Skírnir - 01.01.1864, Page 49

.Sp.ínn.
FIUETTIK.
49
máli óheppilega lokib, ef hann fengi Spánverja til aS taka viS veg og
vanda 1 Mexico. þeim hefir lengi sviSiS, ab þeir misstu þetta mikla
og au&uga land, en nú myndi þykja nokkur sæmdarbót í, ef höfS-
ingi af spænsku kyni næbi þar tign, en hitt bezt, ef honum tækist
aS draga fram kynþjób þeirra til afla og fremdar, og halda tiljafnaSar
móti Bandaríkjunum fyrir norban. En hjer hefir bert og beint veriS
upp kveSiS, ab Bandaríkin ætti ab eignast, eigi ab eins Mexico, en
fyrst og fremst Cuba og abrar eignaleifar Spánverja fyrir vestan hafi
Eptir Cuba er Haiti eba St. Domingo stærst eyja í Vesturindíum.
þar hafa bæbi Frakkar og Spánverjar sett nýlendur, en innbúar
eru ab mestum hluta svertingjar eba kynblendingar af því kyni og
hvorratveggju hinna. Frakkar misstu sinn hluta á stjórnarbyltingar-
tímunum og reis þar upp ^þjóbstjórnarríki, og á sömu leib fór í
hinum hlutanum, er Spánverjar áttu. jþab ríki kallabist þjóbvalds-
ríkib St. Domingo og stób fast móti Soulouque (eba Faustin fyrsta),
svarta keisaranum í hinum (frakkneska) hluta eyjarinnar, er hann
nefndi keisaradæmib Haiti. Eptir ab svarti keisarinn var rekinn
frá völdum, stóbu aptur tvö þjóbstjórnarríki á eyjunni. Fyrir St.
Domingo stób sá mabur fyrir tveimur árum, er Santana heitir.
Hann taldi svo um fyrir landsbúum, ab þeir urbu honum samrába
um, ab ganga á hönd Spánardrottningu. þeir sem því máli fylgdu,
kvábu hag landsins verba því vænlegri, sem þab nyti trausts og
verndar af miklu ríki. Mörgum eirbi þetta illa, einkanlega svert-
ingjum, því aubvitab þótti, ab Spánverjar rjeru úndir og enum
spænska flokki á eyjunni þótti nú gott dagráþ, er Bandaríkin stóbu
í styrjöld, ab gjöra fyrir þab, ab landib kæmist á þeirra vald.
Svartir menn mundu því heldur kjósa yfirráb Ameríkubúa, sem
þeir sjá ab Norburmenn berjast frændum þeirra til lausnar, en
Spánverjar hafa til þessa haldib þrælkun, t. d. á Cuba. Allt fyrir
þab gekk þó þetta fram og Santana varb landstjóri Spánardrottn-
ingar á eyjunni. En nú fór strax ab bera á eptirköstum og Santana
varb ab beita harbræbi, svo margir stukku vib þab úr landi. í
fyrra (í febr.) rjebust nokkrir landflóttamenn frá Haiti inn aptur
og reistu óeirbarflokk. Lib Spánverja stökkti þeim flokki á dreif,
en í sumar tókust upp róstur á ný og meb hættulegra móti.
Svertingjar gengu þá saman í stórsveitir til uppreistar og óbu meb