Skírnir - 01.01.1864, Side 19

Englaiul.
FRJETTIIt.
19
svo vingott vib fíadama konung annan, a& þeim hafíii samizt vi6 hann
um afsal landa, þá er honum var steypt frá völdum af þeim, er
kunnu illa háttum Norburálfubúa og afskiptum. Sum blöb kenndu
hjer Englendingum um völd, en slíkt er meb öllu ósannaö.
J)ó Bretum sje ótamari höndin til vopnanna í Nor&urálfunni en
öörum, eru þeir annarsta&ar harhir í horn aí> taka, er vih er aí)
eiga villtar e&a hálfsiðafiar þjóðir. Nær þóttu þeir ganga á Jupan
til að reka rjettar síns, er þeir skutu í bál borgina Kagosima; en
þar búa 150 þúsundir manna. þetta varb útúr bótaheimtumáli,
og munum vjer segja gjörr frá vexti þess í grein um Japan. —
A Nýja Zealandi risu landsbúar (villiþjób) upp gegn Bretum, og
gjörðu mesta geig því fólki er þar byggir af Norburálfu kyni, því
fátt var hermanna í móti. Seinna fjekkst libskostur, og urbu hinir
þá ab láta undan og ganga á hönd.
Á norburjabri Indlands bryddi á óeirbum, en libsforingjum
Breta tókst brátt ab bæla þær nibur. þó una Indar nú betur
kjörum sínum eu fyrr, og stjórnin gjörir sjer mesta far um ab bæta
hvern vanhag, er ab höndum ber. Ofa fje er varib til ab auka
samgöngur og flutninga meb skurbum og járnbrautum, og til ab
efla allt þab, sem til menntunar og þrifnabar heyrir. þab er, sem
má, Bretum mjög til lofs lagt, hve hyggilega þeir fara ab vib lands-
búa, er greinast talsvert ab trú og máli. Engra siburrt er þröngvab
í neinu, en hvervetna beitt vægb og vinsamlegum fortölum. þó
hafa Englendingar nú bannab meb lögum, ab brenna ekkjur lifandi
vib útför bænda þeirra. Miklu fje er varib til alþýbuskóla, og er
unglingum gefinn kostur á ab kynnast þar biblíunni. Mörgum ritum
enskra skálda og fræbimanna er snúib á tungur landsbúa. þeir
rita einkanlega á því máli, er nefnist Hindostansmál, en þab er
málblendingur (mebfram úr semítisku tungukyni), er hefir skapazt
eptir þann tíma, er Mahómetstrúarmenn brutust til valda á Indlandi.
1860 voru bækur og blöb prentabar á þessu máli í 46 prentsmibj-
um. Annab mál er Hindimáiib, er líkist meir enni gömlu lands-
tungu; en þetta mál þokar meir og meir fyrir hinu. Persneska er
numin í æbri skólum, og ritum Persa títt snarab á Hindostansmál.
I fræbiskólum og háskólum (t. d. háskólunum í Kalkútta og Bom-
bay, fræbiskólanum í Delhi og fl.) er fornmál Inda (Sanskrít) og
2*