hvað varðaði náttúruvísinda-
menntun (Klainin, 1988). Um miðjan
sjötta áratuginn má segja að vísindamenn,
menntafrömuðir og stjórnmálamenn hafi
skorið upp herör gegn meintu „yfirborðs-
kenndu námsefni og jafnvel rangfærslum
í kennslubókum“ (Dow, 1991, bls. 22).
Nefnd undir forystu eðlisfræðingsins
Jerrolds Zacharias við M.I.T. stofnunina,
Physical Science Study Committee (PSSC),
fékk drjúgan fjárstyrk til að þróa nýtt og
breytt námsefni í nútímaeðlisfræði fyrir
almenna skólakerfið (DeBoer, 1991; Dow,
1991). Í kjölfarið fylgdi svipuð endurskoð-
un á námskrám og námsefni í efnafræði og
líffræði. Allt miðaði þetta að því að afmá
hina „óheppilegu“ tengingu við tækni og
viðfangsefni daglegs lífs (DeBoer, 1991).
Kenna skyldi hrein vísindi eins og vís-
indamenn iðkuðu. Þar með hófst víðtæk,
kerfisbundin endurskoðun (e. top-down
reform) samkvæmt svonefndu RDD-lík-
ani (Research, Development and Diffusion
Model), sem barst hingað til lands nokkr-
um árum síðar (Gunnar E. Finnbogason,
1995).
Nú skal það áréttað að markmið þessar-
ar greinar var ekki að segja sögu náttúru-
vísindamenntunar í Bandaríkjunum sér-
staklega. Námskrárbyltingin sem hér var
á ferðinni breiddist víða um lönd. Hennar
gætti til dæmis í Bretlandi, á Norður-
löndum, í Ísrael, Brasilíu, á Filippseyjum
og í Íran (Klainin, 1988). En upprunann
má rekja til Bandaríkjanna og án nokkurs
vafa var grunnurinn lagður þar. Náms-
gögn og aðferðir sem þróaðar voru vestan
hafs, jafnt hjá áðurnefndri PSSC-nefnd í
eðlisfræði, starfshópi í líffræði (BSCS) og
starfshópi í efnafræði (CHEM-Study) náðu
mikilli útbreiðslu; efnið var þýtt, staðfært
eða notað sem fyrirmynd víða um lönd,
einnig efni og gögn frá bresku Nuffield-
stofnuninni (Klainin, 1988).