Skírnir - 01.01.1863, Page 118

120
FHJETTIR.
Ki'mt.
til misferla og leggja honum góö raö, er vanda ber ab höndum1.
— í 14 ár hefur þetta mikla riki legiö í ófriöarumbrotum, er virb-
ast verÖa munu fjörbrot þess ættarveldis, er í 200 ár hefur haldiö
tignarstóli í Kína. Sú ætt er Tsing-ættin af Tartarakyni, eöur öí»ru
nafni köllub veldisætt Mansehura. þaö hefur fariö í Kína sem víöar,
aÖ menn hafa brotizt til valda fyrir metoröasakir eöur aldargalla.
Enir nýju stjórnendur hafa ráöiö bætur á enu versta, en viö sjálfum
grundvelli stjórnar eÖur trnarsiöa hefur enginn hreift, og allt hefur
haldiÖ sínu afgamla sniÖi. Manschurarnir, sem eru aö noröan, hafa
reyndar aldrei náÖ þjóöarþokka hjá Kínverjum, og |)eir (Kínverjar)
hafa ávallt gjört aöskilnaö á sjer og (lTörturum”, þarmeö hafa em-
bættismenn þeirra (Mandarínar) sýnt af sjer dramb og fyrirlitningu
gegn hinum, og öll misferli hafa þótt fara í vöxt um langan tíma —;
en þó er þaÖ eigi þetta eingöngu, er valdiö hefur styrjöldinni. Tai-
ping, er nú ætiar aÖ umturna veldisstóli Manschuranna, hyggur aö
steypa gamalli stjórnarskipun og trú. Hann hefur hlotiö kennslu
hjá kristniboöendum (prótestanta), eöa aö minnsta kosti kynnt sjer
heil. ritningu og önnur kristin fræöi. Hann hefur ritaÖ nýjar trúar-
bækur, og er þaÖ allt blendingur af biflíulærdómum og heimsspeki,
i) Fyrir nokkrum árum, er ríkiö var i fjeþioti, nefndi einn þeirra mtk-
inn fjölda embættismanna, er samtals heföu dregiÖ af ríkinu 8 millíónir tafils
(=24 mill. danskra dala), og rjeÖi til aö taka þaö af þeim aptur til ríkis-
þarfa. Annar sýndi fram á, aö ónýtir umboÖsmenn og svikóttir heföu korniö
rikinu á heljarþröm, keisarinn yrÖi aö gefa gaum aö 1(rödd fólksins, því hún
væri einnig rödd guös”, forsjónin hefÖi ávallt sent þá á vandræÖafullum tim-
um, er færir hefÖu veriÖ aÖ ráÖa bætur; ef slikir eigi fyndust meÖal enna æöri
stjetta, yröi aö leita meöal hinna lægri. Bætur yrÖi aö gjöra á landstjórn,
„því frelsi ríkisins væri nú komiö undir kærleika þegnanna”. Hienn-fung
keisari tók slíkum ráÖleggingum vel, en sá sig í mestu nauöum staddan, er
uppreistin magnaÖist æ meir, og hershöfÖingjar hans biÖu hvern ósigurinn á
fætur öÖrum móti fyrirliÖa uppreistarkeisarans, Tai-ping-uang (friöarhöföingi).
Þá gekk hann í musteri „ens æÖsta guÖs” og varpaÖi sjer flötum fyrir alt-
ariö, og játaöi, aö vanhyggju sinni væri mest um aÖ kenna allan ófarnaö þjóö-
arinnar, en bætti þvi viö, aÖ liann ætti bágt meö aÖ sjá um allt; embættis
og umboÖsmenn yrÖu aÖ prófa sig sjálfa og bæta ráö sitt, þeir yröu aö gefa
sannar skýrslur hver í sinn staÖ, þvi þó þeim tækist aö blekkja sig, sem
hægt væri, gætu þeir þó ekki duliö sannleikann „fyrir guÖi á himnum, er
sæi allt, er gjörÖist á jaröríki”. '