Andvari - 01.03.1968, Side 133

ANDVARI
SKYGGNZT í FORNSÖGUR
131
jpeir eru heilir og óskiptir í tiliinningum gagnvart konunni, sem þeir hafa valið
sér.
En til eru fleiri skáldasögur en þessar! Og þær sýna okkur skáld, erfið við-
fangs, flókin í skaplyndi, vanstillingarmenn og hvikula, kvíðna menn og löng-
unarfulla, viðkvæma og viðskotailla. Nauðugir vilja þeir bindast þeirri konu,
sem þeir þó unna, en taki hún öðrum, þá skortir ekki á eymd og eftirsjá. Kor-
mákur yrkir brennandi ástakvæði til sinnar heittelskuðu Steingerðar, en hann
gætir þess jafnan að hvíla hinum megin þils við hana. Og líkt er urn flesta hina.
Þeir fastna sér konu, siðan halda þeir utan eins og fjandinn sé á hælunum á
þeim, eyða þar tveimur eða þremur árum og er vel fagnað við hirðir konunga
og jarla. Og um eitt enn eiga skáld þessi sammerkt — þau hafa einhvern sér-
stakan hæfileika til að koma einu eða tveimur árum of seint til brúðkaups síns.
Þegar þau svo loks snúa heim og festarkonan hefur verið gefin öðmm, þá upp-
hefst hatrið, en einnig kveðskapurinn.
Naumast er hægt að telja skáld þessi aðlaðandi persónur. Þau eru hégóm-
leg, þrætugjörn, kjöftug, illkvittin, refjótt — furðulegt, hvílíkum stakkaskiptum
stéttin hefur tekið hið innra á að eins þúsund árum!
Þormóður Kolbrúnarskáld var mikill kvennamaður — raunar einnig útmet-
inn áflogaseggur. Hann orti ástarkvæði um stúlku eina, Þorbjörgu að nafni,
sem kölluð var Kolbrún. Stúlkan lét sér kvæðið harla vel líka. Nokkru seinna
hitti hann aðra stúlku, Þórdísi, er hann hafði áður sótzt eftir. Nú reigði hún
sig — hún hafði frétt urn Kolbrúnar-vísurnar. Þá sagði Þormóður: „Engu gegnir
það, að ég hafi kvæði ort um Þorbjörgu; en hitt er satt, að ég orti um þig lof-
kvæði,... því að mér kom í hug, hversu langt var í milli fríðleiks þíns og Þor-
bjargar."
Þormóður kvað nú Kolbrúnarvísur og veik þeirn við nokkuð, svo að þær ættu
við Þórdísi. Og urðu þau vinir aftur, Þórdís og hann, svo sem áður voru þau,
segir sagan.
En nú hljóp snurða á þráðinn. Þonnóður fékk augnverk mikinn og þóttist
vita, að hann hefði orðið fyrir gjörningum sakir lausungar sinnar og lygi. Og tók
hann það ráð að segja fólki, hversu farið hafði um kvæðið, svo að hann fengi
borgið sjóninni. ...
Hallfreður vandræðaskáld kemur í hvívetna fram eins og versti skálkur gagn-
vart Grís, bónda Kolfinnu. Og annað skáld, Björn Hítdælakappi, hagar sér ekki
stórum betur. En hann á sér að mótstöðumanni, Þórð Kolbeinsson, sem sjálfur
er skáld og er sízt eftirbátur hans í stráksskap. Einhverju sinni munar minnstu,
að sættir takist með þeim fyrir tilverknað góðvina beggja. Þeir eiga aðeins að
segja fram níðvísurnar, sem þeir ortu, hvor um annan, svo að ljóst megi verða,