Tímarit um menntarannsóknir - 01.06.2012, Blaðsíða 140

140
Hafdís Guðjónsdóttir og Jóhanna Karlsdóttir
en K2 tilheyrir umsjónarkerfi vefjarins. Þar
er hægt að senda út rafrænar spurninga-
kannanir. Allir gátu svarað könnuninni en
umsjónarkennarar námskeiða voru sér-
staklega beðnir að bregðast við henni. Alls
voru 130 kennarar á listanum, þar af 89 í
kennaradeild. Voru þeir beðnir að svara
því hvort þeir væru umsjónarkennarar eða
kennarar þess námskeiðs sem þeir svör-
uðu fyrir. Alls voru 205 námskeið í boði
í grunnnámi kennaradeildar og svöruðu
umsjónarkennarar 24 námskeiða strax og
þrír bættust við eftir að ítrekun var send á
póstlistann Mvs-starf.
Samkvæmt reglum Háskóla Íslands skal
birta kennsluskrá ár hvert. Þar skal m.a.
koma fram hvaða námskeið eru í boði,
kennslufyrirkomulag og kennsluaðferðir,
námsefni, verkefni, námsmat, námskröfur
og hæfniviðmið (Reglur fyrir Háskóla Ís-
lands, 2009). Kennsluskrá Háskóla Íslands
er aðgengileg öllum. Með því að skoða
hana er hægt að fá yfirlit yfir það sem
kennt er í skólanum og þess vegna var
hún lögð til grundvallar í rannsókninni.
Til að rannsaka þá kosti sem kennaranem-
um buðust til að búa sig undir að kenna
margbreytilegum nemendahópum í skóla
án aðgreiningar voru námskeiðslýsingar
allra námskeiða í Kennsluskrá Háskóla
Íslands á Menntavísindasviði skólaárin
2009–2011 greindar. Niðurstöður þessarar
greinar byggjast því á námskeiðslýsingum
grunnnáms Kennaradeildar og spurninga-
könnuninni.
Til að fá ítarlegri skýringar á inntaki
og kennsluháttum voru kennarar á MVS
beðnir að svara rafrænum spurningalista
á vorönn 2010. Í spurningalistanum voru
fjórar meginspurningar og þrjár til átta
undirspurningar. Þær voru opnar þannig
að svörin yrðu lýsandi fyrir framkvæmd
eða vinnubrögð á viðkomandi námskeiði.
Þátttakendur voru meðal annars beðnir að
tilgreina þætti í námskeiðinu sem hefðu
þann tilgang að búa kennaranema undir
að vinna með fjölbreytta nemendahópa í
skóla án aðgreiningar. Þá var átt við náms-
efni, kennsluaðferðir, námsmat, greiningu
á þörfum nemenda eða stuðning við þá.
Einnig var beðið um útskýringar á því
hvernig væri unnið með gildi og viðhorf,
þekkingu og skilning, færni og getu. Beðið
var um upplýsingar um samstarf, t.d.
hvort sérfræðingar í vinnubrögðum í skóla
án aðgreiningar kæmu að námskeiðinu
eða hvort um teymisvinnu væri að ræða.
Yfirleitt voru svör þátttakenda ítarleg
og gáfu ákveðna mynd af námskeiðum
þeirra; stundum var þó einungis svarað
neitandi eða þess getið að spurningin ætti
ekki við viðkomandi námskeið.
Úrvinnsla gagna og greining
Úrvinnsla og greining gagnanna miðaði að
því að auka þekkingu og skilning á þeim
möguleikum sem kennaranemar hafa
á því að styrkja hæfni sína til að vinna í
skóla án aðgreiningar. Námskeiðslýsingar
og svör kennara úr spurningakönnuninni
voru greind eftir hæfniviðmiðum, inntaki
og kennsluaðferðum. Við greininguna var
hafður til hliðsjónar viðmiðunarramminn
um þá hæfni sem talin er mikilvæg kenn-
urum sem starfa í skóla án aðgreiningar og
áður var kynntur (Evrópumiðstöðin fyrir
þróun í sérkennslu, 2011). Hæfnisviðin
fjögur eru með áherslu á fjölbreytileika, alla
nemendur, samstarf og símenntun kennara.