Skírnir - 01.01.1863, Side 107

FRJETTIK.
Bandarlkin.
109
og klandalaust fyrir enum hvítu. En þegar a& fór aB kreppa og
Norhanmenn höfím farií) hverja hrakförina á fætur annari, lýsti Lin-
eoln því yfir (í sept.), ab þrælar skyldu allir frjálsir og upptækir
fyrir húsbændum sínum í þeim fylkjum, er stæbu meÖ uppreistinni
1. jan. þ. á. Seinna dró hann þó nokkuÖ úr, og sagöi í þingsetn-
ingarræÖunni (1. des.), aö tiltækilegast myndi ab leysa þrælana smám
saman (er friÖi væri komií) á?), því skyldi svo fram fylgt, aö þræl-
dómur yrí)i af tekinn ár 1900. Miklar deilur hafa risib út af þessu
á þinginu, og eigi vita menn hvab samþykkt hefnr veriö. En þaö
hefur sannfrjettzt, aö þa& hefur valdiö mikilli óþykkju í mörgum
fylkjum, einkanlega miÖfylkjunum. þrælamenn urÖu mjög æfir viö,
er þeim barst fregn um lausnarboöun Lincolns (22. sept.), og hót-
uöu a& hengja fyrirliöa fyrir svertingjum, ef handteknir yrÖu, en
öllum öörum herteknum foringjum skyldi skipaö til stritvinnu, sem
einfóldum hermönnum. Margt hefur stjórn Lincohrs fariö óhöndug-
lega, en lý&veldismenn hafa eigi sparaö, ai) færa þaö allt á versta
veg, er á hefur þótt bresta, og hafa þeir þó sjálfir stundum mestu
um valdiö. Móti því veröur ekki boriö, aÖ Suöurmenn hafi variö og
sótt sitt mál meÖ meiri eindrægni, þar sem hjá hinum hefur kennt
sundurþykkju og landráöa. þær sögur hafa fariö af Noröurmönnum,
aö eigi myndi of kallaö, aö þá þjóö þyrfti aÖ berja til batnaöar, er
elur meö sjer slík ókynni. Of víöa hafa menn látiÖ trúnaÖinn falan
viö fje SuÖurmanna. þeir hafa ávallt getaÖ fengiö fregnir um ráÖ
hinna, fyrr en þeim varÖ fram komiÖ. Kaupmenn og umboösmenu
stjórnarinnar hafa fariö í kapphlaup um gróöa af því er afla skyldi
til útgjöröar og herfanga, en fjöldi þeirra hefur orÖiö uppvís aö
nöprustu fjárprettum. • í sumar komst þaÖ upp í Nýju-Jórvík, aÖ
nokkrir verzlunarmenn og aörir fleiri höíöu grætt á svikum viö ríkiö
meira en eina millíón spesía. En fyrir skömmu uppgötvaÖist, aö
umboÖsmaöur nokkur (meÖ vitoröi fleiri manna) keypti meö ráöi 7000
ónýtar byssur; stjórnin mátti til aö selja þær, en vitoröamenn um-
boösmannsins keyptu fyrir 9. part verÖs, Ijetu síöan breyta þeim
eitthvaÖ í ásýnd og seldu þær stjórninni á ný fyrir sama eöa meira
verö en eö fyrsta sinn. þetta gekk svo í þrjú skipti áÖur en svikin
komust upp. — SamsíÖis þessum lýtum hefur því meir boriö á þeim
kostum hjá þorra manna, sem eru aöal frjálsra og menntaÖra þjóöa.