Andvari - 01.03.1968, Page 150

148
ÓLAFUR M. ÓLAFSSON
ANDVARl
og því engin sönnun þess, að handrit fari rangt með. Ber því að leita lausnar
að handriti óbreyttu, þ. e. kanna, hvort textinn þolir gagnrýni efnislega. Sá
mælikvarði er hafinn yfir vísbendingar, sem formið getur gefið, og eru þær þó
oft mikils virði.
Á því leikur enginn vafi, að fagnafundr jviggja niðja sé kenning á Sutt-
ungamiði. Merking \niggja niðja, beggja orðanna saman, er ekki heldur neinum
vafa bundin. I litt er þrautin þyngri að koma heim orðinu jniggja. Gizkað hefur
verið á, að Þriggi væri Oðinsheiti, en fyrir því er engin heimild. Sennilega er hér
um að ræða töluorðið þrír í eiginlegri merkingu. Forfaðir ása var Búri, sá er kom
í ]jós, er kýrin Auðhumla sleikti salta steina. Sonur hans var Bur, en sonur
Burs Óðinn. Langfeðgarnir Búri — Bur — Óðinn voru þrír, en niðjar þeirra:
æsir. Þannig mun í 2. vísu ekki aðeins „fundr Óðins“ eða „drykkr ásanna“ (Sbr.
Sn.-E.) vera rakinn til sinna fyrri heimkynna: ár borinn ór jptunheimum, heldur
mun og ætt handhafanna vera rakin — í einu orði — til upphafs vega.
es, tilvísunarfornafn, vísar til fagnafundr.
bragi, þágufall af bragr: braglist.
lifnaði bragi: varð virkur í þágu skáldskaparins.
lastalauss — vammi firrðr (23. v.).
npkkvers npkkvi. 1 fornu máli kemur fyrir sagnorðið npkkva: svipta klæðurn,
og algengt er lýsingarorðið npkkviðr: nakinn. Þá er þekkt nafnorðið npkkleikr:
nekt, og de Vries (Altnord. etymol. wörterbuch) gerir ráð fyrir lo. *n<þkkr. Telja
má víst, að stofn þessara orða leynist í orði Egils, mfikk-verr. Það mun þýða s. s.
nakinn eða afklæddur (eigin)maður, en npkkvi hans: rúm eða hvíla. Tilvísunar-
setningin: es lifnaði bragi lastalauss á npkkvers npkkva, verður öldungis ljós:
sem komst óflekkaður í þágu skáldlistarinnar á beði, þ. e. í rekkju Gunnlaðar.
— Þó að fagnafundr, sem es vísar til, þýði hér hlut, sem fagnað er að finna,
varpar hin venjulega merking orðsins óbeint ljósi á fundinn fræga í Hnitbjörg-
um. „Fengr Óðins“ (Sn.-E.) helgaðist af samförum karls og konu, varð m. ö. o.
lastalauss.1)
Eí frá er talin saga skáldskapargáfunnar, sem sögð er í umræddum þrem
1) Launþing Óðins og Gunnlaðar liefur verið Agli liugstætt, því að þess gætir einnig í 6.
vísu Arinbjarnarkviðu. Þar er þessi kenning:
markar hœings matia bolstrverðr.
mprk: skógur, skóglendi,
hœingr (lax eða fiskur) niarkar: ormur,
maki (jafningi) lians: annar ormur, þ. e. Óðinn, þegar hann skreið í ormslíki inn í Hnitbjörg;
bolstr: koddi, hægindi, pars pro toto: rúm eða hvíla;